Zgodnie z definicją wprowadzoną w ustawie o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego umowa najmu okazjonalnego lokalu jest umową najmu lokalu służącego do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, zawartą na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat. Z powyższej definicji wynikają przede wszystkim dwie rzeczy – po pierwsze przedmiotem najmu okazjonalnego może być wyłącznie lokal mieszkalny. Po drugie umowa najmu okazjonalnego nie może być zawarta na okres dłuższy niż 10 lat, zatem nie jest możliwe zawarcie umowy najmu okazjonalnego na czas nieoznaczony.
Przejdźmy jednak do wyjaśnienia, dlaczego decydując się na wynajęcie swojego mieszkania warto rozważyć podpisanie umowy najmu okazjonalnego. Przede wszystkim dlatego, że przy zwykłej umowie najmu wypowiedzenie umowy może nastąpić tylko na zasadach określonych w art. 11 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego, ograniczając tym samym właścicielowi możliwość pozbycia się niepożądanego lokatora.
Inaczej natomiast sprawa przedstawia się przy najmie okazjonalnym, albowiem tutaj, ze względu na jego specyfikę, nie stosuje się większości przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów, o ile właściciel lokalu dokonał zgłoszenia zawarcia umowy w urzędzie skarbowym. W odniesieniu do art. 11 ww. ustawy do najmu okazjonalnego zastosowanie znajdzie wyłącznie ust. 2 pkt 1-3.
Powyższe oznacza, że umowa najmu okazjonalnego może zatem zostać rozwiązana:
1. w razie niedopełnienia przez najemcę obowiązku z art. 19a ust. 3, tj. nie wskazania nowego lokalu, w którym mógłby zamieszkać w razie eksmisji;
2. z przyczyn przewidzianych w art. 11 ust. 2 pkt 1-3;
3. w wypadkach określonych w umowie.
Powyższe rozwiązanie jest o tyle korzystne, że strony w umowie najmu mogą przewidzieć sytuacje, które uprawniają do wcześniejszego rozwiązania stosunku najmu, oczywiście z zachowaniem stosownego okresu wypowiedzenia.
Kolejną zaletą najmu okazjonalnego jest poddanie się przez najemcę egzekucji odnośnie obowiązku opróżnienia i wydania lokalu w terminie wskazanym w żądaniu do opuszczenia lokalu. Przy najmie okazjonalnym wynajmujący nie musi bowiem (inaczej niż przy zwykłej umowie najmu) wytaczać przeciwko najemcy, który dobrowolnie nie chce opuścić lokalu (nawet po rozwiązaniu umowy najmu), powództwa o eksmisję. W takiej sytuacji wynajmujący musi jedynie wystąpić do sądu z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności ww. oświadczeniu, a następnie udać się do komornika, który przeprowadzi eksmisję. W tym miejscu warto wskazać, że w przypadku najmu okazjonalnego komornik może prowadzić eksmisję przez cały rok podczas, gdy w innym przypadkach eksmisja jest wyłączona w okresie od 1 listopada do 31 marca. Co więcej, możliwe jest zastosowanie eksmisji także w stosunku do kobiet w ciąży czy małoletnich.
Jak opodatkować najem okazjonalny w urzędzie skarbowym?
Ostatnim argumentem przemawiającym za najmem okazjonalnym jest to, że zawarcie umowy może być uzależnione od wpłacenia przez najemcę kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu okazjonalnego lokalu przysługujących właścicielowi w dniu opróżnienia lokalu oraz ewentualnych kosztów egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu. Kaucja nie może przekraczać sześciokrotności miesięcznego czynszu za dany lokal, obliczonego według stawki czynszu obowiązującej w dniu zawarcia umowy najmu okazjonalnego lokalu.
Podsumowując za zawarciem umowy najmu okazjonalnego przemawiają trzy mocne argumenty. Po pierwsze umowa może zostać rozwiązana również w wypadkach przewidzianych przez strony umowie. Po drugie wynajmujący może szybciej i sprawniej przeprowadzić eksmisję lokatora po rozwiązaniu umowy najmu. Po trzecie wynajmujący może uzależnić zawarcie umowy najmu okazjonalnego od wpłacenia przez najemcę kaucji.