Postępowanie sądowe nie jest bezpłatne. Co do zasady inicjowanie postępowania wiąże się z koniecznością uiszczenia na rachunek danego sądu stosownej opłaty. Jest to reguła w przypadku wszczynania postępowania (wniesienia pozwu/wniosku). Ponadto opłacie podlegają również niektóre pisma składane już w trakcie postępowania (np. zażalenie na postanowienie o oddaleniu wniosku o wyłączenie sędziego lub ławnika).
Jakie są skutki nieuiszczenia opłaty
Warto pamiętać, iż jeszcze przed wniesieniem należy uiścić stosowną opłatę. Potwierdzenie jej dokonania należy przy tym przesłać do sądu w załączniku do pozwu.
Nieuczynienie zadość temu obowiązku będzie powodować szereg komplikacji. Po pierwsze sąd nie podejmie żadnej czynności wskutek pisma, które nie zostało należycie opłacone (art. 1262 Kodeksu postępowania cywilnego).
Oprócz tego nieopłacenie pisma będzie powodowało, iż przewodniczący wezwie stronę do dokonania opłaty w terminie tygodniowym, pod rygorem zwrotu pisma (art. 130).
Zobacz również serwis: Pozwy
W sytuacji, gdy nienależycie opłacony pozew był wniesiony przez profesjonalnego pełnomocnika (radcę prawnego, adwokata, rzecznika patentowego) sąd nie wzywa do opłacenia, a od razu zwraca pismo stronie. Jednakże w terminie tygodniowym od doręczenia zarządzenia o zwrocie pisma, strona może uiścić brakującą opłatę, wtedy też pismo wywołuje skutki od daty kiedy to zostało pierwotnie wniesione.
Zwrot pisma stronie oznacza, iż nie wywołuje ono żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu (np. przerwanie biegu przedawnienia).
Opłata sądowa
Opłaty sądowe dzielą się w zależności od kategorii spraw na opłaty stałe, stosunkowe oraz podstawowe. W pierwszym przypadku wysokość opłaty jest niezmienna.
Zgodnie z art. 26 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, opłatę stałą w wysokości 600 zł pobiera się od pozwu o rozwód, separację, czy tez ochronę niemajątkowych praw osobistych.
W drugiej sytuacji wysokość opłaty zależy każdorazowo od wartości przedmiotu sporu i dotyczy spraw o charakterze majątkowym. Zgodnie z art. 16 ustawy o kosztach sądowych wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100 tys. złotych.
Zobacz również: Opłata sądowa
Opłatę podstawową pobiera się w sprawach, w których przepisy nie przewidują opłaty stałej, stosunkowej lub tymczasowej. Wynosi ona 30 złotych i stanowi minimalną opłatę, którą strona jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Podstawy prawne:
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (ostatnia zmiana: Dz.U. z 2009 r., Nr 206, poz. 1591);
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 nr 43 poz. 296 z późn. zm.).