Każda umowa zawierana jest przez dwie strony, dłużnika i wierzyciela. Dłużnik to osoba, która musi spełnić pewne świadczenie lub powstrzymać się od określonego działania. Wierzyciel natomiast o osoba uprawniona, która może żądać od dłużnika określonego zachowania.
Kiedy dłużnik nie wywiązuje się ze swojego obowiązku wierzyciel może dochodzić swoich praw. Podstawową metodą dochodzenia roszczeń w Polsce jest wystąpienie z pozwem do sądu.
Co musi znaleźć się w pozwie
W pozwie wierzyciel musi określić szczegółowo, czego domaga się od dłużnika. Do najczęściej spotykanych zachowań dłużnika należą: zapłata należności, wydanie rzeczy, zaprzestanie naruszeń. Wierzyciel musi podać nie tylko czego domaga się od dłużnika a także ile wynosi wartość przedmiotu sporu. Czyli innymi słowy jaka jest wartość roszczenia, którego się domaga. Pozew musi spełniać szczegółowe wymagania określone przepisami prawa.
Zobacz serwis: Wzory pozwów
Odsetki
W wypadku opóźnienia, a więc nie spełnienia świadczenia pieniężnego w terminie, wierzycielowi należą się od dłużnika odsetki. Jeżeli strony inaczej nie postanowiły w umowie, powodowi należą się odsetki w wysokości ustawowej. Odsetki należą się od dnia wymagalności aż do dnia spełnienia świadczenia. Natomiast przedawniają się po upływie 3 lat.
Odszkodowanie
Jeżeli uzyskanie świadczenia od dłużnika w drodze pozwu jest niemożliwe wtedy wierzyciel może wystąpić o odszkodowanie. Bowiem za szkodę wynikłą z niewykonania (bądź nienależytego wykonania) umowy wierzycielowi należy się odszkodowanie. Ważne jest jednak aby szkodą a niewykonaniem umowy istniał związek przyczynowy. Tak więc aby szkoda była normalnym skutkiem niewykonania zobowiązania.
Odszkodowanie musi być w wysokości poniesionej szkody. Nie może jej przewyższać.
Inne sposoby dochodzenia roszczeń
Zasadą jest dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym. Nie jest to jednak wyłączna metoda. Wierzyciel może dochodzić swoich praw w przed sądem arbitrażowym albo w drodze mediacji.
Mogą być również rozstrzygane w drodze postępowania pojednawczego. Ma ono miejsce przed sądem rejonowym i jest tańsze niż normalne powództwo. Strony mogą również zawrzeć umowę określającą zakres zobowiązania dłużnika. Istotnym dopełnieniem takiej umowy może być notarialne podanie się egzekucji.
Gdy ma się już wyrok
Uzyskanie wyroku to dopiero połowa sukcesu. Na dłużniku bowiem trzeba wymóc zachowanie do którego zobowiązał sąd. W tym celu wierzyciel musi wysłać do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji. Do takiego wniosku dołącza tytuł wykonawczy (wyrok sądu wraz z klauzulą wykonalności). Dalsze czynności natomiast podejmuje komornik.
Przedawnienie
Warto pamiętać, że roszczenia się przedawniają. A w związku z tym ich dochodzenie po pewnym czasie może być utrudnione. Co do zasady roszczenia przedawniają się z upływem 10 lat. Chyba że są to roszczenia okresowe bądź też roszczenia związane z działalnością gospodarczą wtedy przedawniają się po 3 latach. Jednak istnieją też inne, szczegółowe terminy przedawnień. Roszczenia o zapłatę przedawniają się na przykład po upływie 2 lat.