Trzech na czterech Europejczyków akceptuje fakt, że ujawnianie danych osobowych jest częścią codzienności, martwi ich jednak to, w jaki sposób firmy, w tym właściciele wyszukiwarek i sieci społecznościowych, korzystają z tych informacji. Oto główne wnioski wynikające z nowej ankiety Eurobarometru badającej postawy wobec ochrony danych oraz tożsamości elektronicznej, która została dziś opublikowana przez Komisję Europejską. Sprawozdanie ujawnia, że 62% osób w Unii Europejskiej podaje tylko niezbędne informacje, by chronić swoją tożsamość, natomiast 75% chce mieć możliwość usuwania informacji osobowych online w dowolnym momencie, czyli korzystać z tzw. „prawa do bycia zapomnianym”. Wyrażane jest również zdecydowane poparcie dla działań na szczeblu UE: 90% badanych pragnie korzystać z tych samych praw do ochrony danych w całej Europie.
Zobacz: Prawo do anonimowości w Internecie, czyli czym są dane osobowe i jak je chronić?
„Większość osób jest przyzwyczajona do podawania danych osobowych w celu dokonywania zakupów internetowych lub korzystania z sieci społecznościowych. Niepokoi ich jednak to, jak dane te zostaną wykorzystane – nie zawsze mają poczucie kontroli nad tym procesem”, powiedziała wiceprzewodnicząca Viviane Reding, unijna komisarz do spraw sprawiedliwości. „Dlatego też, aktualizując przepisy o ochronie danych, pragnę wyraźnie wyjaśnić, że ludzie mają prawo – a nie tylko „możliwość” – cofnięcia zgody na przetwarzanie danych”.
Neeli Kroes, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej odpowiedzialna za agendę cyfrową powiedziała: „Wiele osób nieufnie podchodzi do zakupów w Internecie, obawiając się o swoją prywatność. Blokuje to rozwój europejskiego jednolitego rynku cyfrowego oraz ożywienie gospodarcze. Obywatele mają także bardzo poważne obawy, czy ich tożsamość będzie bezpieczna w Internecie. W odpowiedzi na nie przedstawię już wkrótce odpowiedni projekt legislacyjny”.
Zobacz: Ustawa o ochronie danych osobowych znowelizowana
Wyniki ankiety zostały podane w okresie, w którym Komisja przygotowuje się do reformy unijnych przepisów o ochronie danych (zob. IP/10/1462) oraz SPEECH/11/183). Ma ona na celu ochronę danych osobowych we wszystkich dziedzinach polityki, w tym w zakresie egzekwowanie prawa, równocześnie zaś zmniejszanie obciążeń biurokratycznych dla przedsiębiorstw i zapewnienie swobodnego przepływu danych w UE. Komisja ma zamiar przedłożyć konkretne projekty przed końcem roku.
Badanie pokazuje, że 60% z Europejczyków, którzy korzystają z Internetu (40% wszystkich obywateli UE), kupuje lub sprzedaje rzeczy online oraz korzysta z portali społecznościowych. Na stronach tych ujawniają oni swoje dane osobowe, w tym informacje biograficzne (prawie 90% badanych), informacje o swoim otoczeniu (prawie 50%) oraz informacje szczególnie chronione (prawie 10%). 70% wyraziło obawy co do tego, w jaki sposób firmy korzystają z tych danych, oraz uważa, że ma jedynie częściową, jeśli w ogóle jakąś, kontrolę nad własnymi danymi. 74% pragnie, by gromadzenie i przetwarzanie ich danych w Internecie wymagało ich wyraźnej zgody.
Fundamentalną regułą w unijnych przepisach o ochronie danych jest to, że przed wykorzystaniem danych należy uzyskać zgodę użytkowników. Informacje te nie mogą być dalej przekazywane bez zgody użytkownika, a firmy nie mogą wykorzystywać ich do innych celów niż te, których dotyczy zgoda.
Najczęściej wyrażane przez ankietowanych obawy dotyczyły możliwości, że ich dane przekazane w trakcie dokonywania zakupów internetowych padną ofiarą oszustów (55% badanych), wykorzystywania informacji bez ich wiedzy w portalach społecznościowych (44%) oraz wymieniania się przez firmy danymi bez ich zgody (43%).
Jeżeli chodzi o ochronę danych osobowych, ludzie obdarzają większym zaufaniem organy publiczne, takie jak szpitale (78%), rządy (70%) oraz instytucje UE (55%), niż firmy prywatne, takie jak sklepy (39%), dostawcy Internetu (32%) oraz usługodawcy internetowi (22%).
42% korzysta z istniejących narzędzi i strategii, by ograniczyć ilość niechcianych wiadomości elektronicznych a 23% zmienia ustawienia bezpieczeństwa w swojej przeglądarce. Oznacza to, że jeśli brakuje odpowiednich narzędzi lub są one zbyt trudne w użyciu, użytkownicy raczej nie będą odpowiednio dbać o ochronę swoich danych osobowych w Internecie.
58% użytkowników Internetu czyta informacje o prywatności online, nie wszyscy jednak je rozumieją. Ogółem 62% użytkowników bądź nie rozumie tych informacji, nie czyta ich, nie może ich znaleźć, bądź też je ignoruje. Użytkownicy, którzy zapoznają się z nimi, postępują bardziej ostrożnie ze swoimi danymi. Jednym z głównych celów reformy ochrony danych jest wzmocnienie przepisów, tak by usługodawcy w sposób bardziej przejrzysty informowali o trybie funkcjonowania usług (jakie dane są gromadzone i dalej przetwarzane, do jakich celów i w jaki sposób są przechowywane) oraz zagwarantowali odpowiednie środki bezpieczeństwa.
Wreszcie ankieta ujawniła znaczące różnice postaw w odniesieniu do kwestii udostępniania danych osobowych między młodą generacją – młodzi mają mniejsze opory przed ujawnianiem danych, oraz starszą, która częściej wyraża zaniepokojenie kwestią prywatności.
Komisja Europejska/AS