Czytaj uważnie umowę
Przed podpisaniem każdej umowy powinniśmy ją uważnie przeczytać pod kątem konsekwencji, jakie niesie ona dla nas. Nie ma bowiem takich umów, których nie można negocjować. To banalne stwierdzenia, ale powinniśmy mieć świadomość, zwłaszcza gdy tekst jest propozycją drugiej strony, że nie wszystkie postanowienia mogą być dla nas korzystne. Lepiej o tym dowiedzieć się przed podpisaniem i spróbować umowę renegocjować, niż niemile zaskoczyć się, gdy przyjdzie do egzekucji niekorzystnych postanowień.
Zobacz: Pułapki w umowach przedwstępnych - cz. 1
Odszkodowanie z umowy przedwstępnej
Nie inaczej jest w przypadku umowy przedwstępnej. Jak każda umowa ma ona swój ustawowy szkielet, którego nie można naruszyć, obok którego istnieją także postanowienia, które strony mogą kształtować w miarę dowolnie. Jednym z takich postanowień jest kwestia odszkodowania wobec uchylenia się od zawarcia umowy przyrzeczonej.
Umowa przedwstępna to zobowiązanie jednej lub dwóch stron do zawarcia umowy przyrzeczonej (np. umowy sprzedaży).
Zgodnie z treścią art. 390 ust. 1 Kodeksu cywilnego strony mogą uregulować wedle własnego upodobania kwestie odpowiedzialności. Warto zwrócić uwagę na ten zapis, zwłaszcza że może być on dla nas uciążliwy.
W treści umowy przedwstępnej może znaleźć się m.in. klauzula określająca karę umowną za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy przedwstępnej. Zastrzeżenie to wygląda w ten sposób, iż strony w umowie określają kwotę, którą osoba winna naruszenia zobowiązania będzie musiała zapłacić drugiemu.
W przypadku niewykonania zobowiązania z winy jednej ze stron przewiduje się karę umowną w wysokości 20 tys. zł.
Takie zastrzeżenie dla osoby, która liczyła na zawarcie umowy ma istotne znaczenie. Kara umowna skutkuje bowiem tym, że trzeba będzie ją zapłacić niezależnie od tego, czy zaistnieje szkoda. Osoba, która uchyli się od zawarcia umowy przyrzeczonej nie będzie mogła się powołać na fakt, iż druga ze stron nie poniosła żadnej szkody. Karę umowną trzeba będzie i tak zapłacić.
Ze strony poszkodowanego może mieć to istotne znaczenie, jako że oznacza zdjęcie z niego obowiązku wykazania szkody. Z kolei dla osoby, która zobowiązania z umowy przedwstępnej niewykonana będzie to oznaczało konieczność zapłacenia kary niezależnie od szkód, jakie poczyniła.
Zobacz serwis: Umowy
Ograniczenie odpowiedzialności
Patrząc na to z drugiej strony możliwe jest także znaczące ograniczenie odpowiedzialności osoby przez którą nie doszło do zawarcia umowy przyrzeczonej. Dozwolone jest bowiem ograniczenie odpowiedzialności w ten sposób, iż sprawca będzie odpowiadał jedynie za te szkody, które wyrządził umyślnie.
Postanowienie, które wyłączałoby odpowiedzialność za szkody umyślne będzie nieważne.
Jeżeli takie ograniczenie znajdzie się w umowie, będzie ono oznaczać, że strona winna nie poniesie odpowiedzialności, jeżeli szkoda powstanie na skutek jej niedbalstwa.
POBIERZ WZORY: Umowy przedwstępne