Wybór formy to podstawowa czynność przy zawieraniu umowy. Jeżeli przepisy prawa nie określają wymaganej formy, wtedy też możemy umowę zawrzeć w sposób dowolny. Oznacza to również, że umowa może być zawarta również ustnie.
Jest to podstawowa forma zawierania umowy, jak również najpowszechniejsza. Tym, którym umowa kojarzy się przede wszystkim z kawałkiem papieru, paragrafami oraz podpisami stron, należy przypomnieć, że każdy z nas, każdego dnia zawiera ustne umowy, czy to w piekarni, sklepie, czy nawet wsiadając do autobusu.
Zobacz również serwis: Umowy
Jaką formę umowy wybrać?
Zawierając umowę powinniśmy pamiętać o kilku rzeczach. Forma może mieć wpływ na ważność samej czynności prawnej, jaką jest umowa. Jeżeli zatem przepisy prawa wymagają od nas zachowania określonej formy, to powinniśmy spełnić ten obowiązek.
Skutki niedochowania zależą przede wszystkim od tego jaka jest wymagana forma. Zgodnie z art. 73 Kodeksu cywilnego jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa tak przewiduje. W innym przypadku skutki będą jedynie procesowe, a strona nie będzie mogła powoływać dowodu ze świadków ani z przesłuchania stron na okoliczność zawarcia umowy.
Inaczej będzie jednak wtedy, gdy prawo przewiduje dla umowy inną formę szczególną (np. formę pisemną z datą pewną, akt notarialny). Wtedy też niedochowanie takiej formy powoduje nieważność, chyba że co innego wynika z przepisów ustawy.
W formie pisemnej pod rygorem nieważności powinna być zawarta umowa spółki jawnej. Formy pisemnej, bez rygoru nieważności, wymagają od umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych przepisy prawa telekomunikacyjnego.
Zobacz również serwis: Konsument - telekomunikacja
Stwierdzenie pismem
Czytając przepisy dotyczące zawierania danej umowy należy również zwrócić uwagę na poszczególne sformułowania. Bardzo często przepisy np. Kodeksu cywilnego posługują wyrażenie, zgodnie z którym umowa powinna być „stwierdzona pismem” lub też, że powinna być sporządzona „w formie pisemnej”.
Nie są to tożsame wyrażenia i ma to szereg konsekwencji. Po pierwsze „stwierdzenie pismem” nie oznacza wymogu formy pisemnego. Po drugie z racji tego, że minimalnym wymogiem formy pisemnej jest własnoręczny podpis (sama treść czynności może być napisana na komputerze), stwierdzenie pismem nie wymaga podpisu.
W takiej sytuacji wysłanie faksem umowy będzie „stwierdzeniem pismem”, natomiast nie będzie stanowiło formy pisemnej z racji braku własnoręcznego podpisu, a co najwyżej tylko jego kopii.