Możliwa jest zmiana treści świadczenia poprzez zmianę podstawy prawnej lub zmodyfikowanie treści świadczenia. Pierwsza modyfikacja zachodzi na przykład gdy strony uzgodnią, że zamiast świadczenia określonej rzeczy dłużnik dostarczy wierzycielowi inne przedmioty.
Ze zmianą podstawy prawnej świadczenia mamy do czynienia natomiast gdy dłużnik będzie zobowiązany do zwrotu środków pieniężnych uzyskanych na podstawie użyczenia według przepisów dotyczących pożyczki.
Forma
Należy przyjąć, iż umowa dotycząca odnowienia długu powinna zostać zawarta w takiej samej formie jak umowa dotycząca pierwotnego zobowiązania.
Zobowiązanie o charakterze abstrakcyjnym
Możliwym jest wygaszenie w drodze umowy odnowienia dotychczasowego długu poprzez ustanowienie nowego zobowiązania o charakterze abstrakcyjnym. Należy jednak podkreślić że wymaga to wyraźnej zgody wierzyciela, w drodze przykładowo przyjęcia przez wierzyciela czeku lub weksla.
W takiej sytuacji istnieją dwa roszczenia powiązane ze sobą, realizacja zobowiązania wynikającego z czeku lub weksla i jego realizacja powoduje umorzenie zobowiązania wynikającego z wcześniejszego stosunku między stronami.
Ważne zobowiązanie
Przesłanką niezbędną do skutecznego dokonania odnowienia jest ustalenie, że istniejące zobowiązanie jest ważne. Odnowienie nie dojdzie do skutku jeśli poprzednie zobowiązanie było nieważne lub wygasło. Kodeks cywilny stanowi, że zobowiązanie wygasa jeżeli wierzyciel zwalnia dłużnika z długu a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Jeżeli nowe powstające zobowiązanie ma charakter abstrakcyjny możliwym jest brak zależności tego powstającego stosunku zobowiązaniowego od ważności poprzedniego węzła obligacyjnego.
Zmiana zobowiązania
Mimo brzmienia § 2 art. 506 kodeksu cywilnego nakazującego przyjmować w razie wątpliwości, że zmiana dotychczasowego zobowiązania nie stanowi odnowienia, należy uznać iż odnowienie dochodzi do skutku w przypadku każdej zmiany istniejącego zobowiązania jeśli tylko strony zgodnie tak postanowiły. W ocenie czy w konkretnym przypadku mamy do czynienia z odnowieniem decydować będzie zgodny zamiar stron umowy.
Zgodnie z treścią orzeczeniem Sądu Najwyższego o sygn IV CKN 862/00 z dnia 03.12.2002r: „Przepis art. 506 k.c. nie rozstrzyga o tym, jak dalece treść nowego zobowiązania powinna się różnić od treści dotychczasowego zobowiązania, aby można przyjąć odnowienie. Do tej kategorii nie zalicza się zmiany tylko czasu, miejsca lub sposobu świadczenia, zmiany zabezpieczenia, stopy procentowej lub innych świadczeń ubocznych. Jeśli strony miały zamiar zaciągnąć nowe zobowiązanie w miejsce dotychczasowego, to zmiany treści mogą być niewielkie.”
Warunek i termin
Odnowienie może zostać uzależnione od warunku lub zastrzeżenia terminu. Skuteczność nowacji w braku odmiennych ustaleń stron uzależniona jest od ziszczenia warunku lub nadejścia terminu,
Solidarność dłużników
W przypadku gdy dłużników jest więcej niż jeden i zachodzi solidarność po ich stronie dokonanie odnowienia z jednym z nich powoduje że pozostali zostaną zwolnieniu z długu, chyba że wierzyciel dokona względem pozostałych dłużników stosownego zastrzeżenia.
Skutki odnowienia
Odnowienie przerywa bieg terminu przedawnienia i przy zmianie jedynie przedmiotu świadczenia termin ten nie ulega zmianie. Natomiast przy zmianie podstawy prawnej odnowienia należy stosować terminy przedawnienia właściwe dla nowego stosunku zobowiązaniowego.
Zgodnie z art. 507 kodeksu cywilnego jeżeli wierzytelność będąca przedmiotem nowacji była zabezpieczona poręczeniem lub ograniczonym prawem rzeczowym ustanowionym przez osobę trzecią, poręczenie lub ograniczone prawo rzeczowe wygasa z chwilą odnowienia. Jeżeli zaś osoba trzecia wyrazi zgodę na dalsze trwanie zabezpieczenia.
Przyjmuje się, że zgoda osoby trzeciej na dalsze trwania zabezpieczenia nie musi być wyrażona w szczególnej formie. Treść przepisu mówi jedynie o wygaśnięciu zabezpieczeń ustanowionych przez osoby trzecie. Nie wygasają zatem zabezpieczenia ustanowione przez samego dłużnika chyba że dochodzi do zmiany stosunku zobowiązaniowego z pieniężnego na niepieniężne wskutek czego hipoteka zabezpieczająca pierwotną wierzytelność pieniężną wygasa.
Istnieją rozbieżności odnośnie oceny, czy z chwilą odnowienia wygasają inne prawa poza poręczeniem. Według jednego z poglądów prawa te w dalszym ciągu trwają, ponieważ nie zostały w tym przepisie wymienione. Drugi pogląd natomiast wskazuje na zasadność wygaśnięcia pozostałych praw w momencie dokonania odnowienia . Prawa te mogą dalej zabezpieczać wierzytelność po jej odnowieniu w przypadku wyrażenia zgody przez dłużnika lub osoby będącej dłużnikiem rzeczowym.
W piśmiennictwie dominuje drugi z wyżej wskazanych poglądów. Oznacza to uzależnienie losów praw od woli osób uprawnionych.