Z umowy lub ustawy
Odsetki należą się tylko wtedy gdy wynika to z umowy, ustawy, orzeczenia sadowego lub decyzji innego właściwego organu.
Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie nie przewidzieli, że Jackowi A. należą się odsetki od tej kwoty. Wobec tego Krzysztof B będzie musiał oddać Jackowi A. tylko kwotę główną- 6.000 zł
Odsetek się nigdy nie domniemuje
Odsetki umowne czy ustawowe
Jeżeli strony w umowie nie określą jaka jest wysokość odsetek, wtedy należą się odsetki ustawowe. Wysokość odsetek ustawowych określa rozporządzenie Rady Ministrów. Obecnie wynoszą one 13% w skali roku.
Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie strony zapisały, że Jackowi A. należą się odsetki od tej pożyczki. W takim wypadku Jackowi A. należeć będą się odsetki ustawowe.
Aby uzyskać odsetki wyższe niż odsetki ustawowe trzeba ich wysokość określić w umowie.
Od 15 grudnia 2008 r. zmieniła się wysokość odsetek ustawowych obecnie wynoszą one 13% w skali roku.
Odsetki umowne a odsetki maksymalne
Od 2006 roku obowiązują w Polsce odsetki maksymalne. Maksymalna wysokość odsetek nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego.
Na dzień 10.04.2008 r. wysokość stopy lombardowej wynosi 7,25 %. Wysokość tej stopy określa Rada Polityki Pieniężnej.
Odsetki maksymalne na dzień grudzień 2008 r. wynoszą 29% (4x 7,25%) w stosunku rocznym.
Jeżeli odsetki zapisane w umowie są wyższe niż odsetki maksymalne (29% w stosunku rocznym) wtedy wierzycielowi należą się jedynie odsetki maksymalne.
Oznacza to, że strony nie mogą zapisać w umowie wyższych odsetek niż te maksymalne
Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie strony zapisały, że Jackowi A. należą się odsetki od tej pożyczki w wysokości 70% w stosunku rocznym. Krzysztof B. nie będzie musiał zapłacić tak wysokich odsetek, bowiem w miejsce postanowień umowy „wejdą” przepisy ustawy. Po roku będzie musiał oddać 7.740 zł (6.000 +1.740 zł odsetek).
Czytaj również: Jak obliczyć odsetki maksymalne
Strony nie mogą umówić się na odsetki wyższe niż maksymalne.
Zakaz anatocyzmu?
Zakaz anatocyzmu to zakaz naliczania odsetek od zaległych odsetek. Polskie prawo przewiduje taki zakaz.
Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie strony zapisały, że Jackowi A. należą się odsetki od tej pożyczki w wysokości 20% w stosunku rocznym. Strony zawarły umowę na okres 3 lat. Za każdy rok pożyczki Jackowi A. należeć będzie się 1200 zł. odsetek a po trzech latach Krzysztof B. będzie musiał oddać Jackowi A. 9.600 zł.. Gdyby nie było zakazu anatocyzm odsetki liczyłoby się w następujący sposób: za pierwszy rok pożyczki- 1.200 zł (6.000x 20%= 1.200), za drugi rok pożyczki 1.440 zł (7.200x20%=1.440), za trzeci rok pożyczki 1.728 zł (8640x 20%=1.728).
Zakaz naliczania odsetek od zaległych odsetek nie obowiązuje
- po wniesieniu pozwu do sądu,
- gdy strony się na to umówią ale już po powstaniu zobowiązania,
- przy długoterminowych pożyczkach udzielanych przez instytucję kredytową (najczęściej bank).
Nie można naliczać odsetek od zaległych odsetek.
Odsetki za opóźnienie
Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wtedy wierzycielowi należą się odsetki. Wynika to wprost z kodeksu cywilnego i dlatego nie trzeba zapisywać tego w umowie.
Jeżeli jednak wierzyciel chciałby wyższych niż ustawowe odsetek za opóźnienie musi zapisać ich wysokość w umowie. Musi jednak pamiętać aby wysokość odsetek nie przekraczała wysokości odsetek maksymalnych.
Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie nie przewidzieli, że Jackowi A. należą się odsetki od tej kwoty. Krzysztof B nie zwrócił pieniędzy w terminie. Mimo, że w umowie nie ma mowy o żadnych odsetkach Jackowi A. będą się one należeć w wysokości ustawowej za każdy dzień opóźnienia.
Odsetki za opóźnienie należą się wyłącznie od świadczeń pieniężnych.
Jak płacić odsetki?
Odsetki płatne są co roku z dołu a jeżeli termin spłaty sumy pieniężnej jest krótszy niż rok to jednocześnie z płaconą sumą.
Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie strony zapisały, że Jackowi A. należą się odsetki od tej pożyczki w wysokości 20% w stosunku rocznym. Strony zawarły umowę na okres 6 miesięcy. Krzysztof B. będzie musiał spłacać Jackowi A. 6.000 zł. i razem z nim 600 zł. odsetek.
Strony same mogą ustalić sposób i termin zapłaty odsetek muszą jednak zawrzeć to w umowie.