Kiedy sąd umarza postępowanie?
Sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron lub na wniosek spadkobiercy, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu roku od daty postanowienia o zawieszeniu.
Ponadto sąd umorzy postępowanie w razie stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową, a w każdym razie po upływie roku od daty postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny.
Sąd także umorzy postępowanie w razie śmierci strony po upływie lat pięciu od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania z tej przyczyny.
Umorzenie postępowania w sprawach odrębnych
Poza ogólną regulacją zawartą w art. 182 KPC ustawa może określać inne terminy umorzenia zawieszonego postępowania w poszczególnych rodzajach spraw, np. w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych umorzenie postępowania następuje po 6 miesiącach od jego zawieszenia.
Skutki procesowe umorzenia postępowania
- Umorzenie postępowania zawieszonego w pierwszej instancji nie pozbawia powoda, prawa ponownego wytoczenia powództwa, jednakże poprzedni pozew nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa.
- Umorzenie zawieszonego postępowania przez sąd wyższej instancji powoduje uprawomocnienie się zaskarżonego orzeczenia, z wyjątkiem spraw o unieważnienie małżeństwa lub o rozwód oraz o ustalenie nieistnienia małżeństwa, w których postępowanie umarza się wówczas w całości.
- Warto wiedzieć, iż wraz z umorzeniem postępowania umarzają się nawzajem także koszty stron w danej instancji.
- Umorzenie postępowania zawieszonego w I instancji powoduje, że wniesiony pozew nie wywołuje już żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, np. nie powoduje przerwania biegu przedawnienia, a więc przerwa przedawnienia wywołana jego wniesieniem zostaje uchylona wskutek umorzenia zawieszonego postępowania.
- Skutkiem umorzenia postępowania zawieszonego w instancji apelacyjnej jest uprawomocnienie się orzeczenia sądu I instancji.
- Jednakże w sprawach małżeńskich o rozwód, o unieważnienie i o ustalenie nieistnienia małżeństwa umorzenie postępowania zawieszonego przez sąd wyższej instancji powoduje jego umorzenie w całości.
Posiedzenie
Postanowienie w przedmiocie zawieszenia, podjęcia i umorzenia postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym.
Umorzenie postępowania a koszty
Umorzenie zawieszonego postępowania powoduje umorzenie wzajemne kosztów, jakie poniosły strony w danej instancji. Dlatego umarzając postępowanie zawieszone w I instancji, sąd stwierdzi wzajemne umorzenie kosztów stron i nie będzie mógł zasądzić ich zwrotu na rzecz żadnej ze stron.
Natomiast gdy do umorzenia zawieszonego postępowania dochodzi w sądzie II instancji, wtedy - wraz z uprawomocnieniem się orzeczenia sądu niższej instancji - pozostaje wiążące zawarte w nim postanowienie dotyczące kosztów postępowania.