Umowy cywilnoprawne są bardzo popularne na polskim rynku pracy. Zawierając je warto wiedzieć jakie elementy są przedmiotowo istotne dla umowy zlecenia i umowy o dzieło.
Elementy przedmiotowo istotne - Essentialia negotti są składnikami treści umowy, dzięki którym możemy stwierdzić z jakim typem umowy mamy do czynienie. Określają istotę czynności prawnej jaką jest np. umowa zlecenia. Istotą umowy zlecenia jest zobowiązanie się zleceniobiorcy do starannego wykonywania określonych w umowie obowiązków. W przeciwieństwie do umowy o dzieło, której istotną cechą jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do osiągnięcia określonego rezultatu w postaci dzieła.
Elementy podmiotowo istotne – Accidentalia negotti są składnikami umowy, które nie wpływają na jej istotę. Przykładowo strony mogę podnieść do rangi istotnych dodatkowe kwestie - zastrzeżenie dotyczące kary umownej bądź prawa pierwokupu.
Zobacz: Umowy
Elementy przedmiotowo istotne umowy o świadczeniu usług i zlecenia
Do elementów przedmiotowo istotnych umowy o świadczeniu usług potocznie zwanej zleceniem oraz umowy zlecenia zaliczamy:
- Oznaczenie stron – wskazanie dokładnych danych zleceniodawcy jak i zleceniobiorcy (imię i nazwisko, nazwa, adres, siedziba, KRS, NIP, PESEL).
- Oznaczenie przedmiotu zlecenia np. opis obowiązków.
- Zobowiązanie się zleceniobiorcy do starannego wykonywania określonych w umowie obowiązków.
- Określenie terminu trwania umowy.
- Określenie wynagrodzenia.
- Zobowiązanie się zleceniodawcy do wypłaty określonego wynagrodzenia. Przy czym po przeliczeniu wynagrodzenia uzyskana stawka godzinowa nie może być niższa od minimalnej stawki godzinowej określonej w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów wynoszącej obecnie 13 zł brutto.
Z punktu widzenia zleceniodawcy i zleceniobiorcy ważne są również postanowienia dotyczące okresu wypowiedzenia umowy i działalności konkurencyjnej.
Od 1 stycznia 2017 r. weszły w życie przepisy znowelizowanej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu wprowadzające minimalną stawkę godzinową dla osób pracujących w ramach umowy zlecenia (art. 734 k.c.) oraz umowy o świadczeniu usług (art. 750 k.c.). Stawka godzinowa określona przez strony w tych umowach nie może być niższa niż określona przez przepisy prawa. W przeciwnym wypadku jej wysokość będzie podwyższona do wysokości minimalnej.
Zobacz serwis: Usługi
Elementy przedmiotowo istotne umowy o dzieło
Do elementów przedmiotowo istotnych umowy o dzieło zaliczamy:
- Oznaczenie stron – wskazanie dokładnych danych (imię i nazwisko, nazwa, adres, siedziba, KRS, NIP, PESEL).
- Oznaczenie dzieła (rezultatu).
- Zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego dzieła (osiągnięcia rezultatu).
- Określenie terminu jaki ma przyjmujący zamówienie na wykonanie dzieła.
- Określenie wynagrodzenia.
- Zobowiązanie się zamawiającego do wypłaty określonego wynagrodzenia.
Dla zamawiającego oraz przyjmującego istotne są również postanowienia dotyczące odstąpienia od umowy, materiałów do wykonania dzieła, finalnego odebrania dzieła.
Redakcja poleca: Wideoszkolenie – Zatrudnienie na umowie zlecenia 2017 – pytania i odpowiedzi
Zgodnie z wyrokiem SA w Szczecinie z dnia 17 maja 2016 r. III AUa 353/15 „Jeżeli strony zawierają umowy o dzieło na warunkach, które nie spełniają ustawowego wymogu sprecyzowania rezultatu umowy, to jest to nieważna czynność prawna, jako pozorna w rozumieniu art. 83 § 1 KC. Takie zaś działanie, mimo zasady swobody umów, nie może podlegać akceptacji.”
Według wyroku SN z dnia 19 kwietnia 2016 r. II UK 184/15 istotnym kryterium rozróżnienia umowy zlecenia od umowy o dzieło jest sposób ustalenia wynagrodzenia. „W odniesieniu do umowy o dzieło istnieje związek wynagrodzenia z samym dziełem - jego wartością, a nie jak w przypadku usługi rozłożonej w czasie - z jej ilością, jakością i rodzajem. Generalnie więc wynagrodzenie z umowy o dzieło określa się w sposób ryczałtowy lub kosztorysowy. Jeżeli w wykonaniu umowy jej strony stosowały jednolite stawki wynagrodzenia odpowiednie do czasu realizacji umowy, co wskazuje na zapłatę za działanie rozłożone w czasie, to mogłoby to potwierdzać, że przedmiotem spornych umów nie było wykonanie dzieła, lecz powtarzalnej pracy za wynagrodzeniem ustalonym w jednostkach czasowych, a w konsekwencji, że oczekiwania towarzyszące stronom przy zawieraniu i wykonywaniu umów nazwanych przez nie umowami o dzieło mogły się realizować wyłącznie jako elementy umowy starannego działania.”
Zobacz tez: Praca
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2016, poz. 380)
- Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 21 września 2016 r. w sprawie wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2017 r. (M.P. z 2016 r., poz. 934)