Kara ograniczenia wolności
Istotne zmiany dotyczą sposobu wykonywanie kary ograniczenia wolności w zakresie, w jakim przepisy precyzują warunki wykonywania pracy na cele społeczne przez skazanych na tę karę. Od wejścia w życie nowelizacji karę ograniczenia wolności wykonuje się w miejscu stałego pobytu skazanego. Wiele obowiązków i uprawnień związanych z jej wykonywaniem przejmuje, od sądu, zawodowy kurator sądowy. W razie orzeczenia kary ograniczenia wolności, sąd przesyła, odpis orzeczenia właściwemu zawodowemu kuratorowi sądowemu, który wykonuje czynności związane z organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania kary oraz obowiązków nałożonych na skazanego odbywającego tę karę.
Zobacz także: Zakazy w razie skazania za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej (art. 41a)
Sądowy prokurator zawodowy, po doręczeniu mu orzeczenia sądu powinien wezwać skazanego oraz pouczyć go o prawach i obowiązkach oraz konsekwencjach wynikających z uchylania się od odbywania kary, a także określić, po wysłuchaniu skazanego, rodzaj, miejsce i termin rozpoczęcia pracy. Możliwe jest orzeczenie, na wniosek prokuratora, kary zastępczej. Dzieje się to w przypadku, gdy skazany nie stawi się na wezwanie lub nie wyraża zgody na podjęcie pracy. Podobnie, gdy skazany nie podejmie pracy w wyznaczonym terminie lub w inny sposób będzie się uchylał od odbywania kary ograniczenia wolności lub wykonania ciążących na nim obowiązków. W szczególnie uzasadnionych wypadkach Kurator może zmienić rodzaj, miejsce lub termin rozpoczęcia wykonywania pracy.
Od chwili wejścia w życie nowelizacji wykonywanie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne może odbywać się także w dni ustawowo wolne od pracy i dni wolne od pracy u danego podmiotu, na rzecz którego jest ona wykonywana.
Dzięki nowo dodanemu art.56a skazanych, wykonujących nieodpłatną, kontrolowaną pracę na cele społeczne oraz pracę społecznie użyteczną objęto ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków.
Środki zabezpieczające - przestępstwo skierowane przeciwko wolności seksualnej
Nowelizacja precyzuje sposób wykonania środka zabezpieczającego w postaci umieszczenia sprawcy przestępstwa skierowanego przeciwko wolności seksualnej, popełnionego w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, w zakładzie zamkniętym albo skierowania na leczenie ambulatoryjne.
Zobacz także: Obowiązki skazanego w czasie ograniczenia wolności (art. 34)
Sąd po odbyciu przez sprawcę kary pozbawienia wolności może orzec jego umieszczenie w zakładzie zamkniętym albo skierowanie go na leczenie ambulatoryjne, w celu przeprowadzenia terapii farmakologicznej lub psychoterapii, które mają zmierzać do zapobieżenia ponownemu popełnieniu takiego przestępstwa.
Przy czym, terapii farmakologicznej nie można zastosować, jeżeli jej przeprowadzenie spowodowałoby niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia skazanego. Zakłady psychiatryczne wykonujące środek zabezpieczający w postaci umieszczenia w zakładzie zamkniętym, organizowane są, zgodnie ze znowelizowaną ustawą, jako zakłady dysponujące warunkami wzmocnionego zabezpieczenia. Środek zabezpieczający w postaci skierowania na leczenie ambulatoryjne, wykonuje się w zakładach ambulatoryjnych
Wykonując orzeczenie o zastosowaniu środka zabezpieczającego, sąd, zasięga opinii odpowiedniej w sprawach seksuologii sądowej jednostki organizacyjnej. Wskazuje także konkretny zakład wykonywania środka zabezpieczającego.
Sąd może zarządzić zmianę sposobu wykonywania środka zabezpieczającego, a jeśli sprawca uchyla się od leczenia ambulatoryjnego sąd nie tylko może, ale i jest zobligowany do umieszczenie sprawcy w zakładzie zamkniętym.
W przypadku, gdy sprawca będzie się uchylał, od leczenia, czyli na przykład nie stawi się w zakładzie ambulatoryjnym w wyznaczonym terminie, kierownik zakładu niezwłocznie będzie musiał zawiadomić o tym właściwą jednostkę Policji lub właściwy organ wojskowy, który podejmie dalsze kroki w celu zatrzymania sprawcy i doprowadzenia go do sądu.
Zatrzymanego można zatrzymać na czas nie dłuższy niż 24 godziny. Jeżeli w tym czasie nie zostanie mu doręczone postanowienie o umieszczeniu w zakładzie zamkniętym sąd musi go zwolnić.
Przed zatrzymaniem uchroni sprawcę sytuacja, gdy niestawiennictwo nastąpiło z przyczyn losowych, niezależnych od sprawcy.
Zobacz także: Jak mogę uzyskać widzenie z bliskim tymczasowo aresztowanym
Tymczasowe Aresztowanie
Nowelizacja sprecyzowała zakres prawa do widzenia wskazując, że tymczasowo aresztowany ma prawo, do co najmniej jednego widzenia w miesiącu z osobą należącą do kręgu osób najbliższych. Od wejścia w życie nowelizacji odmowa zgody na widzenie może nastąpić wyłącznie wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że widzenie zostanie wykorzystane: (1) w celu bezprawnego utrudnienia postępowania karnego, oraz (2) do popełnienia przestępstwa, w szczególności podżegania do przestępstwa.
Dodatkowo tymczasowo aresztowanemu przysługuje zażalenie na zarządzenie sądu o odmowie wyrażenia zgody na widzenie tymczasowo aresztowanego z osobą najbliższą, które należy kierować do sądu, do którego dyspozycji aresztowany pozostaje.
Zażalenie na zarządzenie prokuratora rozpoznawać będzie prokurator nadrzędny. Widzenia mogą odbywać się pod nadzorem funkcjonariusza Służby Więziennej w sposób uniemożliwiający bezpośredni kontakt tymczasowo aresztowanego z osobą odwiedzającą.