Zadatek jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, którego celem jest wzmocnienie danego zobowiązania. Zgodnie z art. 394 Kodeksu cywilnego jeżeli strony zawarły w umowie postanowienie dotyczące zadatku to w przypadku niewykonania umowy przez jedną ze strony, druga strona może bez wyznaczenie terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować. W sytuacji, gdy sama dała zadatek, wtedy ma możliwość zażądać sumy dwukrotnie wyższej.
W przypadku gdy Jan dał 2 tys. zł zadatku, to w przypadku niewykonania umowy przez jego kontrahenta, będzie miał roszczenie o zapłatę 4 tys. zł.
Celem zadatku jest wzmocnienie umowy. Zastrzeżenie zadatku zwiększa pewność co do drugiej strony, która w razie niewykonania swoich obowiązków, narazi się na konkretne straty finansowe.
Zobacz również serwis: Finanse
Zadatek a odszkodowanie
Zastrzeżenie w umowie zadatku nie ogranicza strony w przypadku, gdy niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy przez kontrahenta, naraziło ją na szkody. W takiej sytuacji strona może dochodzić odszkodowania.
Sprawę przesądził Sąd Najwyższy w 2009 r., który wyraźnie wskazał iż zadatek pełni funkcję uzupełniającą w stosunku do odpowiedzialności odszkodowawczej niesolidnego kontrahenta. Poszkodowana strona ma w takiej sytuacji możliwości wyboru. Może zgodnie z art. 394 Kodeksu cywilnego odstąpić od umowy oraz zatrzymać otrzymany zadatek lub zażądać zwrotu podwójnego jego wartości.
Jednak oprócz tego uprawnienia, poszkodowana strona może domagać się od dłużnika wykonania zobowiązania oraz odszkodowania za szkody wynikłe w skutek niewykonania zobowiązania. Taką możliwość daje przepisy art. 471 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym dłużnik jest obowiązany do naprawienia szkody w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.
Zobacz również serwis: Umowy
W odróżnieniu od odpowiedzialności odszkodowawczej zatrzymanie zadatku lub żądanie zwrotu jego podwójnej wartości nie jest uzależnione od powstania szkody.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93 z późn. zm.).