Warunki odroczenia wykonania oraz rozłożenia na raty kary grzywny
Kodeks karny wykonawczy formułuje jednakową przesłankę dla zastosowania dwóch omawianych instytucji. Zgodnie z art. 49 kodeksu karnego wykonawczego sąd może odroczyć wykonanie grzywny albo rozłożyć ją na raty na czas nieprzekraczający 1 roku, licząc od dnia wydania pierwszego postanowienia w tym zakresie, jeżeli natychmiastowe jej wykonanie pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, a zwłaszcza wówczas, gdy wysokość grzywny jest znaczna, można rozłożyć grzywnę na raty na okres do 3 lat.
Zobacz również serwis: Sprawy karne
Z powyższego wynika, że Sąd w konkretnej już sprawie przed wydaniem rozstrzygnięcia będzie musiał zbadać sytuację finansową skazanego, jego stan rodzinny, możliwości zarobkowania, istnienie majątku wspólnego skazanego i jego małżonka, i inne czynniki mogące stanowić przedmiot egzekucji. Badanie powyższych okoliczności powinno dać odpowiedź na pytanie czy skazany jest w stanie jednorazowo uiścić grzywnę, a także czy posiada majątek pozwalający poczynić zabezpieczenia na poczet przyszłej spłaty. Pozytywna odpowiedź na choćby jedno z przedstawionych pytań, skutkować będzie oddaleniem wniosku skazanego.
Z treści omawianego artykuły wynika także, że niedopuszczalne jest jednoczesne stosowanie instytucji odroczenia i rozłożenia na raty kary grzywny. Wniosek o odroczenie ściągnięcia grzywny albo o rozłożenie jej na raty może złożyć skazany albo jego obrońca lub pełnomocnik, a także prokurator. Decyzje, o których mowa w analizowanym przepisie, mogą być podejmowane również przez sąd z urzędu.
Charakter omawianych instytucji precyzyjnie obrazuje postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 20 sierpnia 2008 roku, w którym Sąd podkreślił, że „Rozłożenie grzywny na raty jest formą zmierzającą do jej efektywnego wykonania, tak by jej natychmiastowe wykonanie, ze względów humanitarnych, o których mowa w art. 49 § 1 kodeksu karnego wykonawczego, nie naruszało podstaw egzystencji skazanego lub jego najbliższej rodziny, co oznacza, że musi istnieć gwarancja, iż z zachowaniem wyznaczonego terminu skazany nie uchybi płatności kolejnych rat”. (II AKz 608/03)
Pobierz: Wniosek o odroczenie wykonania kary
Odwołanie odroczenia lub rozłożenia grzywny na raty
Odroczenie oraz rozłożenie na raty kary grzywny nie w każdym przypadku muszą być ostateczne. Kodeks karny wykonawczy wskazuje okoliczności w których może, a także musi zostać odwołane stosowanie przedmiotowych instytucji prawa karnego wykonawczego.
Zobacz również serwis: Więziennictwo
Sąd odwołuje (odwołanie obligatoryjne) odroczenie wykonania grzywny lub rozłożenia jej na raty, jeżeli ujawniły się nowe lub poprzednio nie znane okoliczności, istotne dla rozstrzygnięcia.
Rozłożenie grzywny na raty można odwołać również wówczas, gdy skazany uchybił terminowi płatności choćby jednej raty, chyba że wykaże, iż nastąpiło to z przyczyn od niego niezależnych (odwołanie fakultatywne dotyczy jedynie rozłożenia kary grzywny na raty).