Brykiety drzewne czy drewno kawałkowe: czym lepiej ogrzewać dom i ile to kosztuje? Zestawienie kaloryczności gatunków drewna

• Brykiety drzewne z trocin  – czym są, jaką mają wartość kaloryczną
• Zalety brykietów z drewna:
• Jaki brykiet do kominka wybrać? Rodzaje brykietów drzewnych, czyli jaki rodzaj opału możemy zastosować czym w kominku zamiast drewna kawałkowego
• Ceny drewna opałowego
• Dlaczego warto kupować drewno S2A skoro S4 jest tańsze?

Brykiety drzewne z trocin  – czym są, jaką mają wartość kaloryczną

Brykiety wytwarzane z suchych trocin mogą mieć wilgotność nawet poniżej 7%. Natomiast mokre trociny, przed sprasowaniem, są suszone do 12% wilgotności, a potem w trakcie brykietowania tracą jeszcze parę procent wilgoci – wyjaśnia ekspert Kampanii Drewno Pozytywna Energia. Trociny mają – w porównaniu do polan – miniaturową frakcję o bardzo dużej powierzchni, dzięki czemu schną równomiernie.
W przeciwieństwie do polan, brykiety mogą mieć bardzo dużą różnorodność form. Mogą stać w całkowicie zamkniętym pomieszczeniu, mniejszym niż magazyn drewna.

Jeśli policzymy kaloryczność tony brykietów i tony drewna kominkowego, to okaże się, że drewno kominkowe jest najczęściej droższe od brykietów. Brykiety mają średnio około 18,5 GJ/tonę, natomiast drewno kominkowe – w zależności od wilgotności – będzie miało od 15 do 19 GJ/tonę. Kupując brykiety, od razu wiemy, ile płacimy za 1 GJ. Kupując drewno, przekonamy się o tym dopiero przy paleniu w kominku.

Wartości energii, jakie możemy uzyskać z tony odpowiednio wysuszonego drewna kawałkowego, w zależności od gatunku, przedstawia poniższa tabela:

Zalety brykietów z drewna:

1) zdecydowanie wyższa niż samo drewno, w przeliczeniu na objętość, wartość kaloryczna, a do tego wyższa i jednakowa gęstość niezależna od rodzaju użytego drewna;
2) brykiety w całej swojej strukturze mają równą wilgotność, znacznie mniejszą od wilgotności drewna kominkowego, podwyższa to ich wartość kaloryczną;
3) powtarzalność i duży wybór kształtu;
4) łatwość transportu, możliwość magazynowania w mniejszym, zamkniętym pomieszczeniu, porcjowanie w paczkach lub workach, ułatwiające wyjmowanie i dalsze przenoszenie;
5) korzystna cena w przeliczeniu na jednostkę energii.

Jaki brykiet do kominka wybrać? Rodzaje brykietów drzewnych, czyli jaki rodzaj opału możemy zastosować czym w kominku zamiast drewna kawałkowego

Brykiet drzewny w kształcie, tzw. kostki „RUF”

Brykiety drzewne w kształcie kostki, wprowadzone przez producenta brykieciarek hydraulicznych, firmę RUF, 30 lat temu, świetnie przyjęły się na rynku polskim. Pierwotna i najbardziej popularna do dziś „kostka” brykietu ma wymiary około 15 × 9 × 6,5 cm. Oczywiście od tego czasu pojawiły się także inne wymiary i formy tego brykietu drzewnego, większe kostki o podwójnej wadze oraz kostki nieregularne, dające się łamać na dwie lub trzy części, tzw. duplex i triplex. Jednak w dalszym ciągu pierwotna forma kostki o umiarkowanej szerokość jest nie do przebicia.

Brykiet drzewny „walec drobny”

W Polsce pojawiły się w latach osiemdziesiątych produkowane na prasach znanej kiedyś firmy Wamag i rozwijanych potem przez wielu innych producentów. Produkują one najczęściej, tzw. brykiet łamany, czyli o nieregularnej długości. W hydraulicznych prasach długość jego jest jednakowa. Najczęściej brykiet „walec” o małych średnicach, tzn. do 8,5 cm, jest pakowany przez wsypywanie do worków (tzw. luz). W palenisku kominkowym z drobnego brykietu trudno formuje się stos, a i tak w czasie  procesu spalania brykiet często obsypuje się z niego.

Brykiet drzewny walec wielkogabarytowy

Brykiet o średnicy powyżej 8,5 cm, najczęściej 9,5–10 cm, i długości w granicach 25–32 cm. Występują na rynku w dwóch odmianach: z otworem w środku (wersja droższa od pełnej, czeski pomysł patent) i pełne bez otworu. Te brykiety o bardzo dużej gęstości (mocno zbite), doceniane są za długotrwałość palenia, stabilność formy w czasie spalania i łatwość załadunku.

Brykiet drzewny typu „Pini Kay” o regularnych kształtach

„Pini Kay”, czasami pisany jako Pini Key, od nazwy nie istniejącej firmy, która wytwarzała jako pierwsza w Europie prasy ślimakowe z przeznaczeniem do produkcji brykietu drzewnego. Tu dominują dwa typy kształtu brykietu, tzw. czterokątny (w przekroju kwadrat) i ośmiokątny (w przekroju ośmiokąt). Najczęściej ten pierwszy ma wysokość boku 5 cm (bywa 5,5), natomiast ośmiokątny ma z reguły wysokość 6,5 cm. Wszystkie mają otwór w środku. Są bardzo mocno zbite i, co charakterystyczne, przypalone po zewnętrznej stronie, co trochę zabezpiecza przed wilgocią. Ze względu na zalety prasowania, stabilności i kształtu, ma on najwyższą cenę na rynku.

Brykiet drzewny owalny

Ta forma brykietów wytwarzana jest na brykieciarkach walcowych. Bardzo popularny u nas w zastosowaniu do miału z węgla drzewnego. Sporadycznie spotyka się również tego typu brykiety z trocin drzew twardych. Rzadko stosowany do ogrzewania.

Ceny drewna opałowego

Zanim przejdziemy do cen, należy rozszerzyć wspomniany już temat kaloryczności drewna, a dokładniej różnych jego gatunków – zauważa Robert Jaśkiewicz, Lasy Państwowe w Warszawie.

Wartość opałowa 1 metra sześciennego dla suchego drewna wg L. Monkielewicz, H. Pflaum „Użytkowanie Lasu” PWRiL kształtuje się następująco:
buk ( Bk) - 3 091 Kcal/m³
jesion (Js) - 2 943 Kcal/m³
brzoza (Brz) - 2 840 Kcal/m³
dąb (Db) - 2 803 Kcal/m³
modrzew (Md) - 2 528 Kcal/m³
sosna (So)  - 2 382 Kcal/m³
olcha (Ol) -2 101 Kcal/m³
świerk (Św) - 1 987 Kcal/m³
jodła (Jd) - 1 889 Kcal/m³
topola (Tp) - 1 724 Kcal/m³

Przykładowe ceny drewna w Nadleśnictwie Celestynów i Łuków dla drewna dąb (Db), brzoza (Brz) i olcha (Ol), w styczniu 2025:

Dlaczego warto kupować drewno S2A skoro S4 jest tańsze?

Drewno S4 nadaje się tylko na opał ze względu na dopuszczalną zgniliznę (do 50%), ponadto może mieć duże krzywizny. Drewno S2A „papierówka" jest wolne od zgnilizny ma więc wyższą wartość opalłową. Dodatkowo pozyskuje się znacznie więcej drewna S2A niż S4, więc jest łatwiej dostępne.

Drewno S4 i S2A wyrabiane jest w wałkach o długości 2,50 m i coraz już rzadziej też w długości 1,25 m.

Autorzy: Eksperci Kampanii Drewno Pozytywna Energia i Lasy Państwowe