Aktualne brzmienie art. 1091 k.c. wskazuje, iż prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Pod pojęciem rejestru przedsiębiorców mieści się Rejestr Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. W jego zakresie nie mieści się natomiast CEIDG, co oznacza że obecnie na gruncie przepisów prawa nie jest dopuszczalne ustanowienie prokurenta przez przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą na podstawie wpisu w CEIDG. Jak podkreśla się w uzasadnieniu projektu ustawy, nie można znaleźć logicznego uzasadnienia dla rozróżniania uprawnień przedsiębiorców – osób fizycznych oraz przedsiębiorców niebędących osobami fizycznymi w zakresie prokury. Ministerstwo zwraca również uwagę na pewną nieścisłość w zakresie obecnego brzmienia przepisów dotyczących prokury. Zgodnie z art. 1097 § 4 k.c. śmierć przedsiębiorcy ani utrata przez niego zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury. „Skoro zatem przewiduje się, że przedsiębiorca udzielający prokury może ponieść śmierć, a z drugiej strony w praktyce odmawia się uprawnienia dla przedsiębiorcy – osoby fizycznej do udzielenia prokury, to stanowi to niespójność, która wymaga wyeliminowania.”
Nowe brzmienie przepisów dotyczących ustanawiania prokury wprost wskazywać będzie na możliwość ustanowienia prokurenta przez przedsiębiorcę podlegającego wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Zobacz też: W sądzie
Art. 1091 § 1:
Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Art. 1097:
§ 2. Prokura wygasa wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, a także ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy.”
§ 4. Utrata przez przedsiębiorcę zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury.
Art. 1098 § 1:
Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Dodatkowym uzasadnieniem wprowadzenia zmian dotyczących możliwości ustanowienia prokury przez przedsiębiorcę prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą jest fakt, iż przepisy projektowanej ustawy wprowadzają możliwość powołania za życia przedsiębiorcy tzw. zarządu sukcesyjnego, którym może być także ustanowiony za życia prokurent.
Art. 11.
1. Zarządcę sukcesyjnego może powołać przedsiębiorca.
2. Powołanie zarządcy sukcesyjnego przez przedsiębiorcę wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.
3. Przedsiębiorca może powołać zarządcę sukcesyjnego w ten sposób, że udzielając prokury zastrzeże za zgodą prokurenta, że z chwilą śmierci przedsiębiorcy wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym. Zastrzeżenie to oraz zgoda prokurenta wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.
4. Jeżeli przedsiębiorca nie złożył wniosku o wpis do CEIDG zarządcy sukcesyjnego albo zastrzeżenia, o którym mowa w ust. 3, po śmierci przedsiębiorcy zarząd sukcesyjny może zostać ustanowiony wyłącznie w wyniku powołania zarządcy sukcesyjnego na podstawie art. 12.
Obecnie projekt ustawy został skierowany do konsultacji społecznych, które potrwają do drugiej dekady sierpnia.
Anna Kaleta
prawnik