Zapis na sąd polubownym
Zgodnie z art. 1161 Kodeksu postępowania cywilnego strony mogą umówić się na poddanie sporów wynikłych z danej kwestii pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Takie uzgodnienie nosi nazwę zapisu na sąd polubowny i ma postać umowy. Zapis może być zarówno jednym z postanowień umowy łączącej dwa podmioty, jak również być sporządzony, jako odrębna umowa. W tej kwestii stronom pozostawiono dowolność.
POBIERZ BEZPŁATNY WZÓR: Zapis na sąd polubowny (umowa)
Co warto wiedzieć o zapisie?
W takiej umowie powinny być dokładnie określone sprawy, na których poddanie pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, strony się zgadzają. Przeważnie będzie to przybierać postać określenia stosunku prawnego, z którego roszczenia będą rozstrzygane polubownie.
Strony postanawiają oddać wszelkie spory, jakie mogą powstać z zawartej dnia 1 maja 2010 r. w Warszawie umowy ramowej dotyczącej współpracy handlowej pod rozstrzygnięcie Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, które rozstrzygnięcia strony uznają za ostateczne i wiążące.
Zakres właściwości
Jak wynika z powyższego przykładu zapis na sąd polubowny zarówno w formie odrębnej umowy, jak również w formie dodatkowego postanowienia przy umowie właściwej powinien przede wszystkim cechować się dokładnym określeniem spraw, w których przewidywane jest sądownictwo polubowne.
Oznaczenie spraw, dla których będzie właściwy sąd polubowny ma szczególne znaczenie. W przypadku oddania pod arbitraż sporów ze stosunku umownego, tak jak w naszym przykładzie z umowy ramowej, sąd polubowny będzie właściwy dla rozstrzygania roszczeń o wykonanie umowy, roszczeń związanych z niewykonaniem lub nieprawidłowym wykonaniem umowy, roszczeń o zwrot bezpodstawnie spełnionego świadczenia powstałych wskutek stwierdzenia nieważności umowy lub odstąpienia od niej. Sąd polubowny będzie także właściwy w przypadku roszczeń deliktowych, jeżeli wynikają ze zdarzenia będącego równocześnie niewykonaniem lub nieprawidłowym wykonaniem umowy.
Zobacz serwis: Sądownictwo polubowne
Dlaczego właściwość ma znaczenie?
Określenie właściwości sądu arbitrażowego i spraw w jakich należy się do niego zwrócić ma szczególne znaczenie w sytuacji, gdy jedna ze stron zechce wnieść pozew do sądu powszechnego zamiast do polubownego. Zapis na sąd polubowny takiej możliwości bowiem nie wyklucza, co jednak nie oznacza, że nie daje drugiej stronie możliwości działania.
Sąd powszechny rozpatrzy bowiem taki pozew, chyba że odpowiedni zarzut istnienia zapisu na sąd polubowny zgłosi druga strona w odpowiednim momencie. Sąd odrzuci pozew, argumentując to istnieniem zapisu na sąd polubowny, ale uczyni tak jedynie na wniosek drugiej strony, zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.
Wdanie się w spór co do istoty ma miejsce wtedy, gdy strona przedstawi zarzuty zmierzające do uniemożliwienia osiągnięcia przez stronę przeciwną zamierzonego celu postępowania. W przypadku pozwanego będzie to w sytuacji, gdy zacznie się wypowiadać odnośnie żądań powoda.
Zobacz: Wzory pozwów