Uwidacznianie cen. Informacje, które muszą znaleźć się na produkcie bądź jego etykiecie
Jedną z podstawowych informacji, jakich przedsiębiorca jest zobowiązany udzielić konsumentowi, stanowi cena towaru lub usługi. Powinna być ona podana konsumentowi jako cena brutto, to znaczy zawierać wszystkie podatki, opłaty, narzuty. Przyjęcie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom handlowym oznacza, że utrwalone zostało dążenie ustawodawcy – zarówno polskiego, jak i wspólnotowego – do wyeliminowania z obrotu gospodarczego z udziałem konsumentów tak zwanych „gwiazdek”. Co do zasady, w cenie uwidacznianej na produkcie, półce sklepowej czy w reklamie, powinny być ujęte wszystkie jej składowe. Jedynie w drodze wyjątku – na przykład w sytuacjach, gdy na koszt towaru lub usługi wpływają okoliczności zmienne w czasie – dopuszczalne jest umieszczenie w reklamie wyraźnego odesłania do innych kanałów informacyjnych, gdzie zainteresowany może poznać pełną cenę oferowanego dobra.
Biuro podróży „Bambus” oferuje wycieczki do różnych miejsc, w tym do krajów egzotycznych. W swoich materiałach reklamowych podaje cenę zawierającą wszystkie składowe, w tym podatki, opłaty lotniskowe, ubezpieczenia itp. Zaznacza jednak wyraźnie, że ostateczny koszt imprezy może się różnić w zależności od wahań kursów walut oraz opłat wizowych. Odsyła zainteresowanych konsumentów do swoich placówek oraz ogólnopolskiej infolinii. Jest to działanie dopuszczalne.
Pan Juliusz prowadzi sklep z artykułami grzewczymi „Hefajstos”. Ceny przez niego oferowane – wywieszane w sklepie i umieszczane w reklamach – wydają się być niższe od stosowanych przez okolicznych konkurentów. Jednak dopiero w momencie zawierania transakcji (często przy płaceniu należności) konsument dowiaduje się, że do podanej ceny musi jeszcze doliczyć podatek od towarów i usług. Takie działanie pana Juliusza jest nieuczciwą praktyką rynkową.
W przypadku sprzedaży towarów rozlewanych, porcjowanych bądź paczkowanych oprócz ceny jednostkowej (na przykład za butelkę wody, porcję kurczaka, paczkę kawy itp.) powinna być podana również cena za jednostkę miary (litr wody, kilogram kurczaka, kilogram kawy itp.).
Zobacz również: Senior w sklepie: Oznakowanie żywności
Oprócz ceny konsument powinien wraz z towarem otrzymać jeszcze kilka podstawowych informacji. Są to przede wszystkim:
nazwa,
- określenie producenta lub importera,
- znak zgodności wymagany przez odrębne przepisy,
- informacje o dopuszczeniu do obrotu w Rzeczypospolitej Polskiej,
- określenie energochłonności.
Niektóre z powyższych wymagań wynikają z odrębnych przepisów, pozostających poza główną tematyką niniejszej publikacji i nie będą w tym miejscu szerzej omawiane. Zainteresowanych odsyłamy do literatury przedmiotu.
Warto w tym miejscu zatrzymać się na chwilę przy nazwie. Nie może ona wprowadzać w błąd. Jeżeli przedsiębiorca nazywa swój produkt na przykład winem, powinien on spełniać wymagania stawiane winu.
Podobnie rzecz ma się z innymi towarami. Każdy przypadek, w którym nazwa wprowadza konsumenta w błąd co do właściwości, składu, jakości czy pochodzenia produktu bądź usługi stanowi nieuczciwą praktykę rynkową.
Co istotne, wszystkie informacje powinny być dostarczane w języku polskim, ewentualnie w formie graficznej – na przykład w postaci piktogramów. Muszą być one jednak powszechnie zrozumiałe. Obowiązek stosowania języka polskiego nie dotyczy nazw własnych, marki przedsiębiorcy oraz usankcjonowanej zwyczajem terminologii naukowej czy technicznej.
Jeśli towar jest sprzedawany na sztuki (na przykład zszywacze, młotki, mydła, zabawki itp.) powyższe informacje powinny zostać umieszczone bezpośrednio na nim bądź na przyklejonej do opakowania etykiecie. Podobnie rzecz ma się w przypadku produktów sprzedawanych w opakowaniach zbiorczych (na przykład zszywki, śrubki, mydła pakowane po trzy, zestawy figurek itp.).
W przypadkach sprzedaży luzem informację należy umieścić przy artykule. Może być ona ograniczona do nazwy towaru i jego głównej cechy użytkowej oraz wskazania producenta lub importera.
Zobacz również serwis: Firma
Ceny za usługi należy podawać z dokładnym określeniem ich rodzaju i zakresu (na przykład wyczyszczenie chemiczne pary spodni od garnituru, umycie nadwozia samochodu osobowego z podsuszaniem, woskowaniem i myciem kół; wykonanie czarno-białej kserokopii jednej strony formatu A4 itp.). Można przy tym używać stawek przeliczeniowych (na przykład za kilometr, godzinę jazdy, godzinę pracy itp.) oraz włączać do ceny usługi koszty materiałowe. Konsument powinien być jednak wyraźnie poinformowany, czy cena za usługę obejmuje wykorzystane materiały, czy też musi za nie zapłacić oddzielnie.
W miejscu, w którym przedsiębiorca świadczy usługi (na przykład zakład fryzjerski, punkt foto, gabinet dentystyczny itp.), w widocznym miejscu powinien być umieszczony cennik.
Jeżeli przedsiębiorca świadczy usługi u konsumenta (na przykład remontowe lub instalacyjne), powinien przedstawić mu cennik przed wykonaniem zamówionej przez niego usługi.
W zakładach gastronomicznych, takich jak restauracje, przedsiębiorca powinien zapewnić wystarczającą ilość cenników oferowanych potraw lub napojów, aby móc udostępniać je kupującym przed przyjęciem zamówienia i przy rozliczeniu końcowym.
Natomiast w przypadku usług hotelarskich, katalog zawierający ceny noclegu, wyżywienia lub innych oferowanych usług powinien być umieszczony w każdym pokoju. Dodatkowo, przy aparacie telefonicznym wymagany jest cennik zawierający cenę za jeden impuls telefoniczny i inne opłaty za usługi związane z łączeniem rozmowy.
Cena ta jest ostateczną i całkowitą, którą konsument ma uiścić.
Przedsiębiorca nie ma prawa podnieść jej po zawarciu umowy. Ponadto, jeżeli cena przy kasie okaże się wyższa od ceny, którą oznaczony jest towar – sprzedawca ma obowiązek zastosować cenę z towaru z półki.
Zobacz również serwis: Prawa konsumenta
Tekst pochodzi z poradnika: "Przepisy konsumenckie dla przedsiębiorców" wydanego przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.