REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rośnie zainteresowanie sądami polubownymi

Portal  Procesowy
Wydawcą portalu jest kancelaria Wardyński i Wspólnicy.
Sądownictwo arbitrażowe, przedsiębiorcy, szybkość postępowania
Sądownictwo arbitrażowe, przedsiębiorcy, szybkość postępowania

REKLAMA

REKLAMA

Rośnie zainteresowanie sądownictwem polubownym. Jedną z przyczyn jest jego sprawność, fachowość, poufność i tempo rozpoznawania spraw – zalety szczególnie istotne dla przedsiębiorców. Zbyt rzadko jednak korzystają oni z możliwości, jakie daje arbitraż.

Trochę historii

REKLAMA

Sądownictwo polubowne ma w Polsce bardzo długą historię, sięgającą Średniowiecza. Wystarczy wspomnieć choćby arbitraż w Wyszegradzie w 1335 roku, którego celem było rozstrzygnięcie sporu pomiędzy Królem Polski a Zakonem Krzyżackim o przynależność Pomorza Gdańskiego i Kujaw oraz sporu między Janem Luksemburskim i Kazimierzem Wielkim o koronę polską. W tych sprawach wyrok wydał sąd arbitrażowy złożony z władców Czech i Węgier, którzy przyznali Zakonowi Pomorze i ziemię chełmińską, a Polsce Kujawy i ziemię dobrzyńską. Natomiast w sprawie sporu o koronę Jan Luksemburski, król Czech i Polski, zażądał od króla Polski, 20 000 kop groszy praskich, co Kazimierz Wielki zaakceptował, a w konsekwencji na mocy zawartej ugody stał się niekwestionowanym władcą Polski.

REKLAMA

W II Rzeczypospolitej sądownictwo arbitrażowe rozwijało się znakomicie w postaci sądów kupieckich orzekających w oparciu o ukształtowane dobre obyczaje handlowe i zasady dobrej wiary. W okresie powojennym sądy polubowne funkcjonowały nie tylko w stosunkach krajowych, ale także, a może przede wszystkim, w handlu zagranicznym. Z uwagi na zmiany społeczno-gospodarcze rozwój ten jednakże przebiegał inaczej niż w krajach o gospodarce rynkowej. Międzynarodowe upowszechnianie się sądownictwa polubownego spowodowało zawarcie wielu umów międzynarodowych, które skutecznie wspierały rozwiązywanie międzynarodowych sporów arbitrażowych oraz gwarantowały wykonalność orzeczeń wydanych w tych postępowaniach. Istniejące sądy, np. w Paryżu, Londynie lub Sztokholmie, zyskiwały na znaczeniu. Tworzono także nowe stałe sądy arbitrażowe, takie jak stały sąd arbitrażowy przy Izbie Handlowej w Wiedniu.

Zobacz: Czy tłumaczenie podlega ochronie prawnoautorskiej?

Najstarszym polskim stałym sądem arbitrażowym jest Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, którego poprzednikiem było Kolegium Arbitrów utworzone w 1950 roku przy Polskiej Izbie Handlu Zagranicznego. Dynamiczny rozwój sądownictwa arbitrażowego w Polsce przypada na okres po przemianach ustrojowych w 1989 roku. Przyczyną tego rozwoju był z jednej strony gwałtowny wzrost przedsiębiorczości i stale zwiększająca się ilość krajowych i zagranicznych transakcji handlowych oraz wchodzenie na polski rynek przedsiębiorców zagranicznych przyzwyczajonych do tego sposobu rozstrzygania sporów, z drugiej zaś kompletny paraliż i niewydolność systemu sądowniczego, który nie dysponował właściwymi narzędziami proceduralnymi umożliwiającymi sprawne rozstrzyganie coraz bardziej skomplikowanych sporów gospodarczych. Z tych względów w Polsce zaczęły powstawać nowe sądy arbitrażowe, m.in. Sąd Arbitrażowy przy PKPP Lewiatan oraz Sąd Polubowny przy Związku Banków Polskich, a także sądy przy regionalnych izbach handlowych. Obecnie w Polsce jest ponad 20 stałych sądów arbitrażowych.

Co spowodowało wzrost zainteresowania sądownictwem polubownym?

REKLAMA

Przyczyn jest kilka. Po pierwsze sprawność, fachowość, poufność i tempo rozpoznawania spraw. Po drugie rozwój gospodarczy Polski w ostatnich 20 latach, a w konsekwencji wielość i złożoność sporów powstałych na tle stosunków gospodarczych, z których rozstrzygnięciem

Dalszy ciąg materiału pod wideo

sądy powszechne nie zawsze mogły sobie poradzić. Po trzecie coraz bardziej przyjazne otoczenie prawne i poprawiające się rozumienie istoty i zalet sądownictwa polubownego przez sądy powszechne.

W powszechnym odbiorze arbitraż traktowany jest jako alternatywa dla sądownictwa powszechnego, szczególnie sądów gospodarczych. Takie pojmowanie tej instytucji powoduje, że postępowanie arbitrażowe często przebiega według reguł określonych procedurą cywilną, co znacznie umniejsza jego efektywność.

Co daje postępowania arbitrażowe?

Postępowanie arbitrażowe daje wiele możliwości nieosiągalnych w postępowaniu przed sądem powszechnym, lecz niestety strony rzadko z nich korzystają. Przede wszystkim postępowanie takie pozwala stworzyć znacznie mniej sformalizowane mechanizmy proceduralne, dostosowane do specyfiki łączących strony stosunków, zazwyczaj kontraktowych, co w konsekwencji pozwala szybko i sprawnie rozstrzygnąć spór. Uzgodnienie przez strony sposobu procedowania w sprawie zmniejsza ilość emocji pojawiających się w związku ze sporem i ułatwia podjęcie ewentualnej współpracy w  przyszłości. Ważna jest także powszechna kultura prowadzenia sporu przez arbitrów i unikanie „podgrzewania emocji” pomiędzy stronami. Powszechna jednoinstancyjność postępowania sprzyja jego szybkości, a możliwość wyboru arbitrów pozwala poddać spór ocenie osób kompetentnych w danej dziedzinie, co ułatwia komunikację z arbitrami i daje komfort wysokiej jakości merytorycznej wydanego rozstrzygnięcia. Coraz częściej arbitrzy działają proaktywnie, określając wspólnie ze stronami przedmiot sporu, ujmowany w podpisanym przez nich dokumencie podobnym do Aktu Misji w postępowaniu przed Międzynarodowym Sądem Arbitrażowym przy ICC, a także informują strony o tym, jakie zagadnienia uważają za istotne dla rozstrzygnięcia sporu.

Zobacz: Czy gwarancja jest opłacalna?

Z mojej perspektywy, jako pełnomocnika przedsiębiorców w postępowaniach arbitrażowych, jest to rozwiązanie pożądane, ponieważ takie współdziałanie znacząco przyspiesza wydanie wyroku, pozwalając stronom skupić się na dowodzeniu tylko tych okoliczności, które, zgodnie ze stanowiskiem stron i arbitrów, mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Także uzgodnienie ze stronami porządku wymiany pism procesowych i posiedzeń sądowych skraca czas do rozstrzygnięcia sprawy.

Sądy arbitrażowe starają się doskonalić swoje regulaminy arbitrażowe, przy czym odmiennie niż to jest w przypadku zmian w przepisach postępowania cywilnego, ewolucja procedury przed sądami arbitrażowymi odpowiada potrzebom obrotu gospodarczego oraz uwzględnia interesy i potrzeby stron. Przykładem takich zmian może być wprowadzenie trybu przyspieszonego rozpoznawania spraw lub uregulowanie zasad procesowania w przypadku, gdy po jednej stronie występuje kilka podmiotów. To korzystnie odróżnia zmiany regulaminów sądów arbitrażowych od zmian procedury cywilnej. Te ostatnie w większości wprowadzane są w interesie sądów orzekających i nakładają na strony szereg nowych obowiązków. Wprawdzie dają też sędziom narzędzia mające usprawnić i przyspieszyć rozpoznanie sprawy, ale sądy z nich niestety nie korzystają.

Międzynarodowa skuteczność

Kapitalne znaczenie ma także międzynarodowa skuteczność wyroku sądu arbitrażowego, co jest następstwem powszechnej akceptacji przez państwa konwencji nowojorskiej o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych wyroków arbitrażowych. Wydany w Polsce  wyrok zasądzający na rzecz polskiego przedsiębiorcy od jego zagranicznego np. niemieckiego kontrahenta będzie wykonalny w Niemczech po nadaniu mu klauzuli wykonalności przez sąd niemiecki, a przesłanki stwierdzenia wykonalności wyroku zagranicznego sądu polubownego będą w Niemczech analogiczne jak w Polsce. Trzeba jednak pamiętać, że także wydany za granicą wyrok arbitrażowy przeciwko polskiemu przedsiębiorcy zostanie w Polsce wyegzekwowany. Wykonalność wyroków krajowych sądów arbitrażowych gwarantują przepisy kodeksu postępowania cywilnego tytułu VIII części piątej.

Z tych wszystkich przyczyn sądownictwo polubowne warte jest nieustającego upowszechniania i propagowania, zarówno w Polsce, jak i za granicą, ponieważ w przypadku sporu pomiędzy przedsiębiorcami jest to bardziej efektywny i adekwatny sposób jego rozstrzygnięcia niż postępowanie przed sądem powszechnym.

Popularyzacji arbitrażu w Polsce służy wydana przez Sąd Arbitrażowy przy KIG publikacja w języku angielskim przedstawiająca informacje o strukturze arbitrażu i procedurze arbitrażowej w Polsce, skierowana do zagranicznych przedsiębiorców oraz do zagranicznych właścicieli polskich spółek (więcej informacji na stronie Sądu Arbitrażowego przy KIG).

Zobacz: Kiedy odpowiesz za długi małżonka?

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kredyt bankowy jest umową wzajemną – stwierdził Sąd Najwyższy. Czy ma to znaczenie w sprawach frankowych?

Umowa o kredyt bankowy jest umową wzajemną w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Taką uchwałę podjął Sąd Najwyższy w dniu 28 lutego 2025 r. Problem ewentualnej wzajemności umowy kredytu hipotecznego jest jednym z głównych zagadnień pojawiających się podczas rozstrzygania przez sądy spraw kredytów frankowych.

Sąd o zachowku dla osoby niepełnosprawnej w stopniu znacznym. Kodeks cywilny mówi o trwałej niezdolności do pracy

Zazwyczaj w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności sądy z automatu przyjmują, że osoba niepełnosprawna może otrzymać wyższy zachowek. Zazwyczaj osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym nie może trwale wykonywać żadnej pracy. Oznacza to prawo do 2/3 udziału spadkowego, a nie ½. Przy udziale w spadku wynoszącym 240 000 zł osoba niepełnosprawna otrzyma 160 000 zł z zachowku. Dla porównania osoba zdrowa może wygrać w sądzie 120 000 zł.  Różnica wynosi 40 000 zł na korzyść osoby niepełnosprawnej.

Współpraca z rzeczoznawcą – korzyści, o których nie wiedziałeś! Wywiad z ekspertem

Współpraca z rzetelnym i doświadczonym rzeczoznawcą może pomóc nie tylko wycenić nieruchomość, ale też ustrzec klientów przed bardzo kosztownymi błędami. Polecamy Wywiad z ekspertem - Joanną Borowik, Rzeczoznawcą Majątkowym.

Nawet 15 euro za noc w Barcelonie. Katalonia chce wprowadzić najwyższy podatek turystyczny w Europie

Katalonia podwoi od przyszłego roku podatek turystyczny, który może wynieść nawet do 15 euro za noc w Barcelonie. Jeśli rozwiązanie wejdzie w życie, stolica Katalonii będzie miastem z najwyższym podatkiem turystycznym w Europie, wyprzedzając Paryż i Rzym.

REKLAMA

Komunikat ZUS: Nie będzie można uzyskać informacji w sprawach dotyczących zasiłków i świadczeń emerytalno-rentowych

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w Centrum Kontaktu Klientów nie będzie można uzyskać informacji w indywidualnych sprawach dotyczących zasiłków i świadczeń emerytalno-rentowych.

Dziecko nieuleczalnie chore z krótkim orzeczeniem. Jest apel o wprowadzenie zmian

Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak interweniuje w sprawie systemu orzekania o niepełnosprawności w odniesieniu do dzieci nieuleczalnie chorych. RPD podkreśla, iż dalszy brak regulacji w tym przedmiocie łamie koncepcję „najlepiej pojętego interesu dziecka”.

ZUS przegrał w SO, ale emeryt nie odzyska 87 474,69 zł brutto. Tylko wyższa emerytura o 1130,61 zł (plus waloryzacja). Pod warunkiem prawomocności

Wszystkie te kwoty zostały potrącone przez ZUS bezprawnie w świetle wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. To ten słynny wyrok, który dałby wyrównania nawet średnio 64 000 zł dla 200 000 osób, gdyby został opublikowany. Okres nieprawidłowego wypłacania emerytury trwał od 01.06.2015 do 31.12.2024. Strata wynosi aż 87474,69 zł brutto. Po uwzględnieniu inflacji za ten okres (48,32%) - według wyliczeń poszkodowanego emeryta - stracił on 129,742,46 zł brutto. ZUS dalej walczy z emerytem - złożył apelację od wyroku Sądu Okręgowego. Wyrok Sądu Apelacyjnego dopiero za 1,5 roku. Wtedy dowiemy się, czy wyrok stanie się prawomocny.

Nowa strategia migracyjna i 49 Centrów Integracji Cudzoziemców. Co szykuje nam rząd?

Polska właśnie stanęła w obliczu rewolucyjnych zmian w polityce migracyjnej. Rząd w ubiegłym roku zapowiedział nową strategię, której głównym celem jest odzyskanie kontroli i zapewnienie bezpieczeństwa – ideały, które brzmią obiecująco, ale jednocześnie budzą niepokój. Dokument zatytułowany „Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo. Kompleksowa i odpowiedzialna strategia migracyjna Polski na lata 2025–2030” został przyjęty przez Radę Ministrów już 15 października ubiegłego roku. Wśród głównych obszarów interwencji publicznej szczególne miejsce zajmuje integracja imigrantów – proces, który ma zaważyć nie tylko na przyszłości kraju, ale również na codziennym życiu Polaków.

REKLAMA

Świadczenie dla mam 4+ w górę od 1 marca 2025 r. Kryteria wciąż budzą wątpliwości

1 marca 2025 r. wzrastają nie tylko emerytury i renty. Waloryzacji podlega też rodzicielskie świadczenie uzupełniające, nazywane „Mama 4+”. W określonych przypadkach Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca je również ojcom.

Nadgodziny od 50 zł do 2000 zł dla nauczyciela (średnio). Za wywiadówkę. Za kino. Za zawody. Za radę pedagogiczną, wycieczkę i zieloną szkołę

Nauczycielom nie udało się z podwyżkami wynagrodzeń 20% w 2025 r. Dostali tylko podwyżki 5% (jak cała budżetówka). Mają jednak szanse na nadgodziny w wymiarze od około 200 zł do 1000 zł miesięcznie (szacunki średnie). W przypadku dłuższych wycieczek może być nawet kilka tysięcy zł (albo za zieloną szkołę).

REKLAMA