Intensywne uzależnienie od alkoholu lub narkotyków może stanowić podstawę do ubezwłasnowolnienia takiej osoby. Kodeks cywilny stanowi, że osobę można być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.
Zgodnie z art. 182 kodeksu postępowania karnego - osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań. Definicja osoby najbliższej została zawarta w art. 115 § 11 kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem - osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.