Po ogłoszeniu upadłości kredytobiorcy powinni nadal spłacać swoje zobowiązanie wobec banku – dokładanie na takich samych zasadach, jak czynili to przed ogłoszeniem upadłości, czyli w wysokości, terminach i na rachunek określony w umowie kredytowej. Wyjątkiem są tu tylko ci kredytobiorcy, którym bank przed ogłoszeniem upadłości nie zdążył przelać środków. Ich umowy po prostu wygasają. Natomiast kredytobiorcy kwestionujący umowę kredytową, np. frankowicze, powinni zgłosić swoją wierzytelność ustanowionemu po ogłoszeniu upadłości banku syndykowi masy upadłości.
- Upadłość banku – przesłanki i najważniejsze skutki
- Czego należy spodziewać się po upadłości banku?
- Kredytobiorcy powinni jak najszybciej zgłosić swoje wierzytelności
Upadłość banku – przesłanki i najważniejsze skutki
Upadłość, zgodnie z art. 10 Prawa upadłościowego, ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Przez niewypłacalność zaś ustawodawca rozumie sytuację, w której dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Chodzi tu więc o sytuację, w której dłużnik nie może – np. z powodu braku środków finansowych – spłacać swoich zobowiązań, a nie o brak chęci do ich regulowania.
W przypadku banków ustawodawca przewidział jeszcze jedną przesłankę ogłoszenia upadłości. Stosownie do art. 426 ust. 1 Prawa upadłościowego bank jest niewypłacalny również wówczas, gdy według bilansu sporządzonego na koniec okresu sprawozdawczego aktywa banku nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań. Warto pamiętać, że wniosek o ogłoszenie upadłości banku może zgłosić wyłącznie Komisja Nadzoru Finansowego albo Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
Wraz z upadłością – czy to banku, czy jakiegokolwiek innego dłużnika – praktycznie cały jego majątek staje się masą upadłości i przechodzi pod zarząd syndyka. Natomiast podstawowym obowiązkiem syndyka jest pozyskanie środków na spłatę wierzycieli poprzez likwidację – a więc po prostu sprzedaż – majątku upadłego dłużnika. Natomiast roszczenia wierzycieli są spłacane według poszczególnych kategorii interesu, unormowanych w Prawie upadłościowym. Jednocześnie warto pamiętać, że w trakcie postępowania upadłościowego istnieje możliwość zawarcia układu między dłużnikiem a wierzycielami.
Czego należy spodziewać się po upadłości banku?
Upadłość banku – obok przejścia jego majątku pod zarząd syndyka – powoduje także:
- Rozwiązanie organów zarządzających i nadzorczych banku;
- Wygaśnięcie zarządu komisarycznego, powołania kuratora oraz uprawnień likwidatora;
- Wygaśnięcie wszelkich uprawnień osób wchodzących w skład organów banku do odpraw pieniężnych, jak też do wynagrodzenia za okres po ogłoszeniu upadłości.
Ponadto po ogłoszeniu upadłości ulegają rozwiązaniu:
- umowy rachunku bankowego; oprocentowanie rachunków bankowych jest naliczane do dnia ogłoszenia upadłości;
- umowy kredytu i pożyczki, jeżeli do dnia ogłoszenia upadłości nie nastąpiło oddanie środków pieniężnych do dyspozycji kredytobiorcy (pożyczkobiorcy);
- umowy poręczenia, gwarancji bankowych i akredytyw, jeżeli do dnia ogłoszenia upadłości bank nie otrzymał prowizji z tytułu tych czynności;
- umowy o udostępnienie skrytek sejfowych oraz umowy przechowania, z tym że wydanie przedmiotów i papierów wartościowych powinno nastąpić w terminie uzgodnionym z oddającym na przechowanie.
Jednak każdy ze wskazanych tu skutków następuje po ogłoszeniu upadłości tylko wówczas, gdy nie nastąpił z jakiś powodów wcześniej.
Kredytobiorcy powinni jak najszybciej zgłosić swoje wierzytelności
W każdym razie wszyscy kredytobiorcy banku po ogłoszeniu jego upadłości powinni nadal spłacać umowę kredytową. Wyjątek dotyczy jedynie tych kredytobiorców, którym przed ogłoszeniem upadłości bank nie zdążył wypłacić gotówki – te umowy ulegają rozwiązaniu z mocy samego prawa, a więc po prostu nie są wykonywane. W pozostałych przypadkach kredyt należy nadal spłacać – na takich samych zasadach, jak przed ogłoszeniem upadłości banku.
Z inną sytuacją mamy do czynienia w przypadku kredytobiorców, którzy kwestionują legalność swojej umowy kredytowej. Dobrym przykładem mogą być tu frankowicze, którzy coraz częściej wygrywają sprawy sądowe z bankami, odzyskując środki nadpłacone w wyniku wykonywania takiej umowy. Upadłość banku właściwie zamyka kredytobiorcom możliwość inicjowania tego rodzaju spraw sądowych. Jedynym sposobem na dochodzenie swoich należności staje się wówczas zgłoszenie wierzytelności syndykowi masy upadłości. Jeżeli czynność ta zostanie skutecznie dokonana, kredytobiorca stanie się uczestnikiem postępowania upadłościowego i będzie mógł liczyć na zaspokojenie (przynajmniej części) wierzytelności w wyniku realizacji planu podziału sum uzyskanych z likwidacji masy upadłości.
Radca prawny Dariusz Kwiatkowski, Kancelaria Kwiatkowski&Wspólnicy
Polecamy: „Instrukcje księgowego. 101 praktycznych procedur z bazą narzędzi online”