Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne – pierwsza pomoc dla zadłużonego przedsiębiorcy
Wprowadzone już na stałe do polskiego prawa uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne zdobyło w krótkim czasie ogromną popularność wśród przedsiębiorców. Łatwość i szybkość otwarcia UPR (uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne) oraz niskie koszty całego procesu wydają się być niezwykle korzystne dla przedsiębiorców. Nadto UPR daje dłużnikowi ochronę przed wierzycielami (egzekucją) na cztery miesiące i możliwość zawarcia układu z wierzycielami.
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne to lek doraźny i natychmiastowy. Dotychczas dostępne w prawie restrukturyzacyjnym postępowania nie umożliwiały tego: postępowanie o zatwierdzenie układu, wprawdzie podobne do UPR nie dawało ochrony przed wierzycielami (egzekucją), zaś kolejne trzy postępowania (przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe, postępowanie sanacyjne) wymagały złożenia wniosku do sądu restrukturyzacyjnego i niejednokrotnie długiego oczekiwania na otwarcie postępowania, które dopiero dawało ochronę przed wierzycielami, podczas gdy toczyły się dotkliwe postępowania egzekucyjne.
Umowa z doradcą restrukturyzacyjnym
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne zostaje otwarte na podstawie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym. Doradca restrukturyzacyjny to osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego, wydaną przez Ministra Sprawiedliwości. Listę doradców restrukturyzacyjnych znaleźć można na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Przedsiębiorca zawiera umowę z doradcą restrukturyzacyjnym, który od tego momentu staje się nadzorcą układu. Co ważne – dłużnik (przedsiębiorca) nie traci w tym momencie kontroli nad swoim majątkiem (przedsiębiorstwem), z wyjątkiem czynności przekraczających zwykły zarząd, które wymagają zgody nadzorcy układu.
Po podpisaniu umowy z doradcą restrukturyzacyjnym, ten zleca obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego względem dłużnika. Wcześniej należy dokonać wyboru dnia układowego, który jest granicą wyznaczającą, które wierzytelności zostaną objęte układem (te powstałe przed dniem układowym), a które będą musiały być zaspokajane na bieżąco (powstałe po dniu układowym). Jednocześnie nadzorca układu zawiadamia sąd restrukturyzacyjny (właściwy dla rozpoznania wniosku o zatwierdzeniu układu) o dokonaniu obwieszczenia.
Ochrona przed wierzycielami
Od momentu obwieszczenia o otwarciu UPR dłużnik uzyskuje na cztery miesiące ochronę przed wierzycielami. Toczące się postępowania egzekucyjne ulegają zawieszeniu, a też nie mogą zostać wszczęte kolejne postępowania egzekucyjne czy zabezpieczające. Dotyczy to również wierzytelności zabezpieczonych na majątku dłużnika (np. hipoteką), jeżeli zostaną spełnione odpowiednie warunki, tj. propozycje układowe zmierzają do pełnego zaspokojenia wierzyciela zabezpieczonego. Daje to zatem potencjalnie pełną ochronę przed wierzycielami i możliwość zablokowania egzekucji z nieruchomości, ale też uniemożliwia ogłoszenie upadłości dłużnika. Wierzycielom przysługuje prawo do złożenia wniosku o uchylenie skutków obwieszczenia (czyli ochrony przed wierzycielami). Jeżeli sąd restrukturyzacyjny stwierdzi, że skutki obwieszczenia prowadzą do pokrzywdzenia wierzycieli, uchyli skutki obwieszczenia (tym samym zdejmując ochronę przed wierzycielami).
Czas na zawarcie układu
Cztery miesiące to czas na zawarcie układu. Nadzorca układowy sporządza m.in. plan restrukturyzacyjny dla dłużnika, a przede wszystkim przedstawia wierzycielom (ustalonym na podstawie sporządzonego spisu wierzytelności) propozycje układowe wraz z kartami do głosowania. Jeśli nadzorca układu stwierdzi przyjęcie układu jest to podstawą do złożenia wniosku o zatwierdzenie układu do sądu restrukturyzacyjnego. Do momentu jego zatwierdzenia przedłużona zostaje ochrona dłużnika przed wierzycielami. Jeżeli do złożenia wniosku o zatwierdzenie układu nie dojdzie (gdyż nie zawarto układu), UPR ulega umorzeniu z mocy prawa.
Jakub Michalak - licencjonowany doradca restrukturyzacyjny, ekonomista, biegły sądowy