REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo łaski - procedura ułaskawieniowa

Aleksandra Kolbus-Kucharska
Prawo łaski/ Fot. Fotolia
Prawo łaski/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Instytucja prawa łaski jest jedną z prerogatyw Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej wynikającą z art. 139 Konstytucji. Prezydent może zastosować prawo łaski wobec wszystkich skazanych, oprócz tych którzy zostali skazani przez Trybunał Stanu. Dokładniejsze omówienie procedury ułaskawienia znajduje się w Kodeksie postępowania karnego.

REKLAMA

Głównym celem ułaskawienia jest zastosowanie postprocesowej korekty wyroku w części dotyczącej kary. Wynika z tego, że sprawca uznany za winnego popełnionego czynu nie uzyskuje statusu osoby niewinnej dzięki zastosowaniu prawa łaski. Prezydent decydując się na ułaskawienie może zdecydować o całkowitym lub częściowym darowaniu kary albo o skróceniu kary orzeczonej. Ułaskawienie może również polegać na zastosowaniu warunkowego zwolnienia z obycia reszty kary pozbawienia wolności lub na dogodnym dla sprawcy rozłożeniu kary grzywny na raty albo na zamianie kary na inną, na przykład kary pozbawienia wolności na ograniczenie. Ułaskawienie nie może jednak polegać na zmianie samego sposobu wykonania orzeczonej kary, co oznacza, że Prezydent nie może zdecydować o wykonaniu kary w zakładzie karnym o łagodniejszym rygorze.

REKLAMA

Okolicznościami, które należy wziąć pod uwagę przy rozważaniu zastosowania prawa łaski są: zachowanie się skazanego po wydaniu wyroku, rozmiar wykonanej już kary, stan zdrowia skazanego i jego warunki rodzinne, naprawienie wyrządzonej przestępstwem szkody oraz szczególne wydarzenia, jakie nastąpiły po wydaniu wyroku. Łączna ocena humanitaryzmu, sprawiedliwości i racjonalności orzeczonej kary jest głównym kryterium ustalenia zasadności zastosowania ułaskawienia.

Zobacz również: Amnestia

W przepisach prawa nie znajdziemy jednoznacznie wskazanych wymogów, które powinien spełniać wyrok. Kwestia prawomocności nie jest poruszona ani w Konstytucji, ani w Kodeksie postępowania karnego, co daje podstawy do twierdzenia, że Prezydent może zastosować ułaskawienie na każdym etapie postępowania. Prawnicy nie są zgodni w tej kwestii, ale wielu z nich podnosi, że ułaskawienie skazanego nieprawomocnym wyrokiem może być przedwczesną ingerencją władzy wykonawczej w system sprawiedliwości.

Istnieją dwa rodzaje postępowania w przedmiocie ułaskawienia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Postępowanie na podstawie prośby o ułaskawienie

REKLAMA

Do skierowania prośby o ułaskawienie upoważniony jest skazany, osoba uprawniona do składania na jego korzyść środków odwoławczych, czyli prokurator lub obrońca lub osoby najbliższe dla skazanego, co rozumie się jako rodziców, dzieci biologiczne lub adopcyjne, rodzeństwo, małżonek i osoba pozostająca w wspólnym pożyciu. Osoba, która złożyła wniosek o ułaskawienie może ją cofnąć.

Taką prośbę przesyła się do sądu, który wydał wyrok w pierwszej instancji, niezależnie od tego do kogo została ona złożona. Sąd musi rozpoznać prośbę w okresie 2 miesięcy od daty jej otrzymania i powinien to zrobić w takim samym składzie w jakim orzekał w postępowaniu sądowym. Dotyczy to nie tylko ilości sędziów i ławników w składzie orzekającym, ale też w miarę możliwości tych samych osób.

Sąd może podjąć decyzję o pozostawieniu prośby bez rozpoznania, jeśli wniosła ją osoba nieuprawniona, dotyczy ona skazanego przez Trybunał Stanu lub gdy od poprzedniej prośby o ułaskawienia nie minął rok. Jeżeli brakuje podstaw do wydania pozytywnej decyzji prośbę pozostawia się bez dalszego biegu. Może również wydać opinię pozytywną i – jeżeli był to jedyny sąd orzekający w sprawie - przesłać akta wraz z opinią Prokuratorowi Generalnemu.

Jeżeli sprawa była rozpoznawana również w sądzie drugiej instancji, sąd pierwszej instancji przesyła akta w celu wydania opinii. Tylko w przypadku wydania negatywnej opinii przez sąd pierwszej instancji sąd odwoławczy może pozostawić prośbę bez dalszego biegu. W innych przypadkach sąd drugiej instancji przesyła akta sprawy wraz z opiniami Prokuratorowi Generalnemu, który jest zobowiązany do przedstawienia prośby o ułaskawienie Prezydentowi, jeżeli chociaż jeden sąd wydał opinię pozytywną.

Treść opinii wydanej przez sąd nie jest dostępna dla osoby przedstawiającej prośbę o ułaskawienie.

Postępowanie z urzędu prowadzone z inicjatywy Prokuratora Generalnego lub Prezydenta RP

Postępowanie to wyłącza obowiązek uzyskania opinii sądów orzekających w sprawie. Prezydent zawsze może ułaskawić skazanego z urzędu lub zlecić Prokuratorowi Generalnemu przeprowadzenie postępowania z urzędu. Zasadą jest, że Prezydent przed wydaniem decyzji powinien mieć możliwość zapoznania się z aktami sprawy. Prokurator Generalny również może przedstawić akta sprawy wraz z własnym wnioskiem o ułaskawienie Prezydentowi.

Wykonanie kary a procedura ułaskawieniowa

Mimo wszczęcia procedury zmierzającej do ułaskawienia skazanego, należy wykonywać orzeczoną karę. Co do zasady zaprzestanie jej wykonania powinno nastąpić dopiero po uzyskaniu pozytywnej decyzji Prezydenta w przedmiocie ułaskawienia. Istnieje jednak wyjątek, który pozwala na wstrzymanie wykonania kary lub przerwę w jej wykonaniu do czasu zakończenia postępowania, jeżeli istnieją szczególnie ważne powody przemawiające za ułaskawieniem.

Podstawa prawna:

- Art. 139 Konstytucji (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483)

- Art. 560 – 568 Kodeksu postępowania karnego  (Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555)

Polecamy serwis: Prawo karne

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MOPS czy ZUS? Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. [TABELA]

Jakie świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a które ośrodki pomocy społecznej? Prezentujemy proste zestawienie najważniejszych świadczeń w 2025 r.

Renta tytoniowa – czym jest, kto może się o nią ubiegać i na jakiej podstawie prawnej?

Renta tytoniowa to pojęcie, które choć w powszechnym użyciu nie funkcjonuje, coraz częściej pojawia się w kontekście dyskusji o świadczeniach z tytułu niezdolności do pracy. Choć alkoholizm jest uznawany za jedno z najpoważniejszych uzależnień, jego konsekwencje zdrowotne nie są jedynymi powodami przyznawania rent. W artykule wyjaśniamy, czym jest renta tytoniowa, kto może się o nią ubiegać oraz na jakiej podstawie prawnej można starać się o to świadczenie.

777 zł składki zdrowotnej pracownika, 315 zł przedsiębiorcy (obaj zarabiają 10 tys. zł miesięcznie). Konstytucyjny paradoks? Czy różne kwoty składki są sprawiedliwe?

Temat składki zdrowotnej był przez kilka ostatnich lat poruszany wielokrotnie. Porównując różne poziomy wynagrodzenia (co znajdą Państwo w dalszej części artykułu) nie da się nie zauważyć, że pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę płacą co do zasady składkę zdrowotną w wyższej wysokości niż przedsiębiorcy. W tym artykule przyjrzymy się, dlaczego tak się dzieje, czy jest to obiektywnie sprawiedliwe i czy jest to zgodne z zasadą równości wobec prawa. Bo przecież dostęp do publicznej służby zdrowia mamy taki sam. A jakość tego leczenia nie zależy od wysokości składki.

Skoro nieznajomość prawa szkodzi, to czyja to jest wina, że go nie znamy? [5 POWODÓW]

Prawo dotyka wszystkich. Tymczasem prawdziwie poznają je osoby decydujące się na studia prawnicze. Brak znajomości prawa rodzi niesprawiedliwość społeczną. Jakie są powody nieznajomości prawa? Czy możliwe są zmiany pozwalające na zrozumienie przepisów prawnych przez każdego?

REKLAMA

Pracujący emeryt z przywilejami finansowymi: zwolnienie z PIT i wyższa emerytura. Niektórzy mają limity dorabiania

ZUS informuje, że w ciągu ostatnich dziewięciu lat liczba pracujących emerytów wzrosła o 51,7 proc. Na koniec grudnia 2015 roku w Polsce było 575,4 tys. pracujących emerytów, natomiast na koniec 2024 roku ich liczba wzrosła do 872,6 tys. Nic dziwnego. Przepisy wspierają aktywność zarobkową emerytów.

Rozporządzenie DORA - co to jest i kogo dotyczy? [PRZEWODNIK]

Czego dotyczy unijne rozporządzenie DORA? Wprowadza nowe pojęcia i wymagania dotyczące cyberbezpieczeństwa w sektorze finansowym. Prezentujemy przewodnik po DORA z wyjaśnieniem trudnych pojęć dla dostawców usług ICT.

Kiedy ZUS przyznaje tzw. rentę alkoholową? Niezdolność do pracy musi być spowodowana czymś więcej niż chorobą alkoholową

W orzecznictwie lekarskim nie istnieje pojęcie tzw. renty alkoholowej. Jak podkreśla Wojciech Dąbrówka, rzecznik prasowy ZUS-u, sam fakt istnienia choroby alkoholowej nie jest wystarczający do uzyskania świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy. Istotne jest stwierdzenie, że choroba alkoholowa może spowodować dodatkowe schorzenia będące powikłaniami uzależnienia, które znacznie ograniczają zdolność do pracy. Przykładami takich powikłań mogą być marskość wątroby, przewlekłe zapalenie trzustki, uszkodzenie układu nerwowego, uszkodzenie układu krążenia, a także zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania.

Plagiat w mediach – konsekwencje prawne i możliwości dochodzenia roszczeń

Plagiat jest poważnym naruszeniem zarówno zasad etyki dziennikarskiej, jak i obowiązujących przepisów prawa autorskiego. Współczesna era cyfryzacji oraz dynamiczny przepływ informacji sprzyjają przypadkom wykorzystywania cudzych treści bez odpowiedniego przypisania autorstwa. Warto przeanalizować, jakie regulacje prawne chronią twórców przed plagiatem w kontekście informacji prasowych oraz jakie działania mogą podjąć osoby poszkodowane w sytuacji, gdy ich teksty zostaną skopiowane bezprawnie.

REKLAMA

Sejm na żywo 31 marca 2025 r.: Komisja śledcza ds. Pegasusa

Przesłuchanie Mai Rodwald, prokurator, wezwanej w celu złożenia zeznań w toczącym się postępowaniu zmierzającym do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, Policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej, organy powołane do ścigania przestępstw i prokuraturę w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r.

Świadczenie wspierające jednak nadal na 7 lat. Nowe wytyczne wydawania orzeczeń dla osób niepełnosprawnych tego nie zmieniają

Dla osób niepełnosprawnych prawnym wydarzeniem ostatniego tygodnia było wydanie wytycznych dla WZON i PZON co do stałych orzeczeń dla osób cierpiących na jedną z przeszło 200 chorób genetycznych. Wytyczne opublikował Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Łukasz Krasoń. Wytyczne generalnie są adresowane dla dzieci do 16 roku życia i ich rodziców. Po otrzymaniu orzeczenia ważnego do ukończenia 16 roku życia będzie ono miało charakter stały (do 16. roku życia). Następnie osoba niepełnosprawna wystąpi o orzeczenie "dla dorosłych" i ono także będzie miało charakter stały. Niestety (na dziś) posiadanie stałego orzeczenia o niepełnosprawności nie ma znaczenia dla świadczenia wspierającego. Świadczenie to jest przeznaczone dla osób dorosłych. Dla świadczenia wspierającego istotne jest nie orzeczenie o niepełnosprawności, a poziom potrzeby wsparcia ustalony przez WZON, a tego nowe wytyczne nie dotyczą. W dalszym ciągu nie ma planów, aby świadczenie wspierające było przyznawane dożywotnio. Są tylko takie postulaty.

REKLAMA