Zabezpieczenie stron i innych uczestników postępowania przed opieszałością sądów stanowi ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 2004 r. Nr 179 poz. 1843)
Przepisy tej ustawy stosuje się do działania lub bezczynności sądu, komornika sądowego w sprawie egzekucyjnej lub innej sprawie dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego, gdy w następstwie takiego zachowania doszło do naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 19 stycznia 2005 r. III SPP 113/2004 (OSNP 2005/9 poz. 134) ? stwierdził, że znajduje ona również do przewlekłości postępowania egzekucyjnego.
Jak ustalić czy doszło do nieuzasadnionej zwłoki w rozpoznaniu sprawy (przewlekłości)?
Przewlekłości postępowanie nie można w żadnym wypadku przeliczać na miesiące lub lata trwania procesu.
Ustawodawca posługuje się tu takim określeniem:
”Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.”
Sąd ocenia więc nie tylko prawidłowość podjętych działań przez sąd, ilość i czas pomiędzy kolejnymi terminami rozpraw, ale również postawę strony wnoszącej skargę na przewlekłość postępowania.
Kto jest uprawniony do wniesienia skargi:
1) w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe - strona;
2) w postępowaniu w sprawach o wykroczenia - strona;
3) w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary - strona lub wnioskodawca;
4) w postępowaniu karnym - strona oraz pokrzywdzony, nawet jeśli nie jest stroną;
5) w postępowaniu cywilnym - strona, interwenient uboczny i uczestnik postępowania;
6) w postępowaniu sądowo-administracyjnym - skarżący oraz uczestnik postępowania na prawach strony;
7) w postępowaniu egzekucyjnym oraz w innym postępowaniu dotyczącym wykonania orzeczenia sądowego - strona oraz inna osoba realizująca swoje uprawnienia w tym postępowaniu.
Co nam daje skarga?
Po pierwsze możemy wnosić o wydanie sądowi rozpoznającemu sprawę, której skarga dotyczy, zalecenia podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności. Zalecenia te jednak nie mogą wchodzić w przedmiot orzekania i naruszać niezawisłość sędziowską.
Ponadto skarga może zawierać także żądanie zasądzenia odszkodowania, którego wysokość nie może przekroczyć 10.000 zł - o ile oczywiście wykaże, że nie wydanie na czas stosownego orzeczenia spowodowało powstanie określonej szkody.
Skargę na przewlekłość wnosi się w toku postępowania w sprawie, którego skarga dotyczy, do sądu, przed którym toczy się postępowanie - dotyczące istoty sprawy a dotknięte według skarżącego przewlekłością (art. 5 ust. 1 i 2 ustawy). Skargę na przewlekłość postępowania egzekucyjnego lub innego postępowania dotyczącego wykonania orzeczenia sądowego wnosi się do sądu okręgowego, w którego okręgu prowadzona jest egzekucja lub wykonywane są inne czynności dotyczące wykonania orzeczenia sądowego. Natomiast sądem właściwym do rozpoznania skargi jest sąd przełożony nad tym sądem, przed którym toczy się postępowanie dotyczące istoty sprawy.
Źródło: www.forum.prawnikow.pl