Zgodnie z przepisami prawa pracy każdą umowę o pracę można rozwiązać za porozumieniem stron. W takim wypadku strony umawiają się kiedy ulega rozwiązaniu stosunek pracy i od kiedy pracownik nie musi świadczyć pracy.
- Rozwiązanie umowy o pracę
- Sposoby rozwiązania umowy o pracę
- Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron
- Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem
- Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
- Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika
- Rozwiązanie umowy o pracę a jego forma
Rozwiązanie umowy o pracę
Rozwiązanie umowy o pracę może budzić wiele wątpliwości. Przykładowo pracownicy mogą zastanawiać się czy i na jakich zasadach otrzymają zasiłek dla bezrobotnych. Warto pamiętać, iż istnieje kilka sposobów rozwiązania umowy o pracę, a każdy z nich niesie za sobą określone skutki.
Sposoby rozwiązania umowy o pracę
Zgodnie z Kodeksem pracy umowa o pracę rozwiązuje się:
- na mocy porozumienia stron;
- przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);
- przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia);
- z upływem czasu, na który była zawarta.
Umowa o pracę na okres próbny rozwiązuje się z upływem tego okresu. Przed jego upływem można ją rozwiązać za wypowiedzeniem.
W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron w praktyce wymaga zgody pracodawcy i pracownika. Przepisy nie regulują kwestii tego, która ze stron może wystąpić z propozycją zawarcia takiego porozumienia. Z tego powodu może być to inicjatywa zarówno pracownika, jak i pracodawcy. Strony mogą przygotować wspólny dokument. Możliwa jest również akceptacja propozycji jednej strony przez drugą. Dla celów dowodowych dobrze, gdy odbywa się to na piśmie, jednak formalnie nie ma takiego wymogu.
Co do zasady w przypadku rozwiązania umowy za porozumieniem stron prawo do zasiłku będzie przysługiwało po 90 dniach od daty rejestracji w urzędzie pracy.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem
Rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem może dokonać każda ze stron. W takim przypadku rozwiązanie umowy następuje z upływem okresu wypowiedzenia. Jakie są okresy wypowiedzenia?
W przypadku umowy o pracę zawartej na okres próbny okres wypowiedzenia wynosi:
- 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
- 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Wynosi on:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Strony mogą ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy (po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z nich). Co istotne, takie ustalenie nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę.
Przy wypowiedzeniu umowy o pracę możliwe jest zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia (z zachowaniem prawa pracownika do wynagrodzenia).
Warto też pamiętać o zwolnieniu na poszukiwanie pracy, które przysługuje pracownikowi w okresie co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę.
Wypowiedzenie umowy o pracę nie zawsze jest możliwe. Poza określonymi wyjątkami pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia może nastąpić z winy pracownika lub z przyczyn niezawinionych. Umowę o pracę bez wypowiedzenia może rozwiązać również pracownik.
Możliwość rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika istnieje w przypadku:
- ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
- popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
- zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Nie może to jednak nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.
Z przyczyn niezawinionych pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
- dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
- dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.
Umowę w tym trybie pracodawca może rozwiązać również w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w powyższych punktach, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.
Istnieje jednak kilka przypadków, kiedy rozwiązanie umowy o pracę w ten sposób nie będzie możliwe m.in. w razie nieobecności pracownika z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku.
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika
Przepisy Kodeksu pracy określają sytuacje, gdy to pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. Chodzi tu o przypadki, gdy wydane zostanie orzeczenie lekarskie, które stwierdza szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, pracodawca zaś nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy. Powinna być to praca odpowiednia ze względu na stan zdrowia pracownika i kwalifikacje zawodowe.
Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Pracownikowi przysługuje wówczas odszkodowanie.
Należy pamiętać o zachowaniu formy pisemnej oświadczenia pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia i podaniu przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy.
Ten sposób rozwiązania umowy o pracę pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Rozwiązanie umowy o pracę a jego forma
Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie.
Na piśmie dobrze jest również dokonać rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron, by uniknąć ewentualnych wątpliwości.
POBIERZ BEZPŁATNY WZÓR: Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron
..........………………………………..
(miejscowość i data)
....................................................................
(imię i nazwisko pracownika)
………………………………....................
(adres pracownika)
………………………………..
(nazwa pracodawcy)
………………………………..
(adres pracodawcy)
Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron
Zwracam się z prośbą o rozwiązanie umowy o pracę zawartej w dniu ....................................... pomiędzy …………………………….. a …………………………………, na mocy porozumienia stron. Jako termin rozwiązania umowy proponuję dzień .................................
Z poważaniem
………………………………..
(data i podpis pracownika)
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron POBIERZ WZÓR >>>