Inspektorzy kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzając kontrolę mają prawo badać czy płatnik składek:
- w odpowiednich terminach zgłosił do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego wszystkie osoby, które powinien;
- prawidłowo, rzetelnie obliczył, potrącił i opłacił składki;
- terminowo i bez błędów opracował wnioski o świadczenia emerytalne i rentowe;
- wystawił zaświadczenia i zgłosił dane do celów ubezpieczeniowych;
Ponadto kontrola może dotyczyć dokonywania oględzin składników majątku płatników składek, którzy zalegają z opłatą należności z tytułu składek.
Podkreślić należy, że w przypadku, gdy działalność gospodarcza płatnika składek jest już objęta kontrolą innego organu, inspektor ZUS odstąpi od podjęcia czynności kontrolnych oraz może ustalić inny termin wszczęcia kontroli.
Zobacz serwis: Umowy
Doręczenie zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli
Zgodnie z art. 79 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej organy kontroli mają obowiązek zawiadomić przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli. Dokonuje się to poprzez doręczenie zawiadomienia płatnikowi składek lub osobie upoważnionej przez płatnika składek. Po doręczeniu informacji o planowanej kontroli, ZUS może ją rozpocząć najwcześniej po upływie 7 dni, jednak nie później niż po upływie 30 dni. Jeżeli inspektorzy nie pojawią się w wyznaczonym terminie, wówczas mają obowiązek ponownego zawiadomienia i dotrzymania ustawowych terminów.
Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli wydaje Główny Inspektor Kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub upoważnieni przez niego inspektorzy kontroli ZUS. Upoważnienie powinno zawierać: oznaczenie jednostki organizacyjnej Zakładu, podstawę prawną, datę i miejsce wystawienia, dane inspektora kontroli, dane płatnika składek, okres trwania kontroli, zakres przedmiotowy kontroli oraz podpis osoby udzielającej upoważnienia. W przypadku gdy dokument nie spełnia wymienionych wymagań, wówczas nie jest możliwe przeprowadzenie kontroli, a zakres kontroli nie może wykraczać poza ten, który został wskazany w upoważnieniu.
Zobacz: Uprawdopodobnienie w postępowaniu cywilnym
Wszczęcie kontroli
Wszczęcie kontroli rozpoczyna się z chwilą doręczenia przedsiębiorcy upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Zanim jednak inspektor przystąpi do czynności powinien się wylegitymować i okazać stosowne upoważnienie. Przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej określają limit czasowy trwania kontroli. Ważne jest, by przedsiębiorca zwrócił uwagę na datę rozpoczęcia kontroli, która jest określona w upoważnieniu. Nie może się ona przeciągnąć dłużej niż:
- w przypadku mikroprzedsiębiorców – 12 dni roboczych,
- małych przedsiębiorców – 18 dni roboczych,
- średnich przedsiębiorców – 24 dni roboczych,
- pozostałych przedsiębiorców – 48 dni roboczych.