Miejsce zamieszkania oraz adres zameldowania nie są pojęciami tożsamymi. W większość oba adresy wskazują to samo miejsce, jednak nie zawsze tak będzie. Świadomość różnicy może mieć istotne znacznie przy postępowaniu sądowym. Zgodnie z art. 27 Kodeksu postępowania cywilnego powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania.
W konkretnych sytuacjach może to oznaczać konieczność toczenia procesu w innym mieście, niż adres zameldowania pozwanego.
Oznaczając właściwość miejscową sądu kierujemy się miejscem zamieszkania pozwanego, a nie jego adresem zameldowania.
Zameldowanie
Adres zameldowania ma charakter administracyjny. Służy on celom ewidencji ludności. Za pomocą zameldowania ma być ewidencjonowane faktyczne miejsce pobytu. Stąd też na każdym z nas ciąży obowiązek meldunkowy. Zgodnie z art. 10 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych aktywuje się on w sytuacji, gdy osoba przebywa dłużej niż trzy doby w określonej miejscowości pod tym samym adresem.
Zameldowanie jest dokonywane w ramach postępowania administracyjnego, a brak dopełnienia takiego obowiązku jest wykroczeniem. Art. 147 Kodeksu wykroczeń stanowi, iż kto nie dopełnia ciążącego na nim obowiązku meldunkowego podlega karze ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany.
Zameldowanie nie jest potwierdzeniem żadnych praw zameldowanego do lokalu, czy też nie tworzy sytuacji prawnej. Jest jedynie potwierdzeniem faktycznego miejsca pobytu czasowego lub na stałe.
Zobacz również serwis: Sprawy karne
Zamieszkanie
Od zameldowania należy odróżnić miejsce zamieszkania. Jest nim miejscowość, w której osoba fizyczna faktycznie przebywa z zamiarem stałego pobytu. Na pierwszy rzut oka miejsce zamieszkania oraz adres zameldowania nie różnią się zbytnio od siebie. W obydwu przypadkach chodzi o przebywanie w określonym miejscu z zamiarem stałego pobytu (ew. pobytu czasowego).
Niemniej jednak są to dwa różne pojęcia. O ile miejsce zamieszkania określa zawsze rzeczywiste miejsce pobytu, o tyle adres zameldowania jedynie powinien go określać. Obecnie obowiązek meldunkowy jest praktycznie martwym prawem, a wiele osób ma miejsce zamieszkania inne, niż adres zameldowania.
Miejsce zamieszkania nie wymaga wpisu do żadnej ewidencji, w odróżnieniu od adresu zameldowania. W przypadku postępowania sądowego miejsce zamieszkania może być przedmiotem ustaleń sądu. Ma to duże znaczenie praktyczne.
Jan mieszka z rodzicami w Krakowie. Jest to zarazem miejsce zamieszkania, jak i zameldowania. Po skończeniu liceum Jan wyjeżdża na studia do Warszawy, gdzie wynajmuje mieszkanie. Pomimo przeprowadzki nie dopełnił jednak obowiązku meldunkowego, nie wymeldował się z rodzinnego domu w Krakowie i nie zameldował się w wynajmowanym mieszkaniu w Warszawie. W tej sytuacji zmianie uległo miejsce zamieszkania, zaś adres zameldowania pozostał ten sam. Ewentualne powództwo przeciwko Janowi będzie wytaczane w Warszawie, gdzie zamieszkuje, a nie w Krakowie, gdzie jest zameldowany.
Zobacz również serwis: W sądzie