Cywilnoprawna forma własności w Chińskiej Republice Ludowej

Karolina Muzyczka
Doktor nauk prawnych; adiunkt w Pomorskiej Szkole Wyższej w Starogardzie Gdańskim. Ponadto współpracuje z uczelniami: Wyższą Szkołą Gospodarki w Bydgoszczy; Kaszubsko-Pomorską Szkołą Wejherowie, Społeczną Akademią Nauk w Warszawie; Uniwersytetem SWPS; Staropolską Akademią Nauk w Kielcach
rozwiń więcej
Cywilnoprawna forma własności w Chińskiej Republice Ludowej /Fot. Shutterstock / shutterstock
Prawo własności w Chinach reguluje ustawa Ogólne zasady prawa cywilnego, która jest odpowiednikiem kodeksu cywilnego (OZPC).

W szczególności art. 71–75 OZPC określają definicję własności oraz ogólne jej gwarancje. Ustawodawca w art. 71 OZPC definiuje własność: „Prawo własności mienia oznacza uprawnienie właściciela do posiadania, używania, pobierania pożytków i rozporządzania swoim mieniem w granicach prawa”. Artykuł ten ustanawia trójstopniową hierarchię własności: własność państwowa (kolektyw oraz obywatel, czyli państwo, definiowane jest przez ustawę jako cały lud, skład kolektywu stanowią masy pracujące danej wsi bądź regionu). Prawo posiadania jest następstwem prawa własności. Jednakże nie określa ono wprost posiadania samoistnego, czyli władania rzeczą jak właściciel (termin mu odpowiadający występuje tylko w chińskim języku prawniczym).

Posiadanie samoistne i zależne

W przypadku przekazania rzeczy w posiadanie drugiej osobie właściciel wciąż pozostaje posiadaczem z tytułu prawa własności, dlatego jest posiadaczem samoistnym. Posiadanie i posiadanie zależne podlega ochronie prawnej, a więc właścicielowi wprawdzie przysługuje wobec posiadacza zależnego roszczenie zwrotu rzeczy, nie ma jednak przy tym prawa do samowolnego naruszenia jego stanu posiadania. Artykuł 71 OZPC upoważnia do prawa do używania i pobierania pożytków. Prawo do używania pożytków upoważnia nie tylko do samego korzystania z jej możliwości, ale i całkowitego zużycia. Osoba niebędąca właścicielem posiada powyższe uprawnienie, np. użytkownik, o ile odbywa się to w granicach wyznaczonych przez prawo i przez właściciela rzeczy. W sytuacji, gdy właściciel jest uprawniony do pobierania (pożytków) materialnych, np. potomstwo zwierząt określanych jako „pożytki naturalne”, jak i niematerialnych (np. dochody) nazywanych w ustawie „pożytki cywilne”, pożytki rzeczy należą do jej właściciela nawet w przypadku, jeśli powstały w czasie używania jej przez osobę trzecią, chyba że zostało to w inny sposób uregulowane szczegółowymi przepisami lub umową.

Uprawnienie właściciela rozporządzeniem rzeczą

Uprawnieniem właściciela jest rozporządzenie rzeczą, czyli ma swobodne przeniesienie własności (art. 10 Konstytucji ChRL) czy rozporządzenie rzeczą na wypadek śmierci (art. 76 OZPC). Nie dotyczy to jednak własności państwowej, gdyż nie może ona zostać przeniesiona ani na kolektyw, czy na osobę fizyczną (art. 73 OZPC). Negatywną stroną tego przepisu są wszelkie ograniczenia stosowane wobec osób trzecich w stosunku do sfery uprawnień właścicielskich, ponieważ zakłada on wyłączność prawa własności dla właściciela; dotyczy to własności państwowej (art. 73 OPZC) – choć jest ona formalnie własnością wszystkich obywateli, nie wolno w nią ingerować żadnej jednostce czy instytucji. W myśl art. 75 OZPC własność prywatną obywatela stanowić będą oszczędności; przedmioty związane z kulturą, np. dzieła sztuki; materiały biblioteczne; drzewa i żywy inwentarz. Ten katalog również jest otwarty. Żaden z jego elementów nie narusza jednak przepisów dotyczących rzeczy mogących stanowić wyłącznie własność państwa lub kolektywu. Własność państwowa jest najbardziej chronionym i wyraźnie najważniejszym z typów własności w Chinach. Podstawą chińskiej gospodarki, określonej w art. 6 Konstytucji ChRL, jest socjalistyczne mienie publiczne. W przepisie tym Konstytucja ChRL wskazuje na ustrojowe znaczenie własności państwowej formalnie należącej do całego ludu oraz, w mniejszym stopniu, kolektywnej.

  1. Konstytucja Chińskiej Republiki Ludowej z dnia 4 grudnia 1982 r., nowelizowana 12 kwietnia 1988 r., 29 marca 1993 r., 15 marca 1999 r., 14 marca 2004 r. Stan prawny aktów prawnych ujętych w niniejszym artykule – czerwiec 2015 r. Następnie Konstytucja została zmieniona w dniu 11 marca 2018 r.;
  2. Ustawa z dnia 16 marca 2007 r. o własności Chińskiej Republiki Ludowej, przyjęta na piątej sesji dziesiątego narodowego kongresu Chińskiej Republiki Ludowej;
  3. K. Muzyczka, Rola administracji w budowie pozycji Chińskiej Republiki Ludowej jako supermocarstwa, Toruń 2021.
Prawo
Zakaz trzymania psów na uwięzi od 2025 roku. Tylko 2 wyjątki. Dodatkowo: minimalne powierzchnie kojców [projekt ustawy]
17 lip 2024

Do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt autorstwa posłów Koalicji Obywatelskiej, wprowadzający zakaz trzymania psów na uwięzi. Ten zakaz będzie miał dwa wyjątki: będzie można tymczasowo trzymać psa na smyczy podczas spaceru i w transporcie. Zmiana przepisów mają wejść w życie sześć miesięcy po dniu publikacji w Dzienniku Ustaw.

Opieka nad chorym rodzicem: Zwolnienie od pracy i zasiłek
17 lip 2024

Jeżeli pojawi się konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, pracownik może skorzystać ze zwolnienia od pracy, a przy tym skorzystać z zasiłku opiekuńczego. Kiedy będzie to możliwe oraz jakie formalności są niezbędne?

5 dni urlopu, których pracodawca musi ci udzielić. We wskazanym przez ciebie terminie. Dopilnuj złożenia wniosku zgodnie z zasadami
17 lip 2024

5 dni urlopu, których pracodawca musi ci udzielić. We wskazanym przez ciebie terminie. Dopilnuj złożenia wniosku zgodnie z zasadami. Można łatwo zyskać dni wolne od pracy, bo pracodawca nie może odmówić.

100 tys. złotych na budowę płotu? Tak. Ale musi mieć określoną wysokość, Termin składania wniosków upłynie 2 sierpnia 2024 roku
17 lip 2024

100 tys. złotych na budowę płotu? Tak. Ale musi mieć określoną wysokość, Termin składania wniosków upłynie 2 sierpnia 2024 roku. Inwestycje mają zapobiegać rozprzestrzenianiu się ASF. Wnioski trzeba składać elektronicznie.

Świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami. Ile wynosi, dla kogo, kiedy, jak wystąpić?
17 lip 2024

Świadczenie wspierające jest formą pomocy dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami. Jego przyznanie nie jest zależne od kryterium dochodowego, a od określonego poziomu potrzeby wsparcia. Jak uzyskać świadczenie wspierające? Ile ono wynosi?

Waloryzacja emerytur i rent w 2025 roku. Wskaźnik 6,78%
17 lip 2024

W dniu 17 lipca 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu rozporządzenia w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. Rząd zaproponował, by wskaźnik ten pozostał na poziomie ustawowego minimum.

Będzie kolejny dodatek do emerytury dla matek z rodzin wielodzietnych? Jest wniosek. Zdaniem resortu to ciekawa propozycja
17 lip 2024

Będzie kolejny dodatek do emerytury dla matek z rodzin wielodzietnych? Jest wniosek. Zdaniem resortu to ciekawa propozycja. Chodzi o kobiety pracujące w gospodarstwach rolnych, które tworzą rodziny wielodzietne.

Ważny termin dla osób urodzonych po 1968 r. Decyzja tylko do końca lipca
17 lip 2024

Tylko do końca lipca trwa okno transferowe. Osoby, które urodziły się po 1968 r., mogą zdecydować, gdzie ma trafiać część składki emerytalnej – na subkonto w ZUS czy do OFE.

Nowe wzory dokumentów składanych do ZUS. Zmiana od 1 września 2024 r.
17 lip 2024

Zmienią się wzory dokumentów składanych do ZUS. Nowe wzory zawiera projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi m.in. o dostosowanie formularzy do nowych przepisów dotyczących wprowadzenia wcześniejszej emerytury dla nauczycieli.

1500 zł kary za wezwanie karetki w tych przypadkach. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania pogotowia? Sprawdź.
17 lip 2024

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Nieuzasadnione wezwanie pogotowia w 2022 roku miało miejsce 2 mln razy.Jak zidentyfikować nagłe pogorszenie zdrowia?

pokaż więcej
Proszę czekać...