Przepisy Kodeksu pracy (KP) stoją na stanowisku, iż praca powinna być świadczona na podstawie umowy o pracę. Uprawnienia pracownicze, które wynikają z Kodeksu pracy mogą bowiem mieć jedynie osoby, które są zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę, co wynika z art. 2 KP.
Dlatego też polski ustawodawca preferuje zawieranie tych umów w przypadku świadczenia pracy. Zgodnie z art. 22 ust. 1(2) Kodeksu pracy nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę innymi umowami cywilnoprawnymi, jeżeli świadczona praca spełnia określone warunki. Zgodnie z art. 22 ust. 1 tegoż kodeksu umowa o pracę jest jedyną możliwą w przypadku, gdy pracownik świadczy pracę na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę.
W przypadku, gdy świadczona praca spełnia te warunki, a pracownik jest zatrudniony na innej umowie, można wystąpić do sądu o ustalenie istnienia stosunku pracy. Pamiętaj, iż praca świadczona na podstawie umowy zlecenia, czy dzieła nie jest stosunkiem pracy.
Zobacz serwis: Praca
Umowa o pracę a umowa o dzieło
Z powyższego nie wynika wszakże, iż wszelkie umowy o dzieło, stosowane w relacjach pracownik-pracodawca są niedozwolone. Umowa o dzieło jako forma cywilnoprawnego zatrudnienia ma bowiem swoją specyfikę i może być stosowana w różnych przypadkach.
W przeciwieństwie do umowy o pracę umowa o dzieło jest umową rezultatu. Przy umowie o pracę chodzi o samo świadczenie pracy, natomiast przy umowie o dzieło wykonawca jest zobowiązany za wystąpienie rezultatu jego pracy.
W odróżnieniu od umowy o pracę, przy umowie o dzieło jest wykonywana bez kierownictwa pracodawcy. Nie musi być również wykonywana osobiście.
Zobacz serwis: Umowy dot. pracy i usług
Jakie różnice?
Powyższe różnice mają praktyczne znaczenie. Umowa o dzieło jako umowa prawa cywilnego nie kreuje stosunku pracy, a zatem nie mają do niej zastosowania przepisy Kodeksu pracy.
Osoba zatrudniona na podstawie umowy o dzieło nie będzie miała więc prawa do urlopu, czy wynagrodzenia za nadgodziny. Wypowiedzenie umowy o dzieło nie będzie odbywało się na zasadach określonych w Kodeksie pracy.
POBIERZ WZÓR: Umowa o dzieło
W przypadku umowy o dzieło pracownik nie jest bowiem związany czasem pracy, a jedynym jego zmartwieniem jest poprawne wykonanie dzieła. Nie musi również usprawiedliwiać nieobecności, czy uzyskiwać zwolnienie od lekarza w przypadku choroby. Ważne jest to, by dzieło do którego się zobowiązał było wykonane. W takiej sytuacji pracownik zatrudniony przy umowie o dzieło może w danym miesiącu pojechać na dwutygodniowy „urlop”, jeżeli np. w połowie miesiąca wykonał całe dzieło.