Prawo do skarżenia decyzji
Prawo skazanego do skarżenia niezgodnych z prawem decyzji wskazanych organów wykonawczych wynika z Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. W art. 78 Konstytucji czytamy, że „Każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Wyjątki od tej zasady oraz tryb zaskarżania określa ustawa”.
Charakter zarzutów
Omawiany środek zaskarżania normuje art. 7 Kodeksu karnego wykonawczego. Jak zostało wcześniej wspomniane podstawą skargi może być jedynie zarzut niezgodności z prawem wydanej decyzji. Skarżący może zarzucić decyzji naruszenie Kodeksu karnego wykonawczego lub innej ustawy, a nawet innego aktu prawnego o charakterze wykonawczym. Skarga może zarzucać decyzji naruszenie zarówno prawa materialnego jak i procesowego.
Pojęcie decyzji we wskazanym przepisie użyte zostało w szerokim znaczeniu. Przyjmuje się, że skazanemu przysługiwać będzie także co do zasady prawo skargi od wydanych przez wymienione powyżej organy „zezwoleń”, „zgód” itd. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 października 1985 r., „użycie tej czy innej nazwy nie ma znaczenia dla charakteru prawnego danego aktu jako decyzji, jeżeli jest to zgodne z art. 104 k.p.a., akt rozstrzygający merytorycznie indywidualną sprawę należącą do właściwości organu administracji państwowej".
Procedura wnoszenia skargi
Skarga na decyzję przysługuje skazanemu w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia lub doręczenia decyzji. Zawsze decyzję ogłasza się lub doręcza z wyraźnym pouczeniem o sposobie i terminie jej zaskarżenia. Skargę składa się do organu, który ją wydał. Organ na tym etapie postępowania przychylając się do argumentów skarżącego może sam zmienić decyzję w całości zgodnie z jego żądaniem (skarga jako środek zaskarżenia względnie dewolutywny). Jeżeli jednak organ, który wydał zaskarżoną decyzję nie podziela argumentów przedstawionych w skardze, musi niezwłocznie przekazać sprawę do właściwego sądu.
Zobacz również serwis: Oskarżony przed sądem
Jedną z cech charakterystycznych skargi jest to, że co do zasady jej złożenie zgodne z procedurą nie wstrzymuje zaskarżonej decyzji. Wstrzymać wykonanie decyzji może jedynie sąd powołany do rozpoznania sprawy. Odmowa wstrzymania wykonania skarżonej decyzji nie wymaga w tym przypadku uzasadnienia.
Jedną z najważniejszych zalet omawianego środka zaskarżenia jest jego nieskomplikowana forma. Minimalny formalizm sprawia, że przygotowanie skargi nie powinno stwarzać problemów skarżącemu. Powinien on jednak pamiętać o dokładnym określeniu zaskarżonego rozstrzygnięcia, a także wyjaśnić czego się domaga. Dodatkowo sama skarga może być złożona w formie pisemnej ale także ustnie do protokołu.
W sytuacji, w której autorem skargi jest obrońca powinna ona zawierać wymienienie zarzutów stawianych decyzji oraz uzasadnienie.
Rozpatrywanie skarg przez sąd
Sąd rozpoznaje skargę na posiedzeniu. To oznacza, że w postępowaniu przewidziany jest udział zarówno skarżącego jak i jego obrońcy, a także prokuratora.
Po rozpatrzeniu skargi sąd może podjąć następujące rozstrzygnięcia:
- utrzymać decyzję w mocy;
- uchylić lub zmienić zaskarżone orzeczenia;
- przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia.
Podsumowując należy stwierdzić, że skarga stanowi ważny środek ochrony praw skazanego jako strony postępowania wykonawczego.
Zobacz również serwis: Prawo karne wykonawcze