Do zwolnienia z długu konieczne jest zawarcie umowy pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem, gdyż samo oświadczenie woli wierzyciela, który zrzeka się przysługującej mu wierzytelności nie jest wystarczające.
Do zwolnienia z długu może również dojść w sposób dorozumiany mianowicie, kiedy wierzyciel wyda dłużnikowi pokwitowanie spełniania świadczenia, które to pokwitowanie dłużnik przyjął. Umowa również decyduje o zakresie zwolnienia z długu, przy czym wierzyciel może zwolnić dłużnika z części długu.
Umowa
Umowa o zwolnienie z długu może być zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, zwolnienie z długu może również dotyczyć zwolnienia z długu przyszłego. Jeżeli umowa nie przewiduje warunku, ani nie zastrzega terminu wywołuje ona skutek od chwili jej zawarcia ze skutkiem na przyszłość. Strony mogą również przewidzieć inną chwilę wygaśnięcia długu, może to być chwila zarówno wcześniej jak i późniejsza w stosunku do zawartej umowy.
Zwolnienie z długu może być zarówno odpłatne jak i pod tytułem darmym. W przypadku umowy pod tytułem darmym zwolnienie z długu przybiera postać darowizny, gdzie do świadczenia darczyńcy wymagana jest forma aktu notarialnego. Chyba, że jednocześnie z zawarciem umowy występuje skutek w postaci umorzenia długu. Poza wskazanym powyżej przypadkiem ustawodawca nie przewiduje żadnych szczególnych wymagań, co do formy umowy o zwolnienie z długu.
Cofnięcie pozwu
Pewne podobieństwo do umowy o zwolnienie z długu wykazuje cofnięcie pozwu wraz ze zrzeczeniem się roszczenia. Zatem jeżeli powód cofnie wniesiony pozew i zrzeknie się dochodzonego roszczenia to w przyszłości o to samo roszczenie nie będzie już mógł wytoczyć powództwa. Powód w takim przypadku zrzeka się dochodzenia roszczenia w konkretnym procesie, jak również zrzeka się dochodzenia roszczenia w zakresie materialnoprawnym.