Przesłanka stosowania tymczasowego aresztowania wobec sprawcy, co do którego istnieje podejrzenie, że może uciec lub się ukrywać, zwłaszcza jak nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu to przesłanka tzw. szczególna stosowania tymczasowego aresztowania ujęta w art. 258 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania karnego.
Należy dodać, iż aby przesłanka ta była powodem zastosowania tymczasowego aresztowania musi się ona zbiegać z tzw. przesłankami ogólnymi stosowania tymczasowego aresztowania w postaci:
- potrzeby zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania
- sytuacji, w której dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony (lub podejrzany) popełnił przestępstwo
Na czym polega owa “obawa ucieczki lub ukrywania się”?
Należy wskazać, iż rzekoma obawa ucieczki lub ukrywania się musi być realna i musi wynikać z okoliczności konkretnej sprawy (tak np. wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach w postanowieniu z dnia 2 grudnia 1998, sygn. II Akz 336/09, OSA 1999 nr 7-8, poz.50, tak też w postanowieniu z dnia 18 lutego 2010 r. wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie, sygn. II Akz 50/10, KZS 2010/3/43)
Zobacz: Jakie są przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania?
Józef K. nie pracuje i ma stałego miejsca zamieszkania. Kiedyś miał też sprawę sądową i uciekał przed przed organami ścigania. Wystawiony był za nim list gończy, który spowodował jego ujęcie. Nowa sprawa ma równie poważny charakter co poprzednio. Wydaje się, że w takiej sytuacji istnieje ryzyko ponownej ucieczki lub ukrywania się Józefa K.
Obok listu gończego, okolicznością obciążającą oskarżonego lub podejrzanego i wskazującą na to, że może uciekać lub się ukrywać jest fakt posługiwania się przez niego sfałszowanym dokumentem lub posługiwanie się przez niego nie swoim dokumentem (a np. dokumentem brata). Wskazuje na to orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Krakowie (post. SA z dnia 3 września 2002 r., sygn. II Akz 345/02, KZS 2002 nr 9 poz.19) czy w Katowicach (post. SA z dnia 10 marca 2010 r. , sygn. II Akz 145/10, Prok.i Pr.-wkł. 2010/10/22, KZS 2010/6/69)
Na czym polega brak możliwości ustalenia tożsamości?
Chodzi tutaj o sytuację trwałą tj. taką, w której dana osoba nie ma dokumentów (lub ma dokumenty sfałszowane) a dane, które podaje “nie zgadzają się” z danymi, które organy ścigania są w stanie zweryfikować. Innymi słowy – nie chodzi tutaj o sytuację braku posiadania dowodu osobistego “przy sobie”, a chodzi o realny brak możliwości identyfikacji danej osoby.
Na czym polega brak stałego miejsca pobytu?
Powyższe pojęcie nie łączy się w ogóle z pojęciem meldunku, a bardziej z miejscem, w którym oskarżony (lub podejrzany) faktycznie stale przebywa (jakby stale zamieszkuje).
Zobacz serwis: Areszt tymczasowy