Udział adwokata, czy radcy prawnego w sprawie będzie potrzebny zwłaszcza w sytuacji, gdy strona wnosząca o jego ustanowienie jest nieporadna, ma trudności z samodzielnym podejmowaniem czynności procesowych albo gdy sprawa jest skomplikowana pod względem faktycznym lub prawnym.
Wniosek taki strona zgłasza w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Dotyczy to także strony korzystającej z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych.
Pełnomocnik z urzędu dla zwolnionego z kosztów
Zwolnienie z kosztów sądowych jest ściśle związane z ustanowieniem pełnomocnika z urzędu i warto o tym pamiętać.
Ustanowienie pełnomocnika z urzędu, czy to adwokata, czy radcy prawnego może nastąpić tylko na rzecz strony zwolnionej od kosztów sądowych w całości lub w części.
W takiej sytuacji nie ma znaczenia podstawa zwolnienia, (tzn. fakt, czy jest to zwolnienie ustawowe, czy na podstawie orzeczenia sądu), jak również bez znaczenia jest zakres zwolnienia częściowego.
Przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują natomiast możliwości ustanowienia adwokata (radcy prawnego) tylko dlatego, że strony nie stać na zapłacenie wynagrodzenia adwokackiego.
Sąd może ustanowić pełnomocnika z urzędu dla strony zwolnionej od kosztów sądowych na jej wniosek, nie może natomiast uczynić tego z urzędu.
Ustanowienie adwokata, czy radcy prawnego dla strony zwolnionej od kosztów może nastąpić jeszcze przed wytoczeniem sprawy albo dopiero przed sądem odwoławczym.
Warunek konieczny
Konieczną przesłanką ustanowienia pełnomocnika z urzędu dla strony zwolnionej od kosztów przez sąd stanowi potrzeba jego udziału w sprawie.
Przy ocenie tej przesłanki wskazana jest duża ostrożność sądu, aby nie doszło do zbyt pochopnego oddalenia wniosku.