Zgłoszenie wniosku przez pozwanego jest niezbędnym warunkiem wstrzymania wykonania orzeczenia sądu II instancji w odrębnym postanowieniu.
Jeżeli pozwany zgłosił wniosek o wstrzymanie wykonania, sąd może z urzędu, zamiast uwzględnienia tego wniosku, uzależnić wykonanie od złożenia przez powoda stosownego zabezpieczenia. Wykonalność wyroku sądu II instancji, a w razie oddalenia apelacji wykonalność wyroku sądu I instancji, może być uzależniona od złożenia przez powoda stosownego zabezpieczenia.
Zależy to od uznania sądu apelacyjnego, tak samo, jak wstrzymanie wykonania wyroku aż do uprawomocnienia się, gdyby wskutek wykonania wyroku mogła wyniknąć dla pozwanego niepowetowana szkoda. Na czym może polegać m.in. zabezpieczenie wskazuje art. 388 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego. Zabezpieczenie może również polegać na wstrzymaniu wydania powodowi sum pieniężnych po ich wyegzekwowaniu od pozwanego lub na wstrzymaniu sprzedaży zajętego majątku.
Szkoda grożąca pozwanemu
Osobną podstawą możliwości wstrzymania wykonania orzeczenia sądu jest grożąca pozwanemu niepowetowana szkoda związana z wykonaniem przedmiotowego orzeczenia.
Przez pojęcie „niepowetowana szkoda” należy rozumieć zarówno każdy uszczerbek majątkowy, jak i dolegliwość niemajątkową, której nie będzie można wynagrodzić przez późniejszy zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia, ani też wskutek wykonania wyroku nie będzie możliwe przywrócenie do poprzedniego stanu.
Wniosek o wstrzymanie może być złożony i rozpoznany wyłącznie przez sąd II instancji, przepisy o kasacji bowiem nie przewidują takiej możliwości w odniesieniu do Sądu Najwyższego (Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 lutego 2002 r. II UKN 47/2001). Wstrzymanie wykonania orzeczenia następuje aż do czasu jego uprawomocnienia się. Należy przez to rozumieć, że wyrok uprawomocni się wobec niewniesienia kasacji, jej odrzucenia lub oddalenia.
Zobacz również serwis: Sądy
Sprzedaż nieruchomości
Uzależnienie wykonania wyroku od złożenia przez powoda stosownego zabezpieczenia zależy od okoliczności sprawy. Decydującym kryterium powinna być sytuacja majątkowa powoda i możliwość realizacji roszczeń pozwanego. Zabezpieczenie powinno być dokładnie określone. Sposób zabezpieczenia zależy od uznania sądu. Jeśli chodzi o zabezpieczenie roszczeń pieniężnych, najczęściej polega ono na złożeniu określonej kwoty pieniężnej do depozytu sądowego.
Odstępstwem od zasady natychmiastowej wykonalności orzeczeń sądu II instancji jest sprzedaż nieruchomości. W tej kwestii wykonalność wstrzymuje się z urzędu do czasu uprawomocnienia się wyrok.
Zobacz również serwis: Nieruchomości