Kiedy więzień może starać się o przepustkę?

Osoba odbywająca karę pozbawienia wolności jest odizolowana od świata zewnętrznego co w pewien sposób utrudnia jej korzystanie ze swoich podstawowych praw. Jednym z podstawowych uprawnień skazanego jest prawo do utrzymywania więzi z rodziną i innymi bliskimi osobami. Możliwość korzystania z tego prawa jest z oczywistych względów utrudniona – z pomocą przychodzą jednak przepustki.

Rodzaje zakładów karnych

Możliwość otrzymania przepustki jest uzależniona głównie od rodzaju zakładu karnego, w którym przebywa skazany. Możemy wyróżnić trzy rodzaje zakładów karnych:

• zakład otwarty,
• zakład pół-otwarty,
• zakład zamknięty.

Zakłady te różnią się między sobą stopniem zabezpieczeń, izolacji skazanych, a także możliwością poruszania się na jego terenie.

W zakładach typu zamkniętego zamykane są osoby skazane za najcięższe przestępstwa, ale także i osoby, które stwarzały zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu karnego podczas obecnego lub uprzedniego pozbawienia wolności. Osadzenie w takim zakładzie uniemożliwia uzyskanie przepustki.

W zakładach typu półotwartego skazani mają możliwość uzyskania przepustki jednakże podlega to pewnym ograniczeniom. Skazany może dostać przepustkę nie częściej niż raz na dwa miesiące. Jednocześnie łączny okres trwania przepustek nie może przekroczyć 14 dni w roku.

Najłatwiej mają więźniowie osadzeni w zakładach otwartych bowiem mają prawo do przepustek nie częściej niż raz na miesiąc. Łączny okres trwania przepustek nie może przekroczyć 28 dni w roku.

Aby otrzymać przepustkę skazany musi odbyć co najmniej połowę tej części kary, po której mógłby być warunkowo przedterminowo zwolniony lub połowę kary nieprzekraczającej sześciu miesięcy.

Dobre sprawowanie

Oczywiście decyzja o przyznaniu przepustki uzależniona jest także od zachowania więźnia. Dobre zachowanie w czasie odbywania kary może znacznie przybliżyć więźnia nie tylko do uzyskania przepustki ale także i do innych nagród (np. możliwość widzenia bez obecności strażnika, jednorazowa dwutygodniowa przepustka). Przepustka może też mieć na celu zachęcenie do poprawy zachowania u więźnia.

Przepustka może zostać przyznana osobie, której zachowanie uzasadnia przypuszczenie, że w czasie pobytu poza zakładem karnym będzie przestrzegała porządku prawnego.

Jak uzyskać?

Aby uzyskać przepustkę skazany musi złożyć wniosek o przyznanie przepustki do dyrektora zakładu karnego. Wniosek powinien zostać dobrze uzasadniony tj. więzień powinien opisać swoją sytuację rodzinną, wskazać na swoje prawo do kontaktu z bliskimi itd.

Dyrektor może zarówno zgodzić się na przyznanie przepustki jak i odmówić zgody. W przypadku odmowy skazany może zaskarżyć decyzję dyrektora zakładu do sądu penitencjarnego z powołaniem się na jej niezgodność z prawem.

Jednorazowa dwutygodniowa przepustka

Jak już zostało wspomniane więzień może otrzymać różne nagrody za dobre sprawowanie. Jedną z takich nagród jest jednorazowa dwutygodniowa przepustka. Ten rodzaj nagrody mogą otrzymać nawet więźniowie osadzeni w zakładach zamkniętych.

Opracowano na podstawie:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 665 z późn. zm.)