W pierwszej części stwierdziliśmy, iż sądowe stwierdzenie nabycia spadku jest koniecznym krokiem, który może wyjaśnić stan prawny majątku spadkodawcy – krąg uprawnionych, przysługujące im udziały. Jest również niezbędny w przypadku niewynikających z dziedziczenia roszczeń osób trzecich do praw związanych ze spadkiem.
Alternatywą do stwierdzenia nabycia spadku, które odbywa się przed sądem, jest sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Akt ten wymaga jednak zgodnego wniosku każdego uprawnionego, co nie zawsze jest możliwe.
Zobacz: Sądowe stwierdzenie nabycia spadku - cz. 1
Kiedy wnieść wniosek do sądu?
Zarówno stwierdzenie nabycia spadku oraz poświadczenie dziedziczenia nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od otwarcia spadku, co wynika z art. 1026 Kodeksu cywilnego. Wcześniejsze uzyskanie orzeczenia jest możliwe jedynie wtedy, gdy wszyscy znani spadkobiercy złożyli oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku.
Koszty
Sporządzenie i wniesienie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku będzie wiązało się z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej. Zgodnie z art. 49 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłata od wniosku wynosi 50 zł. Należy ją uiścić przy złożeniu wniosku. Więcej, bo 100 zł będzie trzeba zapłacić przy wnoszeniu apelacji od orzeczenia sądu w przedmiocie stwierdzenia nabycia.
Opłata może być uiszczona albo w kasie sądu albo do wniosku dołączyć potwierdzenie przelewu.
Zobacz serwis: Opłaty i koszty
Przebieg postępowania
Postępowanie sądowe w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku ma za zadanie ustalić pełny krąg osób uprawnionych z tytułu dziedziczenia zarówno ustawowego, jak i testamentowego. W ramach postępowania sąd będzie musiał ustalić czy spadkodawca nie pozostawił żadnego testamentu. Jeżeli pozostawił, sąd wezwie osobę w posiadaniu której testament się znajduje do jego wydania. Do udziału w postępowaniu zostaną wezwane wszelkie osoby, które mogą być spadkobiercami.
Czytaj więcej w serwisie: Spadki
W przypadku braku innych osób uprawnionych z tytułu dziedziczenia, sąd za dowód będzie mógł uznać oświadczenie spadkobiercy, iż nie są mu znane inne osoby uprawnione. Oświadczenie to będzie złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Niezależnie od tego sąd może w ramach postępowania wezwać wszystkich potencjalnych spadkobierców do zgłoszenia się do postępowania. Wezwanie to nastąpi za pomocą ogłoszenia umieszczonego w piśmie poczytnym na całym obszarze Państwa i podanego publicznie do wiadomości w miejscu ostatniego zamieszkania spadkodawcy na tym obszarze, w sposób w miejscu tym przyjęty (art. 674 ust. 1 Kodeksu postępowania cywilnego).
Jeżeli w terminie 6 miesięcy od ogłoszenia nikt się nie zgłosi lub też zgłaszający się nie udowodnią swoich praw, wtedy też sąd wyda postępowanie o stwierdzeniu nabycia spadku na rzecz ujawnionych spadkobierców.