Przede wszystkim należy wnieść skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, bo ona daje możliwość zakwestionowania przedmiotowego orzeczenia. Skarga jest specjalnym procesowym środkiem prawnym, ulokowanym wśród nadzwyczajnych środków zaskarżenia.Powyższa skarga przysługuje stronie od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji, który zakończył postępowanie w sprawie.
Przesłanki
Aby podważyć wydane orzeczenie należy wykazać że strona skarżąca poniosła szkodę w związku z wydanym orzeczeniem i zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Skargę można oprzeć na naruszeniu zarówno prawa materialnego jak i uchybień procesowych.
Wymagania formalne skargi
Skarga powinna zawierać:
- oznaczenie orzeczenia, od którego jest wnoszona
- przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie
- wskazanie przepisu prawa, z którym jest niezgodne
- uprawdopodobnienie szkody
- wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe
- wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem
Funkcja skargi
Uwzględnienie skargi i stwierdzenie, że prawomocne orzeczenie jest niezgodne z prawem, stwarza możliwość dochodzenia od państwa odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez wydanie albo przez wydanie i wykonanie zaskarżonego orzeczenia.
Właściwość sądu
Skargę należy wnieść do sądu, który wydał orzeczenie w sprawie, strona ma na to dwa lata od dnia jego uprawomocnienia się. Pamiętać jednak należy, że to Sąd Najwyższy rozpoznaje przedmiotową skargę.
Legitymacja do wniesienia skargi
Skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem może wnieść strona (uczestnik postępowania) oraz także spadkobiercy stron. Ze względu na art. 79 trzeba uznać, że skargę może wnieść także interwenient uboczny.
Przykłady orzeczeń niezgodnych z prawem
Niezgodność z prawem może wynikać tylko z oczywistych błędów sądu, spowodowanych rażącym naruszeniem zasad wykładni lub stosowania prawa
Orzeczeniem niezgodnym z prawem jest orzeczenie niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa.
Wyrok SN z 7 lipca 2006 r., I CNP 33/06, LexPolonica nr 1037956, OSNC 2007, nr 2, poz. 35
Wyrok SN z 15 listopada 2006 r., I BP 12/06, LexPolonica nr 1786735, OSP 2009, nr 2, poz. 14
Wyrok SN z 31 marca 2006 r., IV CNP 25/06, LexPolonica nr 420131, OSNC 2007, nr 1, poz. 17.
Wyrok SN z dnia 4 stycznia 2007 r., V CNP 132/06, LexPolonica nr 1394728, OSNC 2007, nr 10, poz. 174