Przedsiębiorca w sądzie, czyli nowe instytucje procedury cywilnej i ich wpływ na prawa i obowiązki stron postępowania cywilnego

Katarzyna Ulma-Raszkowska
Adwokat, Grabowski i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych sp.k.
rozwiń więcej
Przedsiębiorca w sądzie, czyli nowe instytucje procedury cywilnej i ich wpływ na prawa i obowiązki stron postępowania cywilnego. / fot. Shutterstock
W dniu 07 lutego 2020 r. upłyną trzy miesiące od dnia wejścia w życie zdecydowanej większości przepisów obszernej nowelizacji procedury cywilnej wprowadzonej ustawą z dnia 04.07.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 6.8.2019 r. poz. 1469). Celem nowelizacji było przede wszystkim usprawnienie postępowań sądowych w sprawach cywilnych. Jeszcze jest za wcześnie by oceniać, czy cel ten został osiągnięty, gdyż dopiero czas i praktyka sądów pokaże czy znowelizowane przepisy przyczynią się do ograniczenia przewlekłości postępowań sądowych.

Ocena ta jest w tym momencie utrudniona również z tego względu, że nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego nie tylko zmodyfikowała znane nam instytucje, lecz również wprowadziła zupełnie nowe regulacje m.in. poszerzono fazę przygotowawczą i wprowadzono plan rozprawy, ustanowiono instytucję nadużycia prawa procesowego, czy też umożliwiono świadkom złożenie zeznań na piśmie. To jednak tylko część zmian wprowadzonych wskazaną nowelizacją, de facto bowiem zmiany dotyczą każdego aspektu postępowania cywilnego i wszystkich jego uczestników.

Nowelizacja w szczególny sposób dotyka podmiotów, których sprawy są rozpatrywane w sformalizowanym trybie postępowania w sprawach gospodarczych. Formalizm tego postępowania przejawia się w m.in. w zaostrzonej prekluzji dowodowej, czy też ograniczeniu dowodu z przesłuchania świadka.

Otóż, co do zasady, powód ma obowiązek powołać wszystkie twierdzenia i dowody już w pozwie, a pozwany - w odpowiedzi na pozew. Nadto w postępowaniu gospodarczym, dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka następuje jedynie w wyjątkowych okolicznościach, a podstawowym dowodem w tym postępowaniu ma być dokument.

Postępowanie gospodarcze wprowadza również dodatkowe wymogi pozwu i odpowiedzi na pozew polegające na konieczności wskazania adresów poczty elektronicznej stron.

Ponadto, w postępowaniu gospodarczym wprowadzono zupełnie nową instytucję procesową, jaką jest umowa dowodowa. Znowelizowane przepisy dają stronom możliwość umownego ograniczenia zakresu postępowania dowodowego. W tym miejscu należy zasygnalizować możliwość wykorzystywania tej regulacji przez silniejszą stronę umowy, która faktycznie ustala jej postanowienia.

Pozytywną stroną postępowania gospodarczego jest jego szybkość, a przynajmniej takie jest założenie. Otóż przewodniczący i sąd są obowiązani podejmować czynności tak, by rozstrzygnięcie w sprawie zapadło nie później niż sześć miesięcy od dnia złożenia odpowiedzi na pozew.

W pewnych sytuacjach możliwe jest uniknięcie rozpoznania sprawy w trybie postępowania gospodarczego. Otóż na wniosek strony, która nie jest przedsiębiorcą lub jest przedsiębiorcą będącym osobą fizyczną, sąd rozpoznaje sprawę z pominięciem przepisów regulujących wyżej wskazany tryb postępowania.

Omawiana nowelizacja wprowadziła szereg zmian i nowych instytucji, dlatego tak istotna jest znajomość nowych przepisów. Nieznajomość ta może bowiem skutkować przegraniem sporu z przyczyn formalnych, mimo iż roszczenie może być w pełni zasadne. Aby tego uniknąć i poznać szczegóły nowelizacji, jak również stosowanie nowych przepisów w praktyce, zapraszamy na szkolenie, które odbędzie się w dniu 27 lutego 2020 r. w Warszawie.

Szczegóły i rejestracja: Praktyczne warsztaty dla przedsiębiorców "Nowelizacja KPC i jej wpływ na usprawnienie postępowania cywilnego"

Prawo
Policjanci: Każdy policjant z dodatkiem do mieszkania. Nie tylko na wynajmowane. 5342,88 zł to renta wdowia
14 lis 2024

W piątek rozmowy MSWiA o polepszeniu sytuacji w Policji. Policjanci w mediach społecznościowych wyrażali obawy, że niestety rozmowy nie będą dotyczyły podwyżek płac. Wdowy "mundurowe" także otrzymają rentę wdowią. 

UdSC: Status uchodźcy daje prawa zbliżone do tych co mają polscy obywatele, a czasem - identyczne. Pieniądze na utrzymanie, dostęp do usług medycznych, zasiłki, edukacja
14 lis 2024

Cudzoziemcy, którzy starają się w Polsce o ochronę międzynarodową mają prawo do pewnych świadczeń - m.in. opieki medycznej. Natomiast po uzyskaniu statusu uchodźcy, przysługują im uprawnienia zbliżone do tych, które mają obywatele Polski - wyjaśnia Rzecznik Urzędu do Spraw Cudzoziemców Jakub Dudziak. Mają również możliwość uzyskania pomocy w ramach indywidualnego programu integracji.

Kiedy będzie ogłoszony kandydat PiS na prezydenta RP? Jest już jasne, że przed tą datą
14 lis 2024

Jarosław Kaczyński, zapytany o termin ogłoszenia kandydata PiS na prezydenta, poprosił o cierpliwość. "Platforma Obywatelska mówi o 7 grudnia. My chcemy być wcześniej, ale proszę nas nie poganiać" – stwierdził. Dopytywany o wyniki wewnętrznych badań partii, które mogłyby wskazać potencjalnego kandydata, zapewnił, że są one prowadzone na bieżąco.

800 plus - zmiany w 2024 roku i weryfikacja uprawnień obywateli Ukrainy. Postępowanie wyjaśniające przed ZUS - czego wymagają sądy
14 lis 2024

Obowiązująca od 1 lipca 2024 r. zmiana ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, wprowadziła w szczególności wymóg, aby dziecko obywatela Ukrainy, na które ubiega się on o świadczenie wychowawcze (800 plus) realizowało obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki. Tymczasem niedługo po jej wejściu w życie, pojawiły się wątpliwości co do zasad, na podstawie których ZUS ma przeprowadzać weryfikację legalności pobytu obywateli Ukrainy w Polsce. Wojewódzkie Sądy Administracyjne wytknęły w swoich wyrokach decyzjom ZUS wstrzymującym wypłaty 800 plus brak wszechstronnego zbadania konkretnych spraw.

ZUS: Suma świadczeń przekazanych przedsiębiorcom poszkodowanym w powodzi przekroczyła 120 mln zł. Jakie są warunki uzyskania świadczenia interwencyjnego?
14 lis 2024

Od 5 października 2024 r. przedsiębiorcy mogą składać do ZUS wnioski o świadczenie interwencyjne. ZUS informuje, że już ponad 120 mln zł trafiło do przedsiębiorców poszkodowanych w powodzi.

Darowizna w pierwszej linii: Jaki jest limit kwoty, do której nie trzeba nic zgłaszać urzędowi skarbowemu?
15 lis 2024

Darowizna pieniężna w pierwszej linii, czyli w ramach najbliższej rodziny, nie zawsze musi być zgłaszana do urzędu skarbowego. Dopiero po przekroczeniu kwoty limitu, zarezerwowanej dla pierwszej grupy podatkowej, taki obowiązek się pojawia. Zgłoszenie pozwala na skorzystanie ze zwolnienia podatkowego od darowizn.

Rejestrowane związki partnerskie: jakie zmiany przepisów dla osób żyjących w związkach nieformalnych (konkubinatach)
14 lis 2024

W dniu 18 października 2024 na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawiły się dwa projekty ustawy tj. projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich oraz projekt ustawy wprowadzającej ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich. Oba te projekty są obecnie na etapie opiniowania, uwagi do nich mogą być złożone do dnia 17 listopada br. O ile pierwszy z projektów jest stosunkowo niewielki objętościowo, gdyż zawiera tylko 34 artykuły, o tyle drugi z nich zawiera ich już 251 i wprowadzać ma zmiany w bardzo wielu obowiązujących aktach prawnych. 

Opłaty za czynności adwokackie wzrosną o 100 proc.
14 lis 2024

Wzrosną stawki za udzieloną pomoc prawną przez adwokata "z wyboru". Trwają prace nad projektem nowelizacji rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Nowelizacja zakłada wzrost minimalnych stawek o 100 proc. w 11 kategoriach spraw.

Niefortunna zmiana prawa. RPO: skazani powinni sami stawiać się w zakładzie karnym w wyznaczonym terminie, a dopiero w drodze wyjątku być doprowadzani
14 lis 2024

Jest apel o zmianę prawa karnego wykonawczego. Według Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO), skazani powinni samodzielnie stawiać się w zakładzie karnym w wyznaczonym terminie, a dopiero w drodze wyjątku być doprowadzani na wezwanie sądu.

Rewolucja w składkach zdrowotnych. Przedsiębiorcy będą mogli sporo zaoszczędzić. W 2025 r. – składka zdrowotna od 75% płacy minimalnej, a nie od dochodu, a w 2026 r. – obniżenie składki z 9 do 4,5%
14 lis 2024

W ostatnim czasie, sporo „dzieje się” w temacie składek zdrowotnych opłacanych przez przedsiębiorców. Na pierwsze czytanie w Sejmie oczekuje rządowy projekt ustawy, zakładający zniesienie obowiązku płacenia przez przedsiębiorców składki na ubezpieczenie zdrowotne od zbycia środków trwałych. Minister Funduszy i Polityki Regionalnej zapowiada natomiast kolejne zmiany w wysokości składki – ulgę dla mikroprzedsiębiorców jeszcze w 2025 r. i obniżenie wysokości składki w 2026 r., którym mieliby zostać objęci również średni przedsiębiorcy. 

pokaż więcej
Proszę czekać...