Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte na mocy prawomocnego orzeczenia sądowego. Nakaz zapłaty, tak jak wyrok, po uprawomocnieniu się staje się tytułem egzekucyjnym (art. 777 ust. 1 pkt. 1 Kodeksu postępowania cywilnego). Samą podstawą egzekucji jest z kolei tytuł wykonawczy, którym jest tytuł egzekucyjny (czyli np. prawomocny nakaz zapłaty), zaopatrzony przez sąd w klauzulę wykonalności.
Jak się bronić przed egzekucją?
Z powyższego wynika, iż sposobem obrony pozwanego, któremu nie doręczono nakazu zapłaty będzie zakwestionowanie jego prawomocności. Zgodnie bowiem przepisami dotyczącymi wydawania nakazu zapłaty (zarówno w postępowaniu nakazowym, jak i upominawczym), staje się on prawomocny po upływie terminu dwóch tygodni od dnia doręczenia.
W tym terminie strona może jednak wnieść zarzuty (w postępowaniu nakazowym) lub sprzeciw (w postępowaniu upominawczym), co ma ten skutek, że nakaz zapłaty traci swoją moc, a sąd wyznacza rozprawę, prowadzącą do wydania wyroku.
Zobacz również serwis: W sądzie
Idea nakazu zapłaty to sprawne wydawanie orzeczeń oraz szybka realizacja ochrony uzasadnionych interesów powoda przy roszczeniach bezspornych. Przy wydaniu nakazu zapłaty sąd nie rozstrzyga o zarzutach pozwanego (np. przedawnienie). Zostawia to woli pozwanego, wychodząc z założenia, że zostaną one przedstawione w sprzeciwie, czy zarzutach, czyli już po wydaniu nakazu.
W sytuacji, gdy doręczenie nie miało miejsca, np. wskutek wskazania przez powoda nieaktualnego adresu pozwanego, nakaz zapłaty nie może stać się prawomocny, gdyż nie ma początku bieg dwutygodniowego terminu.
Tym samym takie orzeczenie nie staje się tytułem egzekucyjnym (przypomnijmy, że może nim być jedynie prawomocne orzeczenie lub zaopatrzone w klauzulę natychmiastowej wykonalności), a postępowanie egzekucyjne nie jest dopuszczalne.
Zażalenie
Jeżeli pomimo tego sąd nada takiemu nakazowi klauzulę wykonalności, pozwany (w postępowaniu egzekucyjnym występujący jako dłużnik) powinien wnieść na to postanowienie zażalenie. Zgodnie z art. 795 Kodeksu postępowania cywilnego termin na jego wniesienie rozpoczyna swój bieg dla dłużnika od daty doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Samo zawiadomienie dostarcza komornik przy pierwszej czynności egzekucyjnej.
O wszczęciu egzekucji komornik powiadomi dłużnika zajmując rachunek bankowy, czy też część wynagrodzenia.
Zażalenie wnosi się do sądu drugiej instancji w terminie tygodniowym za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie. Należy wskazać, iż nakaz zapłaty nie uprawomocnił się z powodu braku doręczenia. Okoliczności te należy uprawdopodobnić.
Zawieszenie egzekucji
Jednocześnie można złożyć w sądzie wniosek o zawieszenie postępowania egzekucyjnego z racji wniesienia zażalenia na postanowienie sądu (art. 821 Kodeks postępowania cywilnego), powołując się przy tym na nieprawomocność nakazu. Decyzja o zawieszeniu postępowania oznaczać będzie, że nie zostaną w stosunku do dłużnika podjęte czynności egzekucyjne.
Zadaj pytanie: Forum prawa
Odszkodowanie?
Oprócz powyższych czynności pozwany może dochodzić od powoda naprawienia szkód wyrządzonych wykonaniem nieprawomocnego nakazu zapłaty, który następnie został uchylony. Odpowiedzialność powoda będzie zależeć od jego winy.
Powód w pozwie wskazał nieaktualny adres pozwanego, znając aktualny, co wynika z treści aneksu do umowy między obiema stronami.
Zobacz również serwis: Odszkodowania