Zaliczka a zadatek
Zaliczka i zadatek to dwie odmienne instytucje prawa cywilnego. Odróżniają je w szczególności konsekwencje niewykonania umowy, na poczet której zostały uiszczone. Dla uproszczenia osoba dająca zaliczkę/zadatek będzie nazywana zlecającym, zaś osoba otrzymująca zaliczkę/zadatek – wykonawcą. W przypadku jednak różnych umów osoby te mogą nazywać się odmiennie.
Promocja: INFORLEX Twój Biznes Jak w praktyce korzystać z tarczy antykryzysowej Zamów już od 98 zł
Zaliczka jest zawsze zwrotna. Ma ona na celu przekazanie wykonawcy umowy pieniędzy, które umożliwią realizację świadczenia (np. zakup materiałów czy pokrycie innych kosztów). Jeżeli nie dojdzie do wykonania umowy, zaliczka podlega zwrotowi w pełnej wysokości. Należy przy tym pamiętać, że nawet za wykonanie umowy w części, jeżeli ta część jest przydatna dla zlecającego, wykonawcy należne jest wynagrodzenie. W takiej sytuacji, jeżeli zaliczka została wpłacona w wysokości pokrywającej to wynagrodzenie, będzie ona zwrócona w części (nadwyżka nad wynagrodzeniem) lub nie będzie zwrócona wcale (zaliczka równa wynagrodzeniu). Czasami może powstać obowiązek dopłaty, gdy zaliczka nie pokrywa całości wynagrodzenia.
Zaliczka ma zatem funkcję czysto finansową - ma pokryć koszty. Nigdy nie będzie stanowiła kary za niewykonanie umowy.
Zadatek ma na celu zabezpieczenie wykonania umowy niż pokrycie kosztów. Instytucja zadatku jest uregulowana w art. 394 Kodeksu cywilnego. W przypadku niewykonania umowy, zadatek będzie stanowił zamiennik kary umownej, którą będzie musiała ponieść strona, z winy której umowa nie została wykonana. Jeżeli zatem umowa nie zostanie wykonana z przyczyn leżących po stronie zlecającego, wówczas wykonawca ma prawo zatrzymać zadatek po odstąpieniu od umowy. Jeżeli jednak umowa nie zostanie wykonana z przyczyn leżących po stronie wykonawcy - będzie on zmuszony zapłacić zlecającemu dwukrotność zadatku, czyli oddać mu to co otrzymał, a następnie dopłacić taką samą kwotę po odstąpieniu od umowy. Prawo zatrzymania lub obowiązek zwrotu podwójnej wysokości zadatku sprawia, że osoba odpowiedzialna za niewykonanie umowy zapłaci drugiej stronie świadczenie na kształt kary umownej w wysokości ustalonego zadatku.
W przypadku, gdyby umowa została rozwiązana za porozumieniem stron lub nie została wykonana z przyczyn niezależnych od stron, zadatek podlega zwrotowi tak samo jak zaliczka.
Jeżeli umowa zostanie wykonana zgodnie z jej treścią, zadatek zaliczany jest na poczet wynagrodzenia wykonawcy. Zadatek ma zatem na celu zapewnić, że obie strony umowy będą dążyły do jej należytego wykonania.
Polecamy serwis: Umowy