Poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego wymaga umowy stron, w której należy wskazać przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć (art. 1161 § 1 KPC). Z zapisu musi wynikać ponadto oznaczenie sądu polubownego. Określone albo możliwe do określenia muszą być także strony zapisu. Zapis na sąd polubowny musi zawierać stwierdzenie o poddaniu sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Zapisem jest tylko umowa, która przedmiotem rozstrzygnięcia sądu polubownego czyni spór o prawo. Nie spełnia tego warunku umowa, w której chodzi o spór o fakty.
Charakter prawny umowy
Charakter umowy o sąd polubowny jest sporny w doktrynie i judykaturze. Zapis na sąd polubowny uznawany jest za umowę materialnoprawną, procesową, o charakterze mieszanym lub czasem za umowę sui generis
Postanowienia zapisu na sąd polubowny
Bezskuteczne są postanowienia zapisu na sąd polubowny naruszające zasadę równości stron, w szczególności uprawniające tylko jedną stronę do wytoczenia powództwa przed sądem polubownym przewidzianym w zapisie albo przed sądem. Zapis na sąd polubowny może wskazywać stały sąd polubowny jako właściwy do rozstrzygnięcia sporu. Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, wiąże je regulamin stałego sądu polubownego obowiązujący w dacie zawarcia zapisu na sąd polubowny.
Forma zapisu na sąd polubowny
Zapis na sąd polubowny powinien być sporządzony na piśmie. Wymaganie dotyczące formy zapisu na sąd polubowny jest spełnione także wtedy, gdy zapis zamieszczony został w wymienionych między stronami pismach lub oświadczeniach złożonych za pomocą środków porozumiewania się na odległość, które pozwalają utrwalić ich treść. Powołanie się w umowie na dokument zawierający postanowienie o poddaniu sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego spełnia wymagania dotyczące formy zapisu na sąd polubowny, jeżeli umowa ta jest sporządzona na piśmie, a to powołanie się jest tego rodzaju, że czyni zapis częścią składową umowy.
T. Ereciński, K. Weitz, Sąd arbitrażowy, s. 77-78
A. Akerberg, Charakter prawny zapisu na sąd polubowny, s. 9 i n.;
W. Siedlecki, O tzw. umowach procesowych, w: Studia z prawa zobowiązań, s. 169; S. Dalka, Sądownictwo polubowne w PRL, s. 47 i n. i M. Tomaszewski, Umowa o arbitraż. Podstawowe problemy prawne, s. 15-16;
K. Siedlik, Charakter prawny umowy arbitrażowej w prawie niemieckim i polskim, s. 21 i n.;