18 lipca obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Praw Więźniów. Osoby pozbawione wolności również mają swoje prawa, a ich ochrona jest dużą częścią misji Rzecznika Praw Obywatelskich. O czym jeszcze warto przypomnieć przy okazji tego dnia?
Więzień też może czynić dobro
W ostatnich latach dzień ten dawał też sposobność, by pokazać, że człowiek pozbawiony wolności także może czynić dobro. Wielu więźniów to wolontariusze, którzy swój wolny czas poświęcają na pomoc innym i od lat angażują się na rzecz społeczności. Niejeden zareagował ofiarnością i pracą na bieżące problemy pandemii oraz uchodźstwa mieszkańców Ukrainy.
W tym roku, z okazji Międzynarodowego Dnia Praw Więźniów, Rzecznik chce szczególnie podkreślić, że więźniowie są połączeni siecią społecznych powiązań z osobami pozostającymi na wolności – pozostają w kontakcie ze swoimi rodzinami, z bliskimi, podejmują naukę, pracują, zabiegają o rozwiązanie swoich problemów w urzędach. Możliwość utrzymywania kontaktów ze światem zewnętrznym, do którego powrócą po odbyciu kary, jest jednym z praw osoby pozbawionej wolności.
Ograniczone kontakty z bliskimi
Problem pojawił się po niedawnej nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego, która w praktyce ograniczyła możliwość kontaktów osadzonych ze światem zewnętrznym, zarówno telefonicznych, jak i korespondencyjnych. Prowadzi to do ubytków więzi uczuciowej z bliskimi, trudności w załatwianiu spraw urzędowych i utrzymania się więźnia w sieci społecznych powiązań, które pozwalają na skuteczną readaptację społeczną, leżącą w interesie nas wszystkich.
Ograniczenie praw więźniów w zakresie kontaktów ze światem zewnętrznym nie wpływa bowiem wyłącznie na osoby pozbawione wolności. Grupą, która w wyniku wprowadzonych zmian ma chyba najtrudniej to dzieci osadzonych. W Międzynarodowym Dniu Praw Więźniów żywe pozostaje więc także hasło „Nie moja wina, ale moja kara”, towarzyszące kampanii społecznej na temat sytuacji tej grupy dzieci. Rzecznik nie pozostaje obojętny na ich problemy.
Reguły Nelsona Mandeli
Warto przypomnieć, że Międzynarodowy Dzień Praw Więźniów obchodzimy w rocznicę urodzin Nelsona Mandeli – wybitnego działacza na rzecz praw człowieka, który jako więzień sumienia pozbawiony był wolności przez 27 lat. W uznaniu dla jego zasług 7 października 2015 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję Standardy ONZ Minimum Traktowania Więźniów tzw. Reguły Nelsona Mandeli.
Dokument ten ma za zadanie poprawienie sytuacji więźniów na świecie. Reguły stanowią między innymi, że biorąc pod uwagę przyszłość osadzonego po zwolnieniu, należy dążyć do umożliwienia mu podtrzymywania lub poprawy jego relacji z pozostającymi na wolności osobami bliskimi, rodziną oraz instytucjami sprzyjającymi jego resocjalizacji. Te reguły nabierają dziś w Polsce szczególnego znaczenia.
Dokument nie ma charakteru wiążącego dla Polski, ale powinien być brany pod uwagę przy stanowieniu prawa krajowego, a także w praktyce postępowania z więźniami. Polska powinna dążyć do upowszechnienia treści tego dokumentu w jednostkach penitencjarnych na terenie kraju.
Zobacz także: Zakład karny
Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu