REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Właściwość sądu w postępowaniu cywilnym

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

REKLAMA

Właściwość sądu to zakres spraw przekazanych mu do rozpoznania i rozstrzygnięcia w danym postępowaniu. Aby pismu procesowemu został nadany prawidłowy bieg należy ustalić który sąd jest właściwy dla rozstrzygnięcia danej sprawy.

Skierowanie pozwu w postępowaniu procesowym lub wniosku w przypadku postępowania nieprocesowego do sądu niewłaściwego nie powoduje jego odrzucenia, gdyż sąd przekaże w taki przypadku pozew lub wniosek sądowi właściwemu, jednakże błędne określenie właściwości ma wpływ na bieg dalszego postępowania sądowego w takim stopniu, iż je wydłuża. Dywersyfikujemy właściwość rzeczową i miejscową.

REKLAMA

Właściwość rzeczowa

REKLAMA

Przepisy o właściwości rzeczowej wskazują podstawy ustalenia podziału spraw między sądy różnego rodzaju, które mają je rozpatrywać jako sądy I instancji. Rozpatrywanie spraw w I instancji jest podstawową funkcją sądów rejonowych i sądów okręgowych I instancji. Właściwość rzeczowa rozgranicza zatem sprawy i czynności sądów różnych rzędów.

Co do zasady sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy. Wyjątkiem są sprawy, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych.
Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy:

  • prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przysposobienia,
  • o ochronę praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych,
  • o roszczenia wynikające z Prawa prasowego,
  • o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych, a w postępowaniu w sprawach gospodarczych sto tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym,
  • o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni.
  • o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną,
  • o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji.

W przypadku gdy przy rozpoznawaniu sprawy w sądzie rejonowym powstanie zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, sąd ten może przekazać sprawę do rozpoznania sądowi okręgowemu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Właściwość miejscowa

Właściwość miejscowa określa podział spraw i czynności pomiędzy sądami równego rzędu. W zakresie właściwości miejscowej wyróżnia się właściwość ogólną, przemienną i wyłączną. 

1. Właściwość ogólna 

REKLAMA

Właściwość ogólna oparta jest na zasadniczym sposobie oznaczania właściwości miejscowej sądów I instancji, określa generalnie ich właściwość miejscową.
Przepisy dotyczące właściwości ogólnej stanowią, iż powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania.

Jeżeli pozwany nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, ogólną właściwość oznacza się według miejsca jego pobytu w Polsce, a gdy nie jest ono znane lub nie leży w Polsce ustalana jest według ostatniego miejsca zamieszkania pozwanego w Polsce.

Powództwo przeciwko Skarbowi Państwa wytacza się według siedziby państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie.
Powództwo przeciwko osobie prawnej lub innemu podmiotowi nie będącemu osobą fizyczną wytacza się według miejsca ich siedziby.

2. Właściwość przemienna

Istota właściwości przemiennej polega na tym, że obok sądu właściwości ogólnej zostaje wskazany inny jeszcze sąd, przed który można wytoczyć powództwo. Wybór sądu należy w takich wypadkach do powoda. Przepisy o właściwości przemiennej pozwalają na wybór sądu miejscowo właściwego innego niż sąd, który jest właściwy według przepisów o właściwości ogólnej, i tym samym skierować sprawę do sądu korzystniej dla siebie położonego.

a) Powództwa objęte właściwością przemienną

  • Powództwo o roszczenie alimentacyjne oraz o ustalenie pochodzenia dziecka i związane z tym roszczenia wytoczyć można według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej.
  • Powództwo o roszczenie majątkowe przeciwko przedsiębiorcy można wytoczyć przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład główny lub oddział, jeżeli roszczenie pozostaje w związku z działalnością tego zakładu lub oddziału.
  • Powództwo o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, jako też o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy wytoczyć można przed sąd miejsca jej wykonania. W razie wątpliwości miejsce wykonania umowy powinno być stwierdzone dokumentem.
  • Powództwo o roszczenie z czynu niedozwolonego wytoczyć można przed sąd, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
  • Powództwo o zapłatę należności za prowadzenie sprawy wytoczyć można przed sąd miejsca, gdzie pełnomocnik procesowy sprawę prowadził.
  • Powództwo o roszczenie ze stosunku najmu lub dzierżawy nieruchomości wytoczyć można przed sąd miejsca położenia nieruchomości.
  • Powództwo przeciwko zobowiązanemu z weksla lub czeku można wytoczyć przed sąd miejsca płatności.

3. Właściwość wyłączna

Właściwość wyłączna jest specjalnie określoną właściwością miejscową dla pewnych kategorii spraw. W sprawach tych nie jest dopuszczalne stosowanie przepisów o właściwości ogólnej lub przemiennej. Nie jest dopuszczalna zmiana tej właściwości w drodze umowy. 

b) Powództwa objęte właściwością wyłączną 

  • Powództwo o własność lub o inne prawa rzeczowe na nieruchomości, jak również powództwo o posiadanie nieruchomości można wytoczyć wyłącznie przed sąd miejsca jej położenia. Jeżeli przedmiotem sporu jest służebność gruntowa, właściwość oznacza się według położenia nieruchomości obciążonej. Ponadto właściwość powyższa rozciąga się na roszczenia osobiste związane z prawami rzeczowymi i dochodzone łącznie z nimi przeciwko temu samemu pozwanemu.
  • Powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku, jak również z tytułu zapisu, polecenia oraz innych rozrządzeń testamentowych wytacza się wyłącznie przed sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część.
  • Powództwo ze stosunku członkostwa spółdzielni, spółki lub stowarzyszenia wytacza się wyłącznie według miejsca ich siedziby.
  • Powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma - sąd miejsca zamieszkania powoda.
  • Powództwo ze stosunku między rodzicami a dziećmi oraz między przysposabiającym a przysposobionym wytacza się wyłącznie przed sąd miejsca zamieszkania powoda, jeżeli brak jest podstaw do wytoczenia powództwa według przepisów o właściwości ogólnej.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jakie świadczenia na dziecko w Polsce? Kwoty i terminy w 2025 r. [LISTA]

W Polsce działają różne formy wsparcia rodzin z dziećmi. Część dostępnych świadczeń przysługuje bez względu na dochód, w przypadku innych trzeba spełnić określone wymogi. Jakie zasiłki można dostać? Kiedy składać wnioski w 2025 r.?

Zmiany w ustawie o trzeźwości w 2025 r. Producenci alkoholu będą mieli trudniej [UWAGI]

Szykują się zmiany dla producentów alkoholu. Co przewiduje rządowy projekt zmian w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, a także w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych? W obronie przedsiębiorców Rzecznik MŚP zgłasza kilka ważnych uwag do projektu.

Kamizelka kuloodporna i hełm dla każdego obywatela. Już wkrótce będzie można uzupełnić swój plecak ewakuacyjny. Trwają prace w sejmie

Do sejmu trafił poselski projekt zmiany ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. Projekt ten, ma na celu umożliwienie dostępu do pasywnych środków ochrony osobistej, takich jak kamizelki kuloodporne oraz nowoczesne hełmy wojskowe. Zmiana ma podnieść poziom bezpieczeństwa obywateli ze względu na trwający konflikt na Ukrainie. Wnioskodawcą jest grupa posłów Konfederacji.

Przy braku aktywności na rachunku bank sprawdzi w bazie PESEL, czy klient jeszcze żyje [projekt]

Rząd chce wprowadzić do Prawa bankowego obowiązek pozyskiwania przez banki informacji, czy posiadacz rachunku nadal żyje, jeśli na rachunku nie odnotowano aktywności w ciągu pięciu lat. Tak wynika z założeń projektu nowelizacji Prawa bankowego, opublikowanego 22 kwietnia w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

REKLAMA

Zakup nieruchomości w Hiszpanii: przewodnik dla kupującego [krok po kroku]. Kupować na firmę, czy prywatnie – zalety i wady obu wariantów

Hiszpania od lat swoim słonecznym klimatem, atrakcyjnymi cenami i stabilnym rynkiem nieruchomości przyciąga inwestorów z całego świata, w tym z Polski. Proces zakupu nieruchomości w Hiszpanii różni się jednak od procedur znanych w naszym kraju.

Żałoba narodowa 26 kwietnia 2025 r. a imprezy masowe, koncerty, rozgrywki sportowe i wesela. Czy można je organizować?

Żałoba narodowa 26 kwietnia 2025 r. a organizacja imprez masowych, koncertów, rozgrywek sportowych i wesel. Czy można je organizować w czasie żałoby narodowej? Co na to przepisy? Jaka jest podstawa prawna żałoby narodowej?

Nowe regulacje dotyczące udostępniania bankom informacji o śmierci posiadacza rachunku bankowego. [Ministerstwo Finansów pracuje nad zmianami]

Nowe regulacje dotyczące udostępniania bankom informacji o śmierci posiadacza rachunku bankowego. Pojawił się projekt nowelizacji ustawy o Prawo bankowe oraz ustawy o ewidencji ludności. Dzięki tej zmianie spadkobiercy będą mogli szybciej i łatwiej uzyskać informacje o zgromadzonych na rachunku bankowym środkach.

Dopłata do majówki, nawet do 3 tysięcy. Musisz spełnić tylko dwa warunki

Wielkimi krokami zbliża się majówka 2025. Dawno nie było takiej sytuacji, że niemalże po 10. dniach od Świąt Wielkanocnych, było kolejne wolne - majówka. Szczególnie dla Polaków to wyczekiwany okres spotkań rodzinnych, wyjazdów, wypoczynku na łonie natury i grilowania. Nie ma co ukrywać, że dodatkowe pieniądze się nie przydadzą. Można uzyskać nawet do 3000 zł do majówki, ale oczywiście nie każdy ma do tego prawo. Poniżej warunki, które trzeba spełnić.

REKLAMA

Nowe tablice dalszego trwania życia 2025/2026. ZUS wyjaśnia jak wpływają na wysokość emerytur

Od 1 kwietnia 2025 r. obowiązują nowe prognozy dotyczące średniego wieku jakiego dożyją Polacy. Jak co roku Główny Urząd Statystyczny ustalił przeciętną liczbę miesięcy, które pozostały do przeżycia osobom w wieku od 30 do 90 lat. Na podstawie tych danych ZUS wylicza emerytury między kwietniem bieżącego roku, a marcem 2026 roku.

Kiedy sprawca chce popełnić przestępstwo, ale mu się to nie udaje – czyli o usiłowaniu popełnienia przestępstwa

Czasem bywa tak, że mimo gorących chęci i misternego planu, sprawcy nie udaje się popełnić zakładanego przez niego przestępnego czynu. Należy jednak odróżnić sytuację, kiedy działanie sprawcy nie przebiegło dla niego pomyślnie i nie osiągnęło spodziewanych rezultatów, od sytuacji kiedy obiektywnie popełnienie danego czynu zabronionego nie jest możliwe. Konsekwencje prawne w obu przypadkach będą bowiem nieco odmienne na gruncie polskiego prawa karnego.

REKLAMA