Europejskie postępowanie nakazowe prowadzi do wydania europejskiego nakazu zapłaty, który może być wykonywany w każdym innym państwie członkowskim bez stwierdzenia wykonalności w tym państwie, na wzór rozwiązań przyjętych w rozporządzeniu (WE) nr 805/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 kwietnia 2004 r. w sprawie utworzenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych (Dz.Urz. UE 2004 L 143/15).
Zobacz na Forum: Europejski nakaz aresztowania
Wydanie europejskiego nakazu zapłaty jest możliwe we wszystkich sporach transgranicznych, które dotyczą stosunków cywilnych lub handlowych. Z zakresu tego postępowania wyłączono dochodzenie:
1) praw majątkowych wynikających ze stosunków małżeńskich, testamentów i dziedziczenia,
2) upadłości, postępowania związanego z likwidacją niewypłacalnych spółek lub innych osób prawnych, postępowań pojednawczych, układów oraz innych analogicznych postępowań,
3) zabezpieczenia społecznego,
4) roszczeń wynikających z zobowiązań pozaumownych, chyba że:
a) są one przedmiotem umowy między stronami lub nastąpiło uznanie długu lub
b) dotyczą długów oznaczonych wynikających ze współwłasności mienia (art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 1896/2006).
Zobacz: Zmiany w kodeksie postępowania karnego
Sprawa ma charakter transgraniczny, jeżeli co najmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie, którego sąd (trybunał) rozpoznaje sprawę.
W europejskim postępowaniu nakazowym mogą być dochodzone wyłącznie roszczenia pieniężne „o oznaczonej wysokości, które są wymagalne w chwili wniesienia pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty” (art. 4 rozporządzenia nr 1896/2006).
Europejskie postępowanie nakazowe należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych. Warunkiem wydania nakazu zapłaty jest złożenie we właściwym sądzie wniosku.
Pozew składa się na formularzu A, którego wzór stanowi załącznik I do rozporządzenia. Może być on wnoszony w formie papierowej lub za pomocą innego środka komunikacji, w tym komunikacji elektronicznej, akceptowanego przez państwo członkowskie wydania i dostępnego sądowi wydania.
Pozew musi zawierać m.in.:
- nazwy lub imiona i nazwiska oraz adresy stron, a także, w odpowiednich przypadkach, ich przedstawicieli oraz oznaczenie sądu, do którego jest kierowany;
- kwotę dochodzonego roszczenia, w tym kwotę roszczenia głównego oraz, stosownie do okoliczności, odsetki, kary umowne i koszty;
- jeżeli powód dochodzi odsetek - stawkę odsetek oraz okres, za jaki żąda odsetek, chyba że zgodnie z prawem państwa członkowskiego wydania odsetki ustawowe doliczane są automatycznie do roszczenia głównego;
- uzasadnienie roszczenia, w tym opis okoliczności wskazanych jako podstawa roszczenia oraz, w odpowiednich przypadkach, żądanych odsetek;
- opis dowodów na poparcie roszczenia;
- wskazanie okoliczności uzasadniających właściwość sądu;
- uzasadnienie transgranicznego charakteru sprawy;
- podpis powoda.
Zobacz: Jak ustanowić obrońcę w sprawie
Sąd wydaje europejski nakaz zapłaty korzystając z formularza E, określonego w załączniku nr V do rozporządzenia (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. Europejski nakaz zapłaty, na podobnej zasadzie jak nakaz wydawany w postępowaniu upominawczym, zawiera wezwanie do zapłaty wskazanej w nakazie kwoty w terminie 30 dni – bądź też wniesienie w tym terminie sprzeciwu do sądu. Ponadto, w treści europejskiego nakazu zapłaty informuje się pozwanego, że nakaz został wydany wyłącznie na podstawie informacji przekazanych przez powoda, których to informacji sąd nie weryfikuje, oraz że w przypadku niewniesienia przez pozwanego sprzeciwu, nakaz ten stanie się wykonalny.
W razie wniesienia sprzeciwu zgodnie z przepisami odrębnymi, europejski nakaz zapłaty traci moc, a sąd rozpoznaje sprawę we właściwym trybie. W przypadkach wskazanych w ustawie sąd rozpoznaje sprawę według przepisów o postępowaniach odrębnych, z wyłączeniem przepisów o postępowaniu nakazowym i upominawczym.