Sankcja kredytu darmowego, w przypadku kredytów zabezpieczonych hipotecznie, polega na zwrocie konsumentowi odsetek i innych kosztów kredytu za wyjątkiem kosztów ustanawiania zabezpieczeń należnych kredytodawcy za okres 4 lat poprzedzających dzień złożenia oświadczenia o skorzystaniu z przedmiotowej sankcji, a nie na zwrocie całości odsetek i innych kosztów za wyjątkiem kosztów ustanawiania zabezpieczeń, jak w przypadku kredytów gotówkowych.
Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów
Warunkiem uzyskania roszczenia o zwrot jest:
- zawarcie umowy kredytu zabezpieczonego hipotecznie w okresie od dnia 18 grudnia 2011 r. do dnia 21 lipca 2017 r.,
- brak zawarcia w umowie wszystkich elementów wskazanych w art. 35 ustawy o kredycie konsumenckim (w brzmieniu obowiązującym w/w okresie) lub gdy pomimo ich zawarcia będą one obarczone błędem,
- złożenie przez kredytobiorcę oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego.
Przepis art. 35 ustawy o kredycie konsumenckim w brzmieniu obowiązującym w okresie pomiędzy 18 grudnia 2011r. a dniem 21 lipca 2017r. nakłada na kredytodawcę obowiązek zawarcia w umowie oprócz essentialia negotii (przedmiotowo istotne elementy treści umów kredytowych – warunkujące ich ważność) i elementów wskazanych w art. 69 ust. 2 Prawa bankowego, także elementów charakterystycznych dla kredytów zabezpieczonych hipotecznie. Do tych ostatnich należą zarówno dane o charakterze stricte informacyjnym np. wskazujące termin, sposób i skutki odstąpienia od umowy przez konsumenta, jeżeli takie prawo mu przysługuje, jak i dane o charakterze finansowym takie jak np. informacja o całkowitej kwocie do zapłaty przez konsumenta, określona na dzień zawarcia umowy.
Podstawą domagania się od kredytodawcy jakichkolwiek środków pieniężnych z tytułu sankcji kredytu darmowego jest złożenie stosownego oświadczenia.
Złożenie przez kredytobiorcę oświadczenia powoduje, że wymagalność roszczeń konsumenta względem kredytodawcy powstaje najwcześniej z momentem złożenia wspomnianego oświadczenia. Może ono zostać złożone w dowolnym okresie trwania umowy oraz w okresie roku po dniu wykonania tej umowy. Dzięki temu nawet te osoby, które dokonały przedterminowej spłaty kredytu w przeciągu ostatniego roku, uprawnione są do odzyskania należnych im środków. Należy jednak pamiętać, iż termin złożenia omawianego oświadczenia ma kolosalne znaczenie dla konsumenta, gdyż od czasu jego doręczenia kredytodawcy uzależniona jest wysokość ewentualnych roszczeń względem niego.
Ilustrując powyższe, można wskazać, że przy zaciągnięciu kredytu na kwotę ok. 300.000,00 PLN, oprocentowanego w oparciu o WIBOR trzymiesięczny, powiększony o marżę w wysokości 2,00% oraz przy prowizji przygotowawczej w wysokości ok. 3,00%, wartość roszczenia w stosunku do baku może wynieść ok pięćdziesięciu tysięcy złotych, przy założeniu, że stosowne oświadczenie wpłynie do niego w najkorzystniejszym dla kredytobiorcy momencie.
Należałoby jeszcze wspomnieć o szacunkach wskazanych na wstępie. Według mojej opinii, znaczną część umów kredytów zabezpieczonych hipoteczne, mogąca sięgać ¼ tych umów, można zakwalifikować jako kredyty darmowe, choć żadne badania w tym zakresie nie były prowadzone z oczywistych względów (w szczególności na brak odpowiednich danych statystycznych i tajemnicę bankową). Wynika to z faktu, iż kredytodawcy przy przygotowywaniu umów bazują na sztucznej inteligencji, która nadal nie jest na tyle doskonała, ażeby uwzględnić wszystkie występujące stany faktyczne, a nawet znaczną ich część, tym bardziej nie była ona w stanie tego zrobić w okresie obowiązywania wskazanej na wstępie sankcji. Dodatkowo należy brać pod uwagę pośpiech pracowników odpowiedzialnych za przygotowywanie i podpisywanie umów, powodowany natłokiem pracy oraz koniecznością osiągnięcia narzuconych celów biznesowych.
Poza wszystkim trzeba jednak pamiętać, że każdą umowę należy traktować w sposób indywidualny, to czy prawo do żądania roszczeń w stosunku do kredytodawcy przysługuje konkretnemu kredytobiorcy jest zawsze determinowane przez indywidualny stan faktyczny sprawy oraz treść zindywidualizowanej i oznaczonej umowy.
Polecamy: Prawa konsumenta