Z umową zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa mamy do czynienia wówczas, gdy zawarcie umowy nie odbywa się w miejscu przeznaczonym do obsługiwania klientów i odpowiednio oznaczonym. Ustawa ponadto przewiduje, że umową zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa jest zawarcie jej w wyniku zorganizowanego zbierania ofert konsumentów w czasie odwiedzin w pracy, w mieszkaniach lub innych miejscach prywatnego pobytu. Istotne jest to, iż klientem musi tu być konsument, natomiast usługodawcą lub sprzedającym profesjonalista. Najczęściej występującymi umowami zawieranymi poza lokalem przedsiębiorstwa są umowy zawierane z akwizytorami lub umowy zawierane podczas prezentacji ulicznych.
Należy zaznaczyć, iż szczególna ochrona konsumenta przy zawieraniu umów poza lokalem przedsiębiorstwa wynika z faktu, iż konsument, który dokonuje takiego zakupu,niejako zostaje zaskoczony przez przedsiębiorce. Nie matu mowy o podjęciu decyzji o zakupie danego produktu, czy usługi wcześniej, czy porównaniu ofert różnych przedsiębiorców. Konsument nie ma też pełnej gwarancji, iż osoba, z którą umowę bezpośrednio zawiera, rzeczywiście ma pełnomocnictwo do działania w imieniu przedsiębiorcy. Ocena skutków finansowych zawarcia umowy również jest tu znacznie utrudniona.
W związku z powyższym ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, regulująca tę instytucje, wprowadza szerokie uprawnienia przysługujące konsumentowi i narzuca pewne obowiązki na przedsiębiorców w związku z zawieraniem umów poza lokalem ich działalności.
Polecamy serwis: Prawa konsumenta
Do obowiązków przedsiębiorcy należy należyte przedstawienie oferty oraz samego siebie. Osoba działająca w imieniu przedsiębiorcy powinna przedstawić konsumentowi dokument potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej, dokument tożsamości oraz dokument potwierdzający swoje umocowanie. Ponadto każdy, kto zawiera z konsumentem umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, powinien poinformować go na piśmie o prawie odstąpienia od umowy w terminie 10 dni bez podania przyczyny oraz wręczyć wzór oświadczenia o odstąpieniu, z oznaczeniem swojego imienia i nazwiska (nazwy) oraz adresem zamieszkania (siedziby). Przedsiębiorca jest również zobowiązany do wręczenia konsumentowi pisemne potwierdzenia zawarcia umowy, stwierdzające jej datę i rodzaj oraz przedmiot świadczenia i cenę. W przypadku, gdy przedsiębiorca nie poinformuje konsumenta o prawie odstąpienia od umowy, konsument może odstąpić od umowy w ciągu 10 dni, licząc od dnia, w którym pozyskał informację o prawie odstąpienia. Konsument nie może jednak odstąpić od umowy po upływie 3 miesięcy od jej wykonania.
Aby od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy odstąpić, konsument musi złożyć odpowiednie pisemne oświadczenie w terminie dziesięciu dni licząc od daty jej zawarcia. Nie jest wymogiem podawanie przyczyny chęci odstąpienia od umowy. W umowie z konsumentem za klauzulę niedozwoloną uważa się zastrzeżenie, iż odstąpienie od umowy będzie możliwe po uiszczeniu oznaczonej sumy, tzw. odstępne.
W razie odstąpienia od umowy umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. Strony są zobowiązane do wzajemnego wszelkich świadczeń niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 14 dni. Przedsiębiorca jest w tej sytuacji zobowiązany nie tylko do zwrotu ewentualnych przedpłat dokonanych przez konsumenta, ale i ustawowych odsetek od nich, liczą od daty dokonania przedpłaty.
Ustawa regulująca sprzedaż poza lokalem przedsiębiorcy zawiera katalog umów, do których przepisów tejże ustawy nie stosuje się. Będą to wobec tego umowy, przy zawieraniu których opisana powyżej ochrona konsumenta nie ma zastosowania. Umowami tymi są:
- umowy o charakterze ciągłym lub okresowym, zawierane na podstawie oferty sprzedaży lub przez odwołanie się do ogłoszeń, reklam, cenników i innych informacji skierowanych do ogółu albo do poszczególnych osób, jeżeli konsument mógł uprzednio zapoznać się z treścią otrzymanej oferty lub informacji pod nieobecność drugiej strony umowy, a zarazem w tej ofercie lub informacji, jak i w umowie zastrzeżono prawo konsumenta do odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni od dnia jej zawarcia,
- umowy dotyczące sprzedaży artykułów spożywczych dostarczanych okresowo przez sprzedawcę do miejsca zamieszkania konsumenta,
- umowy powszechnie zawierane w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, o wartości przedmiotu umowy do równowartości 10 euro,
- umowy o prace budowlane,
- umowy dotyczące nieruchomości, z wyłączeniem usług remontowych,
- umowy ubezpieczenia, w tym o członkostwo w otwartych funduszach emerytalnych, oraz reasekuracji,
- umowy dotyczące papierów wartościowych oraz jednostek uczestnictwa w funduszach
- powierniczych i inwestycyjnych (usługi inwestycyjne).
Zobacz również: Zwrot towaru zakupionego przez Internet
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.