Po co się chroni
Konsumenci chronieni są we wszystkich krajach zjednoczonej Europy. Walka z nieuczciwymi praktykami handlowymi oraz ochrona konsumenta to jedno z założeń wspólnej polityki państw członkowskich.
Konsument chroniony jest przed przedsiębiorcą, który co do zasady dysponuje większymi środkami kapitału, obsługą prawną oraz doświadczeniem handlowym. Środkiem, który ma wyrównać szanse obydwu tych podmiotów są przepisy prawa.
Tylko osoba fizyczna
Konsumentem może być tylko osoba fizyczna. To znaczy, że z ochrony prawnej przewidzianej dla konsumenta nie będą korzystały takie podmioty jak spółka akcyjna, spółka jawna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, stowarzyszenie, fundacja, wspólnota mieszkaniowa.
Mimo, że wiele z tych podmiotów może być „słabszą” stroną umowy to nie są one chronione przez prawo.
Co to jest czynność prawna
Czynność prawna to świadome zachowanie polegające na wyrażeniu oświadczenia woli, którego następstwem jest wywołanie określonych skutków prawnych. Oświadczenia woli mogą być jednostronne (do ich ważności nie jest potrzebne żadne zachowanie innego podmiotu) oraz dwustronne (do ich ważności potrzebne jest zachowanie innej osoby). Czynności prawne dwustronne to umowy. Do czynności prawnych jednostronnych zaliczamy m.in. uznanie długu, przyjęcie spadku, odrzucenie spadku, spisanie testamentu, uznanie dziecka.
Konsument chroniony jest gdy dokonuje każdej czynności prawnej nie zależnie czy jest ona jednostronna czy dwustronna, odpłatna czy nieodpłatna.
Działalność gospodarcza
Tylko osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej bezpośrednio nie związanej z działalności gospodarczą.
Osoba fizyczna może prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej. Samo jednak umieszczenie w rejestrze nie powoduje, że automatycznie osoba taka przestaje być konsumentem. W takim przypadku bowiem trzeba rozróżnić których czynności prawnych dokonuje „na firmę” a których na własny prywatny użytek. Osoba taka raz będzie konsumentem a raz nim nie będzie.
Janusz G. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą „Roboty remontowo-budowlane”. Dnia 15 stycznia 2008 r. kupił w sklepie internetowym płytę znanego zespołu z Lublina. W tym wypadku umowa nie ma związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą dlatego też będzie chroniony przepisami ustawy o ochronie niektórych praw konsumenta.
Przed kim się chroni
Konsument chroniony jest w relacjach z przedsiębiorcą. Przepisów prawa konsumenckiego nie stosuje się nigdy w relacjach konsument-konsument.
Jakie przepisy chronią konsumenta
Konsumenta chronią następujące akty prawne:
- Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz zmianie Kodeksu cywilnego – reguluje ona sprzedaż konsumencką oraz problem niezgodności towaru z umową;
- Ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny – ustawa ta jest poświęcona problematyce umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorcy oraz umów zawieranych na odległość;
- Ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim- dotyczy ona udzielania kredytu konsumentom;
- Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny- zawarte są w niej przepisy odnoszące się do problematyki klauzul niedozwolonych, zawiera również definicję konsumenta.
Warto znać swoje prawa jako konsumenta za nim zawrzemy jakąś umowę. Dlatego też zachęcam do zapoznania się ze stroną www.prawakonsumenta.wieszjak.pl.