Z uwagi na fakt, iż przedmiotowe zmiany mają zróżnicowany charakter, a niektóre z nich wyłącznie charakter redakcyjny, poniżej zostaną omówione tylko te, za pomocą których ustawodawca w sposób merytoryczny oraz istotny dla stron postępowania, dokonał zmiany treści poszczególnych przepisów.
Zmieniając treść art. 767 § 4 kodeksu postępowania cywilnego wskazano, że początek biegu terminu do wniesienia skargi na czynności komornika w przedmiocie jego bezczynności liczy się od dnia, w którym czynność ta powinna być dokonana, usuwając w tym zakresie wątpliwości interpretacyjne. Jednocześnie w art. 7673 k.p.c. poszerzono, zgodnie z postulatami orzecznictwa i doktryny, przyczyny odrzucenia skargi o jej nieopłacenie w terminie oraz niedopuszczalność z innych przyczyn.
W przepisach art. 762 § 1, art. 764, art. 886 § 1 k.p.c. podwyższono kary grzywien nakładanych przez komornika na osoby obowiązane do udzielenia temu organowi informacji.
Zobacz serwis: Nowelizacja KPC
Dodany art. 7673a k.p.c. stanowi, że wniesienie skargi na czynności referendarza nie powoduje uchylenia czynności referendarza sądowego. Dopiero sąd (orzekając jako sąd II instancji), rozpoznając skargę, będzie orzekał o jej uchyleniu, zmianie czy utrzymaniu w mocy. Takie rozwiązanie uzasadnione jest potrzebą zapewnienia sprawności postępowania egzekucyjnego.
Na mocy zmiany art. 776 k.p.c. została zmodyfikowana „definicja” podstawy egzekucji w sądowym postępowaniu egzekucyjnym. Podstawą tak, jak dotychczas, pozostał tytuł wykonawczy. Nowelizacja dokonała jednak zmiany definicji pojęcia „tytułu wykonawczego”. Zgodnie z art. 776, tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej. Tytułami wykonawczymi mogą być w szczególności – ugoda zawarta przed mediatorem, jak też wyrok sądu polubownego oraz ugoda przed nim zawarta, po stwierdzeniu ich wykonalności przez sąd. W takim wypadku będą to tytuły wykonawcze, które nie będą tytułami egzekucyjnymi zaopatrzonymi w klauzulę wykonalności.
W art. 782 § 2 k.p.c. została zmieniona regulacja dotycząca nadawania klauzuli wykonalności z urzędu. Odstąpiono od nadawania klauzuli wykonalności z urzędu, z wyjątkiem nakazów zapłaty wydawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym, gdyż w tym przypadku nadawanie klauzuli wykonalności z urzędu jest konsekwencją zasadniczej koncepcji tego postępowania. Dokonanie tej czynności w systemie teleinformatycznym nie jest przy tym pracochłonne i nie wpłynie ujemnie na sprawność postępowania.
Na mocy zmiany art. 985 k.p.c. został skrócony z roku do 6 miesięcy okres, po którym może być wszczęta ponowna egzekucja do nieruchomości. Dodatkowo w przepisie rozstrzyga się istniejącą obecnie wątpliwość, że termin, po którym może dojść do wszczęcia nowej egzekucji, liczy się nie od dnia prawomocności, lecz od daty licytacji.
Zobacz: Jakie przedmioty nie podlegają egzekucji komorniczej
W art. 999 § 1 k.p.c. zostało rozstrzygnięte, że prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności stanowić będzie podstawę do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nabytej nieruchomości i jednoczesnego opróżnienia znajdujących się w tej nieruchomości pomieszczeń, bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności. Jednocześnie przyjęto, że do tytułu tego stosować się będzie art. 791 k.p.c., który reguluje tytuły wykonawcze skuteczne erga omnes. Wprowadzenie tych rozwiązań jest uzasadnione potrzebą zapewnienia efektywności egzekucji z nieruchomości, w skład której wchodzą pomieszczenia mieszkalne. Dotychczasowa regulacja nie zapewniała skutecznego eksmitowania osób zajmujących takie pomieszczenia. Zniechęca to potencjalnych nabywców do nabywania nieruchomości w egzekucji.
Art. 1002, regulujący wpływ sprzedaży egzekucyjnej na umowy najmu i dzierżawy nieruchomości zbytej w egzekucji, w obecnym brzmieniu przewiduje możliwość wcześniejszego rozwiązywania tych umów, także w sytuacji, w której umowa najmu lub dzierżawy jest zawarta na czas określony z datą pewną, a więc w której prawo materialne wyłącza rozwiązanie umowy przed terminem. Obecnie nabywca, po nowelizacji, może wypowiedzieć wymienioną umowę w ciągu miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności, z zachowaniem rocznego terminu wypowiedzenia. Roczny termin wypowiedzenia jest wystarczająco długi, aby zapewnić najemcy lub dzierżawcy możliwość przygotowania się do wygaśnięcia umowy.
Z niniejszej analizy wynika, iż wprowadzenie powyższych zmian ma na celu usprawnienie i zwiększenie skuteczności prowadzonych przez organy egzekucyjne postępowań. Ustawodawca duży nacisk położył na zainteresowanie potencjalnych licytantów egzekucją z nieruchomości. Utrudnił jednakże wierzycielom uzyskiwanie tytułów wykonawczych, gdyż przed nowelizacją praktyka niektórych sądów zakładała, że były one doręczane wierzycielom z urzędu bez potrzeby składania wniosków w tym przedmiocie.