Obecnie możemy zaobserwować na rynku rozwój przedsiębiorstw transportowo-spedycyjno-logistycznych(TSL).W ramach ich usług możemy m.in. przewieźć przesyłkę, wysyłać listy i paczki itp. Prowadzona działalność opiera się m.in. na przepisach dot. umów przewozu i spedycji.
Umowa spedycji ma szersze ramy zastosowania niż umowa przewozu, może ona obejmować wysyłkę przesyłki, jej odbiór lub dokonanie innych usług związanych z przewozem ( np. pakowanie, ważenie, ładowanie ).Spedycja może również pochłaniać usługi objęte umową przewozu np. transport.
Odpowiedzialność spedytora
Odpowiedzialność spedytoraw Polsce wynika z przepisów zawartych w Kodeksie Cywilnym. W opisanych przez Panią przypadku, gdy spedytor sam będzie dokonywał przewozu przesyłki ponosi on odpowiedzialność również za szkody powstałe w związku z transportem przesyłki, na takich samych zasadach jak przewoźnik. W myśl art. 788 § 1 k.c. odszkodowanie za ubytek, utratę, uszkodzenie przesyłki nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.
Ograniczenie odpowiedzialności
Jednakże spedytor nie ponosi wcale odpowiedzialności za utratę, ubytek lub uszkodzenie pieniędzy, kosztowności, papierów wartościowych albo rzeczy szczególnie cennych, jeśli informacja o takim specyficznym charakterze przesyłki nie była podana przy zawarciu umowy spedycji. Chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika(art.788§3 k.c.)
W opisanej sytuacji, nadawca paczki powinien zatem, określić w odpowiednim dokumencie, liście przewozowym przedmiot przesyłki i zaznaczyć, iż obejmuje ona rzeczy szczególnie cenne. Tym samym przedsiębiorstwo musiało traktować ją w sposób szczególny poprzez dołożenie szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności spedycyjnych.
Z powyższego wynika, iż jeżeli właściwości przesyłki, w szczególności jej wartość, zostały podane przy zawieraniu umowy, może Pani się domagać odszkodowania za jej zniszczenie.
Natomiast jeżeli Pani nie zawarła takich informacji to nie może Pani domagać się odszkodowania, w związku z brzmieniem art.788 § 3 k.c., chyba że wykaże Pani, iż szkoda nastąpiła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika. Jednakże ustalenie tych przesłanek jest bardzo trudne.
Wina umyślna i rażące niedbalstwo
Ciężar udowodnienia winy umyślnej albo rażącego niedbalstwa przewoźnika spoczywa na osobie dochodzącej naprawienia szkody. W takiej sytuacji musi Pani wykazać poniesioną szkodę majątkową oraz związek przyczynowy między nienależytym zachowaniem przedsiębiorcy a tą szkodą (trzeba udowodnić, że szkoda jest normalnym, zwykłym następstwem takiego działania).
Ponadto zachowanie spedytora musi cechować rażące niedbalstwo lub wina umyślna.
Brak jest definicji ustawowej rażącego niedbalstwa, przyjmuje się iż jest to np. niezachowanie jakichkolwiek standardów dla danej branży, nieostrożność polegająca na niezachowaniu środków bezpieczeństwa, które by każdy przeciętny człowiek zachował.
Natomiast przypisanie winy umyślnej jest możliwe gdy poszkodowana udowodni, iż spedytor miał zamiar wyrządzenia szkody lub przynajmniej godził się na nią.
Podstawa prawna: art. 788§1 i 3 oraz art. 800 k.c.