Elementy przedmiotowo istotne umowy rachunku bankowego
Zgodnie z art. 725 kodeksu cywilnego istotą umowy rachunku bankowego, czyli essentialia negotti jest zobowiązanie się banku względem posiadacza rachunku do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Istotną cechą jest również ustawowe zastrzeżenie, iż bank może obracać czasowo wolne środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym z obowiązkiem ich zwrotu w całości lub w części na każde żądanie zgodnie z art. 726 k.c.
Zobacz serwis: Umowy
Zgodnie z art. 52 ustawy Prawo bankowe umowa rachunku bankowego jest zawierana na piśmie dla celów dowodowych. Elementy przedmiotowo istotne tej umowy wskazane zostały również w art. 52 ust. 2 niniejszej ustawy i stanowią określenie:
- stron umowy,
- rodzaju otwieranego rachunku,
- waluty rachunku,
- czasu trwania umowy,
- wysokości prowizji i opłat za czynności związane z wykonywaniem umowy.
Rozwiązanie umowy rachunku bankowego zawartej na czas nieoznaczony może nastąpić w każdym czasie wskutek wypowiedzenia przez którąkolwiek ze stron. Bank może wypowiedzieć taką umowę tylko z ważnych powodów. Najczęściej powody te określone są szczegółowo w umowie rachunku bankowego.
Rachunek bankowy dla przedsiębiorców
Choć w dzisiejszych czasach transakcje bezgotówkowe są wiodące w świecie biznesu, z przepisów prawa nie wynika bezpośredni obowiązek posiadania rachunku bankowego przez przedsiębiorców. Jednak przepisy Ordynacji podatkowej oraz Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zobowiązują do przestrzegania ustawowych zasad z tym związanych. Zgodnie z art. 61 Ordynacji podatkowej zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu. Obowiązek ten nie dotyczy opłaty skarbowej oraz zapłat podatków przez mikroprzedsiębiorców (w tych wypadkach możliwa jest zapłata gotówką).
Zgodnie z art. 104 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wprowadza obligatoryjny nakaz dokonywanie lub przyjmowanie płatności za pośrednictwem rachunku bankowego przez przedsiębiorcę w każdy przypadku, gdy:
- stroną transakcji jest inny przedsiębiorca
- jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Powyższe warunki muszą być spełnione łącznie. Transakcje bezgotówkowe nie są wymagane, gdy stronami są przedsiębiorca oraz klient. Warto podkreślić, iż do dnia 31 grudnia 2016 r. granica ta wynosiła 15 000 euro. 1 stycznia 2017 r. weszły w życie przepisy zaostrzające prawo w tym zakresie i obniżono ją do 15 000 zł.
Przedsiębiorca jest zobowiązany do ujawnienia numeru rachunku bankowego w Centralnej ewidencji i działalności gospodarczej. W przypadku jego zmiany musi to zgłosić do CEIDG w terminie 7 dni.
Zobacz też: Umowy w internecie
Rachunek bankowych dla osoby fizycznej
Mowa tutaj o osobach fizycznych nie wykonujących działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek. Rachunek bankowy takich osób zasilany jest głównie comiesięcznym wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności wykonywanej na podstawie innych umów np. umowy o dzieło. Służą głównie do opłaty rachunków i załatwiania codziennych obowiązków.
Dnia 8 lutego 2017 r. wchodzi w życie znowelizowana ustawa o usługach płatniczych, która wprowadzi m. in. bezpłatne rachunki podstawowe dla klientów indywidualnych. Udostępnione w przyszłości bezpłatne rachunki będą spełniać podstawowe funkcje, zaś liczba darmowych przelewów i transakcji będzie limitowana (miesięczny bezpłatny limit tych transakcji to 5 dla przelewów i 5 dla transakcji wpłaty/wypłaty gotówki). Nowelizacja przewiduje również stworzenie witryn internetowych stanowiących rzetelne źródło informacji w zakresie porównywania ofert proponowanych przez dostawców usług płatniczych.
Zgodnie z art. 49 ustawy prawo bankowe dla osób fizycznych przewidziane są rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych, zaś dla przedsiębiorców rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych.
Zobacz: Usługi
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2016, poz. 380)
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. 2016, poz. 1988)
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2017, poz. 201)
- Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2016, poz. 1829)
- Ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1997)