Polacy chętnie korzystają z możliwości polubownego rozwiązywania sporów konsumenckich. Ponad 800 porad UOKiK, prawie 8000 spraw w Inspekcji Handlowej, 3500 przed Rzecznikiem Finansowym i setki w innych instytucjach to bilans po roku obowiązywania ustawy. Spory najczęściej dotyczyły wadliwych butów, sprzętów AGD, usług telekomunikacyjnych i finansowych.
Firma odrzuciła twoją reklamację? Już od roku zamiast toczyć boje przed sądem możesz skorzystać z postępowania polubownego (określanego też angielskim skrótem ADR – Alternative Dispute Resolution). Jest szybsze – trwa maksimum 90 dni, przeważnie bezpłatne i mniej stresujące. Taką możliwość wprowadziła ustawa o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich, która weszła w życie 10 stycznia 2017 r. Warunek – obie strony muszą się zgodzić na przeprowadzenie postępowania polubownego.
Zainteresowanie jest duże. Przez rok Punkt Kontaktowy przy Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów udzielił ponad 800 informacji w sprawie postępowań polubownych. Spory najczęściej dotyczyły: butów, ubrań, sprzętu RTV i AGD oraz podróży lotniczych. Konsumenci zgłaszali też problemy z dostawcami mediów, firmami telekomunikacyjnymi, kolejami i bankami.
- To spory sukces – podkreśla Marek Niechciał, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. - UOKiK sam nie prowadzi postępowań polubownych ani nie przyjmuje wniosków. Robią to podmioty uprawnione. Natomiast nasz Punkt Kontaktowy udziela porad - może pomóc wypełnić dokumenty i wskazać, do jakiej instytucji je złożyć.
Kto prowadzi postępowania polubowne?
- Inspekcja Handlowa. Spory związane ze sprzedażą towarów i usług, m.in. ze sprzedawcami, deweloperami, firmami remontowymi, biurami podróży. Od 10 stycznia do 15 grudnia 2017 do Inspekcji Handlowej wpłynęło łącznie 7970 wniosków o postępowania polubowne. W połowie grudnia ubiegłego roku Inspekcja prowadziła łącznie 1013 postępowań w zakresie koncyliacji i mediacji konsumenckiej.
- Rzecznik Finansowy. Spory finansowe i ubezpieczeniowe. Obecnie prowadzi ok. 3500 spraw.
- Sąd polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego. Spory finansowe. Do listopada 2017 r. wpłynęło do niego 2380 wniosków, prowadzi 900 postępowań.
- Arbiter Bankowy przy Związku Banków Polskich. Tylko spory z bankami. Do końca III kwartału 2017 r. wpłynęły do niego 884 wnioski.
- Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Sprawy z branży telekomunikacyjnej i pocztowej. W listopadzie 2017 r. prowadził ok. 1400 postępowań.
- Koordynator ds. negocjacji przy Prezesie Urzędu Regulacji Energetyki. Spory z dostawcami prądu, gazu, ciepła. Do listopada 2017 r. wpłynęło do niego ok. 300 spraw.
- Rzecznik Praw Pasażera Kolei przy Prezesie Urzędu Kolejowego. Spory z przedsiębiorcami kolejowymi. W listopadzie 2017 r. prowadził ok. 130 spraw dotyczących postępowania ADR.
- Stowarzyszenie Praw Pasażerów „Przyjazne latanie”. Spory z liniami lotniczymi. Od kwietnia do połowy grudnia 2017 r. przeprowadziło 10 mediacji.
Składając wniosek, pamiętaj:
- Postępowanie polubowne to postępowanie poreklamacyjne. Najpierw musisz złożyć reklamację wadliwego towaru lub usługi, a sprzedawca musi ją w całości lub w części odrzucić.
- Wniosek musi być podpisany.
- Dołącz do wniosku dokumenty, np. potwierdzenie płatności, korespondencję reklamacyjną z przedsiębiorcą, zdjęcia wadliwego towaru.
- Udział w postępowaniu ADR zasadniczo jest dobrowolny, co oznacza, że obie strony muszą się zgodzić na tę procedurę (wyjątkiem są postępowania przed Rzecznikiem Finansowym i Arbitrem Bankowym, gdzie udział przedsiębiorcy jest obowiązkowy). Dobrowolne jest także przyjęcie rozwiązania sporu wypracowanego w toku postępowania, wyjątkiem jest arbitraż przed Arbitrem Bankowym (rozwiązanie sporu jest wiążące dla banku) i przed Sądem Polubownym przy KNF (rozstrzygnięcie jest wiążące dla obu stron).
- Jeśli toczysz spór o towar lub usługę, które kupiłeś przez internet, możesz złożyć wniosek elektronicznie przez platformę ODR (Online Dispute Resolution). To strona prowadzona przez Komisję Europejską, dostępna także w języku polskim. Przydatna zwłaszcza w konfliktach z przedsiębiorcami z innych krajów UE. Pamiętaj, jeśli druga strona nie zgodzi się na postępowanie polubowne, po 30 dniach sprawa jest zamykana. Do końca 2017 r. Polacy złożyli w ten sposób ponad 1600 wniosków.
- Jeśli spierasz się z przedsiębiorcą z innego kraju UE, możesz też skorzystać z pomocy Europejskiego Centrum Konsumenckiego.
- Jeśli składasz wniosek do Inspekcji Handlowej, wybierz inspektorat w tym województwie, gdzie mieści się sklep, z którym się spierasz. W przypadku zakupów przez internet najwłaściwszy będzie inspektorat w tym regionie, gdzie firma ma swoją główną siedzibę.
- Większość postępowań jest dla konsumentów bezpłatna. Wyjątkiem są postępowania przed: Rzecznikiem Finansowym (50 zł), Sądem Polubownym przy KNF (50 zł - mediacja, 150 zł – arbitraż) i Arbitrem Bankowym (50 zł lub 20 zł – w zależności od wartości przedmiotu sporu). Trzeba się też liczyć z kosztem powołania rzeczoznawcy, jeśli będzie to konieczne.
Tu znajdziesz pomoc:
- w internecie: http://polubowne.uokik.gov.pl/
- za pomocą poczty elektronicznej: kontakt.adr@uokik.gov.pl